กรุงปารีสมีห้องสมุดสันติภาพ ไทยสุดยอดกว่า มีร้านกาแฟนาฬิกาสันติภาพ

: สำราญ สมพงษ์ นิสิตปริญญาเอก สาขาสันติศึกษา มจร รายงาน

แหล่งรวบรวมข้อมูลของความรู้หรือปัญญานั้นนับได้ว่าเป็นสิ่งสำคัญ หากมีข้อมูลมากๆ ก็จะเรียกว่า บิ๊กดาต้า(Big Data) เป็นแหล่งส่งเสริมความรู้ระดับสุตมยปัญญา แต่มนุษย์ก็จะต้องพัฒนาปัญญาอีก 2 ระดับ คือการวิเคราะห์๋หรือเรียกว่าจินตามยปัญญา และการสังเคราะห์หรือเรียกว่าภาวนามยปัญญา มีความสามารถดูดเราความรู้จากแหล่งต่างๆ ให้กลายมาเป็นของเราถึงจะสร้างนวัตกรรมใหม่ขึ้นได้ แต่หากมนุษย์ไม่มีทักษะด้านการวิเคราะห์และสังเคราะห์แล้วก็จะเป็นนักกอบปี้หรือเลียนแบบอย่างเดียวเท่านั้น

แหล่งเรียกรู้ที่สำคัญประการหนึ่งก็คือห้องสมุด อย่างเช่นหอสมุดแห่งชาติปัจจุบันนี้ก็ต้องมีการรณรงค์ให้คนไทยเข้าไปใช้บริการแล้ว เพราะคนรุ่นใหม่มีครูกูเกิ้ลคอยให้ความรู้อย่างสะดวกสบาย หรือห้องสมุดตามสถานที่ต่างๆ แต่ปัจจุบันนี้เป็นยุคดิจิทัลดังนั้นห้องสมุดที่อยู่ตามตึกอาคารต่างๆ ก็ควรจะมีการพัฒนาให้เป็นบิ๊กดาต้าออนไลน์ เพื่อที่คนรุ่นใหม่จะเข้าไปใช้บริการได้สะดวก แล้วไม่ต้องบ่นว่าคนไทยอ่านหนังสือน้อย ทั้งนี้ก็เพื่อที่จะทำให้โปรแกรมปัญญาประดิษฐ์หรือเอไอที่ทำหน้าที่เป็นจินตามยปัญญาและภาวนามยปัญญาแทนมนุษย์ที่ประหยัดเวลาหรือว่าเอไอจะทำงาน 24 ชั่วโมงไม่ต้องมีเวลาพักผ่อนเหมือนมนุษย์

นับเป็นคุณูปการอย่างมาก! ที่พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ(คสช.) เดินทางเยือนกรุงปารีส สาธารณรัฐฝรั่งเศส ระหว่างวันที่ 11-12 พฤศจิกายน 2561 เพื่อเข้าร่วมพิธีวันรำลึกการครบรอบ100ปี การยุติสงครามโลกครั้งที่ 1 และพิธีเปิดการประชุม Paris Peace Forum หรือสันติภาพปารีส   โดยได้นำหนังสือ 3 เล่ม เตรียมมอบให้ห้องสมุดสันติภาพ ได้แก่ 1. Sufficiency Thinking: Thailand’s gift to an unsustainable world 2. Thailand’s Sustainable Development Sourcebook และ3. A Call to Action: Thailand and The Sustainable Development Goals?

ที่บอกว่าเป็นคุณูปการอย่างมากก็คือได้ทราบว่าที่กรุงปารีสนั้นเขามีห้องสมุดสันติภาพเป็นการเฉพาะ นั้นแสดงให้เห็นว่าเขาให้ึความสำคัญกับแหล่งเรียนรู้ด้านสันติภาพ

ที่นี้หันมาดูประเทศไทยก็ให้ความสำคัญกับคำว่าสันติภาพเช่นเดียวกันมีมหาวิทยาลัยต่างๆ ตั้งหลักสูตรสันติศึกษาขึ้นมาถึงระดับปริญญาเอก รวมถึงมีการจัดโครงการอบรมเป็นการเฉพาะก็คือว่าเป็นสิ่งที่ดี ทำให้คนไทยมีแนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับสันติภาพและสันติวิธีในการบริหารจัดการความขัดแย้งมีความเข้าใจเกี่ยวกับคำว่าความขัดแย้งให้ถูกต้องว่า "มันเป็นเช่นนั้นเอง" 

แต่จากการสืบค้นคำว่า "ห้องสมุดสันติภาพ"  กลับไม่พบว่ามีในสถานการศึกษาหรือแหล่งต่างๆ ของประเทศไทยเลย ที่พบคือห้องสมุดสันติประชาธรรมเข้าใจว่าที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และศูนย์ข่าวสารสันติภาพ คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พบร้านหนังสือแห่งหนึ่งแถวคลองสาน ได้จัดโครงการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์และห้องสมุดเพื่อสันติภาพ โดยมีการจัด "วงเสวนาตามหาความรุนแรงครั้งที่ 1: ความหมายระหว่างบรรทัดในวรรณกรรมไทยร่วมสมัย" เมื่อปี 2558 หลังจากนั้นก็ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการดำเนินการของโครงการนี้อีกเลยหรือสืบค้นไม่ถึงก็ต้องขออภัยทาน

สิ่งที่พบคือ สถานที่และวัตถุที่นำคำว่าสันติภาพเข้าไปประกอบอย่างเช่น เครื่องประดับนาฬิกานาฬิกามีขนาดเล็กลงเพื่อสันติภาพ ร้านกาแฟสันติภาพใกล้ห้องสมุดประชาชน กทม. ซอยพระนาง อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ สวนสันติภาพและวัดสันติธรรมที่มีอยู่หลายแห่งในประเทศไทย น่าจะเป็นสื่อให้คนไทยเข้าใจสันติภาพได้มากขึ้น

พร้อมกันนี้ยังพบบทบาทของมูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) อย่างเช่นเดินทางไปเยี่ยมชมศูนย์องค์ความรู้(ห้องสมุดนาลันทา)  ยุวพุทธิกสมาคมแห่งประเทศไทยฯ เมื่อปี 2554  และร่วมมือกับกองพัฒนานักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา จัดทำโครงการส่งเสริมจริยธรรมคุณธรรมนักศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทาขึ้น ในภาคเรียนที่ 1/2561 นี้ที่ห้องศูนย์พุทธศาสนาเพื่อสันติภาพ ชั้น 5 อาคารเฉลิมพระเกียรติฯ (ศูนย์วิทยบริการ (ห้องสมุด) มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา

ขณะเดียวกันก็ได้พบบทบาทของสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงวอชิงตัน ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้นิมนต์พระวัดป่าสายปฏิบัติศิษย์หลวงพ่อชา 2 รูป คือ พระอาจารย์ปสันโน เจ้าอาวาสวัดป่าอภัยคีรี มลรัฐแคลิฟอร์เนีย และพระอาจารย์ชยันโต เจ้าอาวาสวัดเชตวัน มลรัฐนิวแฮมเชียร์ปาฐกถาในหัวข้อพระพุทธศาสนากับหน ทางสู่สันติภาพและการยุติความขัดแย้ง ณ มหาวิทยาลัยยอร์จทาว์นในกรุงวอชิงตัน เมื่อปี 2559

ได้แต่หวังว่าเมื่อพล.อ.ประยุทธ์นายกรัฐมนตรีเดินทางกลับประเทศไทยแล้ว สนับสนุนให้สร้างห้องสมุดสันติภาพขึ้นเป็นแห่งแรกในประเทศไทย ซึ่งจะทำให้คนไทยเข้าใจกับคำว่า "ความขัดแย้ง"  ได้ดีมากยิ่งขึ้นก็เป็นได้