วันที่ 3 มิถุนายน 2568 ดร.เฉลิมชัย ศรีอ่อน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (รมว.ทส.) เปิดเผยภายหลังการเข้าร่วมลงนามถวายพระพร เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ณ พระบรมมหาราชวัง ถึงการติดตามสถานการณ์การแก้ไขปัญหาการปนเปื้อนสารหนูในแม่น้ำกก และแม่น้ำสาย รวมไปถึงแม่น้ำโขง ที่มีการตรวจพบค่าสารหนู ซึ่งเป็นโลหะหนักที่เป็นอันตราย ปนเปื้อนอยู่ในแหล่งน้ำสาธารณะเกินกว่าค่ามาตรฐานที่กำหนดไว้ ว่า “ตนได้ติดตามสถานการณ์การแก้ไขปัญหาดังกล่าวมาอย่างต่อเนื่อง และในวันพรุ่งนี้ (4 มิถุนายน 2568) ได้มอบหมายให้ปลัดกระทรวงฯ (นายจตุพร บุรุษพัฒน์) ประชุมติดตามสถานการณ์และความคืบหน้าการแก้ไขปัญหาตามมาตรการต่าง ๆ ที่คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน ซึ่งมีท่านรองนายกรัฐมนตรี (นายประเสริฐ จันทรรวงทอง) เป็นประธานอนุกรรมการฯ กำหนดแนวทางไว้ เพื่อเร่งรัดการแก้ไขปัญหาตามข้อห่วงใยจากประชาชนกลุ่มต่าง ๆ โดยเฉพาะประชาชนในพื้นที่ ให้เกิดการแก้ไขปัญหาที่จะสามารถคืนคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับประชาชนได้อย่างเร็วที่สุด”

ดร.เฉลิมชัย กล่าวต่อว่า “การแก้ไขปัญหาการปนเปื้อนสารพิษลงสู่แหล่งน้ำในครั้งนี้ไม่ใช่เรื่องง่าย เนื่องจากอย่างที่ทราบกันว่าแหล่งกำเนิดมลพิษมาจากนอกประเทศ การดำเนินการเพื่อแก้ไขปัญหาที่ต้นเหตุจึงไม่สามารถทำได้โดยทันที แต่ต้องอาศัยกระบวนการและวิธีการดำเนินงานระหว่างประเทศ ซึ่งต้องดำเนินการอย่างมีขั้นตอน เพื่อไม่ให้กระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ อาจจะต้องใช้ระยะเวลาในการดำเนินการ และแน่นอนว่าไม่ได้มีเพียงมาตรการเดียว แต่การจะดำเนินการมาตรการใดต้องขึ้นอยู่กับความเหมาะสม และสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ดังนั้น กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) จึงได้เตรียมการเพื่อการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าไว้ด้วย แม้ว่าจะเป็นการแก้ไขปัญหาที่ปลายเหตุ แต่ก็เป็นไปเพื่อการรักษาคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับประชาชนก่อนเป็นสำคัญ โดยได้มอบหมายให้ทางกรมทรัพยากรน้ำ (ทน.) เร่งดำเนินการออกแบบระบบดักตะกอนเพื่อชะลอการกระจายตัวของสารปนเปื้อน ขณะเดียวกันก็ได้มอบหมายให้กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) ดำเนินการตรวจวัดคุณภาพน้ำของแม่น้ำสายหลักและลำน้ำสาขาในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง โดยมีการเพิ่มจำนวนจุดเก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำให้มากขึ้นเพื่อให้ครอบคลุมตลอดลำน้ำ และกำหนดระยะเวลาการเก็บตัวอย่างน้ำขึ้นมาตรวจสอบให้มีความถี่มากขึ้น เพื่อติดตามค่าการปนเปื้อนของสารหนูอย่างต่อเนื่อง”

ดร.เฉลิมชัย กล่าวถึงผลการติดตามตรวจวัดคุณภาพน้ำในแม่น้ำกกและลำน้ำสาขา ตลอดจนแม่น้ำสาย และแม่น้ำโขง ล่าสุดที่มีการเผยแพร่ข้อมูลเมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2568 ที่ผ่านมา โดย คพ. ว่า “ได้รับรายงานผลการติดตามสถานการณ์ค่าคุณภาพน้ำล่าสุดแล้ว ซึ่งยังคงพบว่าในแม่น้ำกก และแม่น้ำสาย ซึ่งเป็นแม่น้ำสายหลักในพื้นที่ที่เชื่อมต่อกับประเทศเพื่อนบ้าน และเชื่อมต่อกับแม่น้ำโขงโดยตรง ยังคงพบค่าการปนเปื้อนของสารหนูเกินกว่าค่ามาตรฐาน ทั้งในการตรวจวัดคุณภาพน้ำผิวดิน และการตรวจวัดตะกอนดิน ยกเว้นช่วงที่ผ่านฝายเชียงรายไปแล้วก่อนลงแม่น้ำโขง ที่มีค่าการปนเปื้อนลดลง เนื่องจากกระแสน้ำถูกลดความเร็ว ทำให้มีการตกตะกอนที่ปนเปื้อนเพิ่มมากขึ้น และในส่วนของลำน้ำสาขาของแม่น้ำกก ได้แก่ แม่น้ำกรณ์ แม่น้ำลาว แม่น้ำสรวย นั้น ค่าคุณภาพน้ำยังคงอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน มีคุณภาพน้ำที่ดี แม้ว่าจะพบสารหนูในตะกอนดินเกินกว่าค่ามาตรฐาน แต่เป็นค่ามาตรฐานเพื่อปกป้องสัตว์หน้าดิน ยังไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์” 

“ดังนั้น จึงขอฝากไปยังพี่น้องประชาชนในพื้นที่ จ.เชียงราย และประชาชนในพื้นที่ติดต่อใน จ.เชียงใหม่ ให้ติดตามประกาศแจ้งเตือนจากทางการในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง และปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด โดยเฉพาะการงดกิจกรรมทางน้ำที่สัมผัสกับน้ำโดยตรง ในลำน้ำที่ยังคงมีค่าการปนเปื้อน และขออย่าได้ตื่นตระหนกเนื่องจากทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งในส่วนกลางและในระดับพื้นที่ ได้มีการกำหนดมาตรการที่เกี่ยวข้องเพื่อติดตามและแก้ไขสถานการณ์อย่างใกล้ชิด ไม่ว่าจะเป็นการติดตามตรวจวัดคุณภาพน้ำดิบ น้ำประปา คุณภาพน้ำ ตะกอนดิน สัตว์หน้าดิน ไปจนถึงระดับสารพิษในร่างกายของประชาชน เพื่อให้มีการแจ้งเตือนได้อย่างทันท่วงที และขอให้มั่นใจว่าทุกฝ่ายกำลังเร่งดำเนินการแก้ไขปัญหา เพื่อคืนคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับประชาชนในพื้นที่โดยเร็ว” ดร.เฉลิมชัย กล่าว