ไทยส่งตัวทหารกัมพูชา 18 นายกลับประเทศ ผ่านด่านพรุม–บ้านผักกาด จังหวัดจันทบุรี หลังควบคุมตัวนานกว่า 155 วัน ภายใต้ข้อตกลงหยุดยิงและการสังเกตการณ์ของอาเซียน–ไอซีอาร์ซี กัมพูชาชี้เป็นก้าวสำคัญฟื้นความสัมพันธ์สองประเทศ

เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2568 สำนักข่าว Khmer Times และ The Phnom Penh Post รายงานว่า ทางการไทยได้ส่งตัวทหารกัมพูชาจำนวน 18 นาย ซึ่งถูกควบคุมตัวไว้นานกว่า 155 วัน กลับสู่กัมพูชาแล้ว เมื่อเวลา 10.00 น.ที่ผ่านมา ผ่านจุดผ่านแดนถาวรพรุม–บ้านผักกาด ระหว่างจังหวัดไพลินของกัมพูชา และอำเภอโป่งน้ำร้อน จังหวัดจันทบุรีของไทย

การส่งตัวดังกล่าวเป็นไปตามแถลงการณ์ร่วมของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมไทยและกัมพูชา ซึ่งลงนามเมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 2568 กำหนดให้มีการปล่อยตัวทหารกัมพูชาทั้งหมด หลังการปฏิบัติตามข้อตกลงหยุดยิงครบ 72 ชั่วโมง โดยมีผลตั้งแต่เวลา 12.00 น. ของวันที่ 27 ธันวาคมที่ผ่านมา

เดิมฝ่ายไทยได้ชะลอการปล่อยตัว เนื่องจากมีข้อกังวลเกี่ยวกับกรณีการบินโดรนละเมิดน่านฟ้าบริเวณชายแดน ก่อนที่ทางการกัมพูชาจะออกประกาศห้ามบินโดรนในพื้นที่ชายแดนอย่างเป็นทางการ ทำให้ฝ่ายไทยพิจารณาดำเนินการส่งตัวทหารทั้ง 18 นายกลับประเทศ

ทหารกัมพูชาทั้งหมดเดิมถูกควบคุมตัวเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2568 บริเวณช่องซำแต จังหวัดศรีสะเกษ หลังเกิดการยิงปะทะกับทหารไทยแม้พ้นกำหนดเวลาหยุดยิงแล้ว โดยทหารกัมพูชา 20 นายยอมจำนนเนื่องจากกระสุนหมด และถูกควบคุมตัวโดยกองทัพภาคที่ 2 ของไทย ต่อมามีการส่งตัวกลับก่อนแล้ว 2 นาย เนื่องจากมีอาการเจ็บป่วย

ล่าสุด พลโทหญิง มาลี โสเจียตา โฆษกกระทรวงกลาโหมกัมพูชา เปิดเผยที่ด่านพรุม จังหวัดไพลิน ว่า ทหารกัมพูชาทั้ง 18 นาย ได้เดินทางกลับสู่มาตุภูมิอย่างปลอดภัย โดยการปล่อยตัวเป็นไปตามข้อ 11 ของแถลงการณ์ร่วมการประชุมพิเศษครั้งที่ 3 ของคณะกรรมการชายแดนทั่วไป (GBC) ไทย–กัมพูชา

การส่งตัวครั้งนี้อยู่ภายใต้การสังเกตการณ์ของคณะผู้สังเกตการณ์อาเซียน (AOT) และคณะกรรมการกาชาดระหว่างประเทศ (ICRC) สอดคล้องกับปฏิญญาร่วมกัวลาลัมเปอร์ ว่าด้วยข้อตกลงสันติภาพไทย–กัมพูชา ซึ่งลงนามเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2568 โดยมีผู้นำระดับนานาชาติร่วมเป็นสักขีพยาน

รัฐบาลกัมพูชาระบุว่า การปล่อยตัวทหารครั้งนี้สะท้อนถึงความมุ่งมั่นที่จะไม่ทอดทิ้งกำลังพล และเป็นผลจากการใช้ทุกช่องทางทางการทูตและกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ เพื่อให้ทหารได้กลับไปพบครอบครัวอย่างปลอดภัย

ทั้งนี้ รัฐบาลและประชาชนกัมพูชาได้แสดงความขอบคุณต่อทุกฝ่ายที่มีส่วนเกี่ยวข้อง พร้อมแสดงความหวังว่าการปล่อยตัวดังกล่าวจะช่วยเสริมสร้างความไว้วางใจ นำไปสู่สันติภาพ เสถียรภาพ และการฟื้นฟูความสัมพันธ์ระหว่างไทย–กัมพูชาอย่างยั่งยืน เพื่อประโยชน์ของประชาชนทั้งสองประเทศในอนาคตอันใกล้

อย่างไรก็ตาม กระทรวงการต่างประเทศ (กต.) ออกแถลงการณ์กระทรวงการต่างประเทศ เรื่องการส่งทหารกัมพูชา 18 คน กลับกัมพูชา ระบุว่า

1.วันนี้ (31 ธันวาคม 2568) เวลา 10.00 น. ฝ่ายไทยได้ส่งทหารชาวกัมพูชา 18 คน ที่ถูกทางการไทยควบคุมตัว กลับสู่มาตุภูมิ ซึ่งเป็นการดำเนินการตามข้อ 11 ของถ้อยแถลงร่วม (Joint Statement) ระหว่างไทยกับกัมพูชาที่ได้ลงนามในการประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไป สมัยพิเศษ ครั้งที่ 3/2568 เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 2568 ซึ่งระบุว่า ไทยจะส่งทหารกัมพูชา 18 คนกลับกัมพูชา ภายหลังจากการหยุดยิงเป็นเวลาต่อเนื่อง 72 ชั่วโมง และเป็นไปตามเจตนารมณ์ของถ้อยแถลงร่วม (Joint Declaration) ระหว่างไทยกับกัมพูชาที่ลงนามเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2568 ที่กรุงกัวลาลัมเปอร์

2.นับตั้งแต่ทหารกัมพูชาทั้ง 18 คนถูกควบคุมโดยทางการไทย ทหารเหล่านี้ได้รับการดูแลตามกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ ซึ่งรวมถึงอนุสัญญาเจนีวา ค.ศ. 1949 และหลักเกณฑ์และแนวปฏิบัติด้านมนุษยธรรมของคณะกรรมการกาชาดระหว่างประเทศ (ICRC) โดยทางการไทยได้อนุญาตให้ ICRC เข้าเยี่ยมเป็นระยะ ๆ และประสานการนำส่งจดหมายของทหารกัมพูชาเพื่อติดต่อกับครอบครัว

3.การส่งกลับทหารกัมพูชาดังกล่าวสอดคล้องกับอนุสัญญาเจนีวาฯ ฉบับที่ 3 เกี่ยวกับการปฏิบัติต่อเชลยศึก โดยทางการไทยได้ตรวจสุขภาพก่อนส่งกลับ และแจ้งให้ทราบถึงสิทธิต่าง ๆ ตามอนุสัญญาเจนีวาฯ เพื่อประกันว่า การเดินทางกลับมาตุภูมิเป็นไปบนพื้นฐานของความสมัครใจ ปลอดภัย และมีศักดิ์ศรี และ ICRC ได้แจ้งให้ครอบครัวของทหารกัมพูชาทราบถึงการส่งกลับในวันนี้ด้วย นอกจากนี้ ICRC และคณะผู้สังเกตการณ์อาเซียน (AOT) ได้ร่วมสังเกตการณ์การส่งกลับ

4.การส่งทหารทั้ง 18 คนกลับกัมพูชา สะท้อนถึงเจตนารมณ์ของไทยที่จะเสริมสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจกับกัมพูชา และเป็นการแสดงถึงการยึดมั่นในอนุสัญญาเจนีวา ค.ศ. 1949 และหลักมนุษยธรรมระหว่างประเทศของไทย โดยไทยหวังว่า กัมพูชาจะตอบสนองเจตนารมณ์ดังกล่าว ด้วยการกระทำที่เป็นรูปธรรม เพื่อส่งเสริมสันติภาพที่ยั่งยืนระหว่างสองประเทศต่อไป