สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA ภายใต้กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ประกาศเปิดรับสมัครผลงานเข้าร่วมการประกวด "รางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ ประจำปี 2568" หรือ National Innovation Awards 2025 เพื่อยกระดับขีดความสามารถด้านนวัตกรรมของประเทศไทยสู่เวทีระดับสากล

โดยมีเป้าหมายในการยกย่องเชิดชูผลงานนวัตกรรมที่โดดเด่นและมีคุณูปการต่อการพัฒนาประเทศ พร้อมสร้างแรงบันดาลใจให้สังคมไทยในทุกภาคส่วนตระหนักถึงคุณค่าของการนำนวัตกรรมมาใช้เป็นเครื่องมือขับเคลื่อนเศรษฐกิจ สังคม และความยั่งยืนของประเทศในระยะยาว

ดร.กริชผกา บุญเฟื่อง ผู้อำนวยการสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ กล่าวว่า "รางวัลนวัตกรรมแห่งชาติถือเป็นรางวัลสูงสุดอันทรงเกียรติสูงสุดของวงการนวัตกรรมไทย ที่เริ่มมีการจัดขึ้นในปี 2548 เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติและรำลึกถึงพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตร ซึ่งทรงมีพระอัจฉริยภาพด้านนวัตกรรมโดยเฉพาะโครงการแกล้งดินที่สะท้อนให้เห็นถึงพระปรีชาสามารถในการผสานองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์กับการบริหารจัดการเพื่อแก้ปัญหาดินเปรี้ยวได้อย่างยั่งยืนซึ่งถือเป็นแบบอย่างนวัตกรรมที่เปลี่ยนแปลงชีวิตของประชาชนได้จริง ซึ่งรางวัลนี้มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการแสดงออกถึงความสามารถของนวัตกรไทยในการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ให้เป็นนวัตกรรมที่เกิดผลจริงทั้งเชิงเศรษฐกิจและสังคม

โดยเวทีนี้เปิดโอกาสให้บุคคล องค์กร และเครือข่ายที่อยู่เบื้องหลังการคิดค้น พัฒนา หรือประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและองค์ความรู้เพื่อแก้ไขปัญหาต่อยอดโอกาส และเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันของประเทศอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งในบริบทของยุคนี้ ประกอบกับสถานการณ์ การแข่งขันระดับโลกในปัจจุบัน การมีเวทีกลางที่สามารถค้นหาและขับเคลื่อนบุคคลหรือองค์กรที่มีศักยภาพด้านนวัตกรรมอย่างแท้จริงจึงถือเป็นภารกิจที่จำเป็นและเร่งด่วนยิ่งที่จะทำให้ประเทศไทยก้าวสู่การเป็น“ชาตินวัตกรรม" (Innovation Nation)

“การประกวดในปี 2568 นี้ NIA เปิดรับผลงานนวัตกรรมจากหน่วยงานทุกภาคส่วน โดยการประกวดแบ่งประเภทรางวัลออกเป็น 4 ด้าน ประกอบด้วย ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม ด้านผู้สื่อสารนวัตกรรม และด้านองค์กรนวัตกรรม ซึ่งสะท้อนถึงภาพรวมของการพัฒนานวัตกรรมในทุกมิติอย่างครบถ้วน”

“ผู้ชนะการประกวดจะได้รับ “พระบรมรูปพระบิดาแห่งนวัตกรรมไทย” ซึ่งเป็นรางวัลทรงเกียรติสูงสุดใน แวดวงนวัตกรรมไทย ที่สะท้อนถึงความเป็นเลิศด้านนวัตกรรม พร้อมได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติในการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ให้เกิดการรับรู้สู่สาธารณชนในวงกว้าง รวมถึงโอกาสในการขยายตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ อาทิ การอบรมเพิ่มศักยภาพ การจับคู่ธุรกิจ และการเชื่อมต่อกับเครือข่ายพันธมิตรทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อสร้างผลกระทบเชิงบวกอย่างเป็นรูปธรรมต่อระบบนิเวศนวัตกรรมของไทยโดยรวม”

“โอกาสนี้สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติขอเชิญชวนหน่วยงานต่างๆ ทั้งจากหน่วยงานภาครัฐ บริษัทเอกชน สถาบันการศึกษาและสมาคมร่วมส่งผลงานนวัตกรรมที่สร้างประโยชน์ให้แก่ประเทศชาติทั้งด้านเศรษฐกิจ  สังคม สิ่งแวดล้อม  รวมถึงด้านการสื่อสารนวัตกรรม และด้านองค์กรนวัตกรรมเข้าประกวดเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการผลักดันประเทศไทยไปสู่อนาคตที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมอย่างยั่งยืน โดยสามารถสมัครเข้าร่วมได้ตั้งแต่บัดนี้จนถึงวันที่ 30 มิถุนายน 2568 ผ่านเว็บไซต์ https://award.nia.or.th หรือสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่หมายเลขโทรศัพท์ 080-070-2999 (คุณพัชรีนาถ)” ดร.กริชผกา บุญเฟื่อง กล่าวเพิ่มเติม

การจัดประกวดรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ ประจำปี 2568 แบ่งเป็น 4 ด้าน ดังนี้

1) ด้านเศรษฐกิจ เป็นรางวัลที่มอบให้แก่ “ผลงานนวัตกรรมที่สร้างให้เกิดคุณค่าเชิงพาณิชย์ และเกิดประโยชน์ต่อเศรษฐกิจของประเทศ” แบ่งเป็น 2 ประเภทตามขนาดขององค์กร ได้แก่ วิสาหกิจขนาดใหญ่และวิสาหกิจขนาดกลาง วิสาหกิจขนาดย่อมและวิสาหกิจรายย่อย

2) ด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม เป็นรางวัลที่มอบให้แก่ “ผลงานนวัตกรรมที่สร้างให้เกิดคุณค่าต่อสังคม ชุมชน และสิ่งแวดล้อม” แบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ วิสาหกิจขนาดใหญ่และวิสาหกิจขนาดกลาง วิสาหกิจขนาดย่อมและวิสาหกิจรายย่อย และวิสาหกิจเพื่อสังคม องค์กรภาครัฐและองค์กรไม่แสวงหากำไร

3) ด้านผู้สื่อสารนวัตกรรม เป็นรางวัลที่มอบให้แก่ “บุคคลธรรมดา กลุ่มบุคคล หรือนิติบุคคล” ที่ส่งเสริมและเผยแพร่ข้อมูลเนื้อหาด้านนวัตกรรม หรือมีรูปแบบใหม่ในการสื่อสารที่ทำให้ข้อมูลเข้าถึงผู้รับสารได้เป็นอย่างดี ได้รับความนิยมและเป็นที่ยอมรับในวงกว้าง ส่งผลกระทบให้เกิดการรับรู้และสร้างการตื่นตัวด้านนวัตกรรม
อันจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นในสังคมไทยอย่างต่อเนื่อง แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ระดับบุคคลธรรมดาหรือกลุ่มบุคคล ระดับนิติบุคคล

4) ด้านองค์กรนวัตกรรม เป็นรางวัลที่มอบให้แก่ “องค์กรที่มีการบริหารจัดการนวัตกรรมในองค์กรอย่างโดดเด่น” ทั้งระดับยุทธศาสตร์ ระดับกระบวนการ และระดับโครงสร้างพื้นฐานขององค์กร แบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ วิสาหกิจขนาดใหญ่และวิสาหกิจขนาดกลาง วิสาหกิจขนาดย่อมและวิสาหกิจรายย่อย องค์กรภาครัฐและภาคประชาสังคม