นางนพมาศลอยกระทง กลายเป็นอีกหนึ่งภาพจำของวันลอยกระทงในทุกๆ ปี รวมถึงการจัดประกวดแข่งขันนางนพมาศที่มีสีสันไม่น้อยไปกว่ากิจกรรมอื่นๆ

นางนพมาศ คือ ผู้หญิงที่ปรากฏอยู่ในเรื่องเล่าประวัติวันลอยกระทง แต่ก็ยังไม่มีความแน่ชัดว่ามีตัวตนจริงหรือไม่ เพราะประวัตินางนพมาศจะเป็นในลักษณะตำนานกึ่งเรื่องเล่า โดยเชื่อว่านางนพมาศเป็นกุลสตรีที่เพียบพร้อม ดำรงตำแหน่งสนมของพระร่วงเจ้าแห่งกรุงสุโขทัย และเป็นผู้มีบทบาทในการคิดประดิษฐ์กระทง ซึ่งกลายเป็นประเพณีที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาจนกระทั่งปัจจุบัน

อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน "นางนพมาศ" ได้กลายเป็นตัวแทนของสตรีที่มีความงดงามทั้งกิริยา วาจา และใจ จึงเป็นที่นิยมจัดประกวดนางนพมาศในวันลอยกระทง โดยให้สตรีสวมชุดนางนพมาศและทำทรงผมนางนพมาศ ซึ่งทุกปีในงานลอยกระทงเผาเทียนเล่นไฟ จังหวัดสุโขทัย สำหรับปี 2566 นี้ก็ได้มีการจัดประกวดนางนพมาศ เช่นกันเพื่อคัดเลือกสาวงามที่เหมาะสมทั้งด้าน กิริยา มารยาท ความสวยงาม บุคลิกภาพความประพฤติที่ดี พร้อมทำหน้าที่เป็นทูตสายสัมพันธ์และประชาสัมพันธ์ ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และการท่องเที่ยวของจังหวัดสุโขทัย โดย นายสุชาติ ทีคะสุข ผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัย ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการเป็นเมืองท่องเที่ยวและต้องการให้จังหวัดสุโขทัยเป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวทั้งในและนอกจังหวัด โดยการท่องเที่ยวที่ผ่านมานางนพมาศซึ่งทำหน้าที่เป็นทูตสายสัมพันธ์และประชาสัมพันธ์ แสดงออกถึงอัตลักษณ์ของจังหวัด ทำให้นักท่องเที่ยวรับรู้กิจกรรมเด่นประเพณีสำคัญที่จะเกิดขึ้นตลอดปี