กรมการแพทย์แผนไทยฯ ย้ำไม่ใช่นโยบายบังคับให้ รพ.ใช้ยาสมุนไพรไทยทดแทนยาแผนตะวันตก ชี้เป้าหมายเพื่อเพิ่มทางเลือกให้ประชาชน เผยยาสมุนไพรจำนวนมากได้รับการวิจัยและรับรอง มั่นใจมีประสิทธิภาพ พร้อมสร้างแรงจูงใจให้ รพ.เพิ่มอัตราการใช้ยาสมุนไพร  

เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2568  นายแพทย์สมฤกษ์ จึงสมาน อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เปิดเผยว่า จากกระแสในสังคมเกี่ยวกับการใช้ยาสมุนไพรไทยทดแทนยาแผนตะวันตก กระทรวงสาธารณสุขได้ออกมาชี้แจงอย่างชัดเจนว่า ไม่ใช่นโยบายบังคับ แต่เป็นแนวทางเปิดกว้างให้โรงพยาบาลแต่ละแห่งสามารถเลือกดำเนินการตามความเหมาะสมและความสมัครใจ โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มทางเลือกให้ประชาชน ลดภาระค่าใช้จ่ายของระบบสาธารณสุข และส่งเสริมภูมิปัญญาไทยที่มีงานวิจัยรองรับแล้ว ปัจจุบันมีสมุนไพรไทยจำนวนมากที่ได้รับการวิจัยและรับรองว่ามีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการเจ็บป่วยเบื้องต้น เช่น ยาแก้ไอประสะมะแว้ง สำหรับอาการไอและขับเสมหะ, ยาไพล ใช้บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อและลดการอักเสบ, รวมถึง ยามะขามแขก ที่ช่วยระบายในผู้ที่มีอาการท้องผูก ซึ่งยาสมุนไพรเหล่านี้ล้วนถูกบรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติและมีการใช้อย่างแพร่หลายในสถานพยาบาลทั่วประเทศ จึงมั่นใจได้ว่าปลอดภัย นอกจากนี้ กระทรวงสาธารณสุขยังมีแนวทางสร้างแรงจูงใจให้โรงพยาบาลที่สามารถเพิ่มอัตราการใช้ยาสมุนไพรได้อย่างมีคุณภาพ ผ่านการจัดสรรงบประมาณสนับสนุนเพิ่มเติม หรือมอบรางวัลพิเศษ เพื่อให้เกิดการพัฒนาต่อเนื่องภายใต้หลักเกณฑ์ความปลอดภัยและความพึงพอใจของประชาชน

“แนวทางนี้ไม่ใช่การเลิกใช้ยาแผนตะวันตก แต่เป็นการเพิ่มทางเลือกในการดูแลสุขภาพที่สอดคล้องกับบริบทของสังคมไทย โดยให้แพทย์ใช้ดุลยพินิจอย่างเต็มที่ และเคารพสิทธิของประชาชนในการเลือกวิธีการรักษา” นายแพทย์สมฤกษ์ กล่าวย้ำ