สสส. ปลื้ม โมเดล “เล่นอิสระ” ช่วยเพิ่มความสุขในครอบครัว 52% เด็ก-เยาวชน 1 ใน 3 มีทักษะความคิดสร้างสรรค์-จัดการอารมณ์เพิ่มขึ้น 29% เดินหน้าสานพลัง เครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลก-กทม.-ภาคี 40 แห่ง จัดมหกรรม “Let’s play festival เทศกาลเล่นอิสระ” ปีที่ 3 ระหว่าง 21-23 พ.ย. 68 นี้ เชิญผู้ปกครอง-เด็ก-เยาวชน ออกมาเล่นอิสระ-เสริมพลังใจ-สร้างทักษะชีวิต ผ่านกิจกรรมสุดปัง 3 โซน ลานเล่นธรรมชาติ-Workshop-เวทีเสวนา อุดช่องว่าง เด็กไทย 35% ขาดการใช้เวลาคุณภาพกับครอบครัว เหตุจากต้องเรียนพิเศษพุ่ง 11 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ เสี่ยงพังทั้งสุขภาพกาย-ใจ       

เมื่อเวลา 16.00 น. วันที่ 22 พ.ย. 2568 ที่อุทยาน 100 ปี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพฯ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับกรุงเทพมหานคร (กทม.) สำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และเครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลก จัดงาน “Let’s play festival เทศกาลเล่นอิสระ ตอน เมืองสนุกเล่น” ปีที่ 3 เปิดพื้นที่กลางเมืองให้เด็กทุกคนเข้าถึงการเล่นอิสระ ช่วยพัฒนาสุขภาวะกายและใจ สร้างทักษะชีวิต และเพิ่มความผูกพันในครอบครัว จัดขึ้นระหว่างวันที่ 21-23 พ.ย. 68 คาดว่าจะมีครอบครัวและเยาวชนในกรุงเทพฯ เข้าร่วมงานกว่า 10,000 คน

    
นายศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร (กทม.) กล่าวว่า กทม. มุ่งเน้นการดูแลคุณภาพชีวิตประชากรทุกช่วงวัย โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนที่จำเป็นต้องได้รับการส่งเสริมอย่างเต็มที่ ทั้งเรื่องการศึกษาและการสร้างพัฒนาการที่ดีทุกมิติ งาน “Let’s play festival” ที่ กทม. ร่วมกับ สสส. และภาคีเครือข่ายจัดขึ้นต่อเนื่องเป็นปีที่ 3 เป็นรูปแบบหนึ่งของการส่งเสริมการเข้าถึงพื้นที่เล่นและเรียนรู้ ช่วยให้เด็กทุกคนได้เล่นอย่างเล่นอิสระและใช้เวลาคุณภาพร่วมกับครอบครัว เกิดเป็นความสุขของเด็กที่เป็นพื้นฐานสำคัญของการเรียนรู้ ส่งผลให้เกิดพัฒนาการรอบด้านตามวัย สร้างทักษะทางด้านสมอง และเสริมทักษะการใช้ชีวิต ทั้งนี้ กทม. ต่อยอดจากเทศกาลเล่นอิสระประจำปี สู่ลานเล่นอิสระทั่วทั้งเมือง เช่น ในศูนย์เด็กเล็ก พิพิธภัณฑ์เด็ก และในอนาคตจะขยายให้ครบ 6 โซนทั่วกรุงเทพ

          
น.ส.ณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการสำนักอาวุโส สำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชน และครอบครัว สสส. กล่าวว่า จากการติดตามสถานการณ์ด้านเด็กและเยาวชนที่ผ่านมา พบว่า โอกาสในการเล่นอิสระของเด็กลดลง สาเหตุจากการติดหน้าจอมือถือ และผู้ปกครองส่วนใหญ่ให้ความสนใจเฉพาะเรื่องวิชาการ เมื่อเด็กเข้าสู่ระบบโรงเรียนเวลาเล่นยิ่งลดลง เพราะส่วนหนึ่งต้องเรียนพิเศษเพิ่มเติมนอกจากเวลาเรียนปกติ จากรายงานสถานการณ์เด็กและครอบครัว ปี 2566 โดยสสส. และศูนย์ความรู้นโยบายเด็กและครอบครัว (คิด for คิดส์) พบ เยาวชนไทย 35% ต้องใช้เวลาเรียนพิเศษเพิ่มเติมจากเวลาเรียนปกติเฉลี่ย 11 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ ส่งผลให้ขาดการใช้เวลาคุณภาพร่วมกับครอบครัว ไม่มีช่วงเวลาผ่อนคลาย เยาวชนต้องเผชิญภาวะเครียดและเสี่ยงเป็นโรคซึมเศร้า สอดคล้องกับข้อมูลศูนย์ความเป็นเลิศด้านนวัตกรรมดิจิทัลและปัญญาประดิษฐ์เพื่อการแพทย์ด้านจิตเวชที่ประเมินว่า มีเยาวชนไทยอายุ 15 ปีขึ้นไป ตรวจพบอาการซึมเศร้าสูงถึง 2,200 คนต่อประชากรแสนคน   

“สสส. ร่วมกับภาคีเครือข่าย จัดงาน Let’s play festival festival เป็นประจำทั้งใน กทม. และหลายจังหวัดทั่วประเทศ เปิดโอกาสให้เด็กและเยาวชนเข้าถึงการเล่นอิสระได้อย่างเท่าเทียม และใช้การเล่นเป็นเครื่องมือในการสร้างสุขภาวะดีทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ที่สำคัญ คือการส่งเสริมให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับนโยบายด้านเด็กและเยาวชนเข้าใจแนวคิดการเล่นอิสระ พร้อมขับเคลื่อนการสร้างเมืองเล่นได้ โดยผลักดันให้เมืองมีการบริหารจัดการงบประมาณ ทรัพยากร และสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเล่นและเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง และเข้าใจในบทบาทของผู้อำนวยการเล่น หรือ Play worker ที่ปัจจุบันมีมากกว่า 1,000 คน กระจายอยู่ในพื้นที่เล่นและเรียนรู้ 60 แห่งทั่วประเทศ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการสร้างให้เกิดนิเวศการเล่นรอบตัวเด็กทั้งในบ้าน ชุมชน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก โรงเรียน และสถานประกอบการ ทั้งนี้ ภายในงานเทศกาลเล่นอิสระ เด็ก เยาวชน และครอบครัว จะได้สนุกกับการเล่นตามธรรมชาติและประดิษฐ์ของเล่นจากสิ่งของรอบตัว ผู้สนใจติดตามรายละเอียดได้ที่ www.letsplaymore.org” น.ส.ณัฐยา กล่าว

น.ส.ประสพสุข โบราณมูล ผู้ประสานงานเครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลกและมูลนิธิส่งเสริมสื่อเด็กและเยาวชน กล่าวว่า เทศกาลเล่นอิสระที่จัดขึ้นในปี 2567 มีเด็กและครอบครัวเข้าร่วมงาน 11,000 คน โดยผลสำรวจความพึงพอใจต่อการจัดงานอยู่ระดับสูง ที่น่าสนใจยังพบว่า การเล่นอิสระช่วยให้เกิดความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัว 52% เด็กมีทักษะความคิดสร้างสรรค์และทักษะทางอารมณ์เพิ่มขึ้น 29% ที่สำคัญ ครอบครัวเข้าใจแนวคิดเรื่องเล่นอิสระสูง 60% จากความสำเร็จดังกล่าว เครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลก จึงร่วมกับ สสส. และกทม. จัดเทศกาล Let’s play festival ปีที่ 3 ตอน เมืองสนุกเล่น เดินหน้าสื่อสารแนวคิดการสร้างเมืองสนุกเล่นอย่างต่อเนื่อง มีภาคีเครือข่ายมาเข้าร่วมงาน 40 แห่ง ทั้งนี้ เครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลก และสสส. เตรียมขับเคลื่อนแนวคิดเมืองสนุกเล่น สู่พื้นที่นำร่อง 8 จังหวัด ได้แก่ หนองบัวลำภู นครราชสีมา ศรีสะเกษ พิษณุโลก แม่ฮ่องสอน นราธิวาส ปัตตานี และยะลา เพื่อสร้างพื้นที่เล่นที่เข้าถึงง่าย ปลอดภัย และเอื้อต่อการเล่นของเด็กทุกคน

นางศศิธร เทศน์อรรถภาคย์ ผู้จัดการงานสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ในฐานะภาคีหน้าใหม่ร่วมขับเคลื่อนการเล่นอิสระ กล่าวว่า สวทช. มุ่งสนับสนุนให้ชุมชนและท้องถิ่นทั่วไทยนำทรัพยากรในพื้นที่มาพัฒนาเป็นนวัตกรรมของเล่นสำหรับเด็กที่สร้างสรรค์และปลอดภัย การเข้ามาร่วมงานในครั้งนี้ สวทช. นำเอาดินน้ำมันที่ผลิตจากยางพาราที่ไม่มีกลิ่นฉุน ไม่มีสารเคมีอันตราย และสมุดวาดรูปเล่นแบบลบได้มาให้เด็กๆ และครอบครัวได้ปั้นเล่นในกิจกรรม “พากันปั้น พากันวาด” และชวนล้อมวงเล่น “บอร์ดเกม มงคลสำรับเกมขนมไทย” มุ่งส่งเสริมทักษะชีวิตสำหรับทุกคน ทั้งนี้ สวทช. ตั้งเป้าสานพลัง สสส. และภาคีเครือข่าย สนับสนุนของเล่นที่ปลอดภัยให้นำไปใช้ในชุมชน พร้อมจัดตั้งคณะทำงานร่วมพัฒนาผลิตภัณฑ์ของเล่นที่มีคุณภาพเพิ่มขึ้น และจะร่วมขับเคลื่อนจัดงานเทศกาลเล่นอิสระอย่างต่อเนื่องในปีต่อๆ ไป

ทั้งนี้ ภายในงานผู้เข้าร่วมจะได้พบกับกิจกรรม 3 โซนไฮไลต์ 1.โซนลานเล่นอิสระ ชวนเด็กมาเล่นสนุกกับธรรมติรอบตัว loose parts และของเล่นพื้นถิ่นวิถีวัฒนธรรม โดยมี Play Worker พร้อมให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิด 2.โซน Work shop ผู้ปกครองและเด็กจะได้ใช้เวลาร่วมกันผ่านการประดิษฐ์ของเล่นจากสิ่งของรอบตัว และฝึกทักษะการพาลูกเล่น 3.โซนเวทีเสวนาสื่อสารคุณค่าของการเล่น เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงเรื่องนโยบายส่งเสริมเล่นอิสระในสังคมไทย ร่วมกิจกรรมได้ตั้งแต่เวลา 13.00 น. -20.00 น.