ปัจจุบันปัญหาขยะมูลฝอยชุมชนของประเทศไทย นับว่าเป็นปัญหาสำคัญที่อยู่คู่กับสังคมไทยมายาวนานไม่ว่าจะเป็นปริมาณการผลิตขยะที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆทุกปี หากไม่มีการบริหารจัดการอย่างจริงจังให้เป็นระบบให้ปฏิบัติตาม โดยเฉพาะภาครัฐหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง  ดังนั้นภาคเอกชน ได้เล็งเห็นความสำคัญและเข้ามามีบทบาทในการพัฒนา คิดค้นและวิจัย ที่จะช่วยแก้ปัญหาขยะของประเทศระยะยาว

 

               

โดยปัญหาขยะชุมชนที่เกิดขึ้นในประเทศไทยมีแนวโน้มมากถึงประมาณ 28 ล้านตันต่อปี ซึ่งยังมีขยะตกค้างที่ไม่สามารถกำจัดได้ประมาณ 5.8 ล้านตัน คิดเป็นขยะเศษอาหารประมาณ 4 ล้านตันต่อปี หรือประมาณ 60% ซึ่งก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อมตามมา  แต่ด้วยความมุ่งมั่นในการดูแลสังคม ชุมชนและสิ่งแวดล้อม ของบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) โดยสถาบันนวัตกรรม ปตท. จึงมีแนวคิดพัฒนานวัตกรรมที่จะช่วยจัดการปัญหาขยะเศษอาหารตั้งแต่ต้นทางและเปลี่ยนขยะเศษอาหารเหล่านั้นให้เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าและสามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ได้ ครบวงจรตามแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) โดยเปลี่ยนของเสียให้เป็นวัสดุที่มีคุณค่ากลับคืนสู่สิ่งแวดล้อมซึ่งไม่ก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อม สอดรับกับนโยบายการบริหารจัดการความยั่งยืนของ ปตท.ตามแนวคิด Technology for All ของ CEO ในการสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อสังคมให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม

                

สถาบันนวัตกรรม ปตท. โดยทีมวิจัยจากฝ่ายเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม ได้เริ่มทำการคัดเลือกและพัฒนาเชื้อจุลินทรีย์ ซึ่งมีประสิทธิภาพในการผลิตเอนไซม์เพื่อช่วยในการย่อยสลายขยะเศษอาหาร โดยเชื้อจุลินทรีย์จะทำงานร่วมกับเครื่องย่อยสลายขยะเศษอาหารอัตโนมัติที่ได้รับการพัฒนาแล้วเสร็จเมื่อปลายปี พ.ศ.2562 ให้สามารถควบคุมสภาวะให้เชื้อจุลินทรีย์ทำงานย่อยสลายขยะเศษอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดไร้กลิ่นเหม็นรบกวน

                

ทั้งนี้ตัวเครื่องจะประกอบด้วยส่วนการทำงานหลัก 2 ส่วนคือ (1) ส่วนย่อยสลายขยะเศษอาหาร และ (2) ส่วนดูดซับกลิ่น โดยทั้งสองส่วนดังกล่าวได้ผ่านการออกแบบและพัฒนาเพื่อให้สามารถรองรับปริมาณขยะเศษอาหารได้สูงสุดถึง 5 กิโลกรัมต่อวัน ด้วยตัวเครื่องที่มีขนาดด้านกว้าง ยาว และสูง ไม่เกิน 1 m ทำให้ประหยัดพื้นที่ในการติดตั้ง และเพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกให้กับผู้ใช้งาน รวมทั้งระบบควบคุมสภาวะต่างๆได้ถูกติดตั้งเพื่อควบคุมสภาวะการทำงานโดยอย่างอัตโนมัติไว้เรียบร้อยแล้ว ผู้ใช้งานเพียงแค่เปิดเครื่องและเริ่มการใช้งานและใส่ขยะเศษอาหารพร้อมเชื้อจุลินทรีย์ของ ปตท.ได้ทันที หลังจากนั้นผ่านไป 12 ชั่วโมงก็จะได้วัสดุปรับปรุงดิน (Bio-Soil) ที่เกิดจากการย่อยสลายขยะเศษอาหารของเชื้อจุลินทรีย์ ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการบำรุงต้นไม้ให้เจริญงอกงามและบำรุงดินที่เสื่อมสภาพให้มีคุณภาพได้เป็นอย่างดี

 

จากความสำเร็จงานวิจัยต่อยอดขยายผลนวัตกรรมสู่เชิงพาณิชย์

 

 

สำหรับนวัตกรรมเครื่องต้นแบบสลายขยะเศษอาหารอัตโนมัติ ได้ผ่านการทดสอบการใช้งานจริง ณ ห้องอาหาร สถาบันนวัตกรรม ปตท. เรียบร้อยแล้ว อีกทั้งวัสดุปรับปรุงดินที่ได้จากการย่อยสลายเศษอาหารได้ผ่านการตรวจวิเคราะห์โดยห้องปฏิบัติการแล้วพบว่าว่ามีธาตุอาหาร NPK และองค์ประกอบอื่นๆ ที่เหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตของต้นไม้ และก็ได้ถูกนำไปใช้ในการบำรุงต้นไม้ในพื้นที่ของสถาบันนวัตกรรมเรียบร้อยแล้ว

 

 

โดยตั้งแต่วันที่ 9 ก.ค. 63 ที่ผ่านมา นวัตกรรมเครื่องต้นแบบย่อยสลายขยะเศษอาหารอัตโนมัติได้ถูกย้ายมาติดตั้งทดสอบการใช้งานจริงที่อาคารบริษัท เอนเนอร์ยี่ คอมเพล็กซ์ จำกัด (EnCo) เป็นระยะเวลาร่วมกว่า 2 เดือน ซึ่งพบว่า เครื่องต้นแบบย่อยสลายขยะเศษอาหารอสามารถย่อยสลายขยะเศษอาหารที่เกิดขึ้นจากอาคาร EnCo ได้เป็นอย่างดีภายในระยะเวลา 12 ชั่วโมง และสามารถรองรับปริมาณขยะเศษอาหารได้ถึงประมาณ 5 กิโลกรัมต่อวัน โดยไม่เกิดกลิ่นเหม็นรบกวนรวมทั้งเชื้อรา อีกทั้งยังเปลี่ยนขยะเศษอาหารให้เป็นวัสดุปรับปรุงดิน (Bio-soil) ที่ได้ผ่านการตรวจวิเคราะห์แล้วว่ามีธาตุอาหาร NPK และองค์ประกอบอื่นๆ ที่เหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตของต้นไม้ จากการทดสอบการใช้งานที่ EnCo สามารถลดขยะเศษอาหารที่จำเป็นต้องนำไปกำจัดได้ทั้งหมด 139.6 กิโลกรัม และสามารถเปลี่ยนขยะเศษอาหารให้เป็นวัสดุปรับปรุงดิน (Bio-soil) กลับมาใช้ประโยชน์ได้ทั้งหมด 29.06 กิโลกรัม ซึ่ง Bio-soil ที่ได้นี้ได้ถูกนำไปใช้ในการบำรุงต้นไม้ที่บริเวณอาคารจอดรถ 2 ของ บริษัท เอนเนอร์ยี่ คอมเพล็กซ์ จำกัด แล้วอีกด้วย

 

 

อย่างไรก็ตามจากความสำเร็จในงานวิจัยและการนำมาทดสอบการใช้งานจริงดังกล่าว สถาบันนวัตกรรม ปตท. จึงได้ร่วมมือกับบริษัท อินทรีย์ อีโคไซเคิล จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทที่ทำธุรกิจทางด้านการจัดการของเสียอย่างครบวงจร ร่วมกันผลักดันนวัตกรรมเครื่องต้นแบบย่อยสลายขยะเศษอาหารอัตโนมัตินี้ในการขยายผลสู่เชิงพาณิชย์ในการใช้งานในวงกว้างต่อไป นับเป็นหนึ่งในวิธีการลดขยะและเปลี่ยนขยะเศษอาหารให้มีคุณค่าเพิ่มมากขึ้นตามแนวคิด Circular Economy ที่มุ่งเน้นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุดด้วย Social Innovation