วันที่ 7 พ.ค.2562 ศ.ประเสริฐ ณ นคร ราชบัณฑิต ประเภทวิชาประวัติศาสตร์ สาขาวิชาโบราณคดี และนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติปี พ.ศ. 2531 และ เป็นผู้ประพันธ์คำร้องภาษาไทยของเพลงพระราชนิพนธ์ ชะตาชีวิต ใกล้รุ่ง ในดวงใจนิรันดร์ แว่ว เพลงประจำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคชรา ณ บ้านพัก ซอยท่านผู้หญิงพหล ถนนงามวงศ์วาน กรุงเทพฯ โดยเพิ่งผ่านวันครบรอบวันเกิด 100 ปี ไปเมื่อวันที่ 21 มีนาคม ที่ผ่านมา

ศ.ประเสริฐ ณ นคร หรือ ศ.ดร.ประเสริฐ ณ นคร ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางในวงวิชาการว่า เป็นปรมาจารย์ในด้านไทศึกษา ที่มีความรอบรู้ในลักษณะสหวิทยาการ ทั้งคณิตศาสตร์ สถิติ ประวัติศาสตร์ไทย ปฏิทินไทย ภาษาไทย จารึก ศิลปวรรณคดี และวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นนักวิชาการที่ให้ความสำคัญกับการขยายขอบเขตของไทศึกษา ไปสู่ไทศึกษาหรือการศึกษาเรื่องของชนเผ่าไทอื่นๆ นอกประเทศไทย

สำหรับผลงานทางวิชาการของท่านมีอยู่เป็นจำนวนมาก เช่น ถิ่นเดิมและตระกูลภาษาไท การสืบค้นภาษาไทในเมืองจีน แนวการปริวรรตอักษรพื้นเมืองล้านนา ประวัติศาสตร์สุโขทัยจากจารึก เล่าเรื่องในไตรภูมิพระร่วง ความสำคัญของวรรณคดีท้องถิ่น หลักการสอบค้นเมืองสมัยสุโขทัย ประวัติศาสตร์ล้านนาจารึก ความเห็นเรื่องจารึกพ่อขุนรามคำแหง เรื่องเกี่ยวกับ ศิลาจารึกสุโขทัย และศักราชในจารึกสมัยสุโขทัย เป็นต้นโดยผลงานของ ศ.ดร. ประเสริฐ ณ นคร ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่อย่างต่อเนื่อง และใช้เป็นตำราอ้างอิงในวงวิชาการเสมอมา