เมื่อวันที่ 29  ธันวาคม 2566  นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รองนายกรัฐมนตรี เปิดเผยภายหลัง ร่วมออกรายการนำเสนอประเด็นน้ำต้มใบมะละกอช่วยรักษามะเร็งหายได้ว่า หลังจากที่ตนได้นำประสบการณ์ของผู้ใช้จริงมานำเสนอ ทางสถาบันมะเร็ง ก็ออกมายืนยันว่า เรื่องนี้เป็นข่าวปลอมนั้น ตนขอยืนยันว่า ผู้ที่มาแชร์ประสบการณ์ เป็นผู้ที่ใช้จริง และมีผลตรวจทางการแพทย์ออกมายืนยันแล้วว่า รักษาหายจริง แต่เรื่องนี้คงไม่แปลกหากสถาบันมะเร็ง จะออกมาระบุว่า มันไม่เป็นเรื่องจริง เพราะเวลานี้ ข้อมูลทางวิชาการ ก็ยังไม่สามารถระบุแน่ชัดว่า น้ำต้มใบมะละกอนั้น รักษามะเร็งระยะสุดท้ายได้จริงหรือไม่ โดยบางรายงานก็พบว่า น้ำต้มใบมะละกอ อาจมีฤทธิ์การต้านมะเร็ง แต่เวลานี้ ก็ยังไม่มีการศึกษาในระดับคน หรือ นำสัตว์มาทดลอง

นายสมศักดิ์ กล่าวอีกว่า ประเด็นนี้หากเราจะมานั่งถกเถียงกัน ประโยชน์คงไม่เกิดต่อพี่น้องประชาชนรวมถึงสังคม โดยในฐานะที่ตนกำกับดูแลกระทรวงสาธารณสุข ก็คงจะต้องเดินหน้า ผลักดันให้มีการวิจัย เพื่อให้มีผลออกมาชัดเจน เพราะถ้าหากน้ำต้มใบมะละกอ ทำให้ทางวิชาการยืนยันได้ว่า รักษาได้จริง ก็จะเป็นประโยชน์ต่อประชาชนทั่วไป และสามารถประหยัดในค่ารักษาได้ ซึ่งเรื่องนี้ถือเป็นเรื่องที่มีประโยชน์สูงสุด โดยถึงแม้ในประเทศไทย จะยังไม่มีข้อมูลทางวิชาการรองรับ แต่ขณะนี้ ประเทศญี่ปุ่น ได้จดสิทธิบัตรในเรื่องใบมะละกอ มีฤทธิ์ต้านมะเร็งหลายชนิด และมีความปลอดภัยสูงแล้ว ดังนั้น เราจะมีการนำข้อมูลวิชาการของญี่ปุ่น มาร่วมศึกษาวิจัยด้วย

"การที่ผมออกมานำเสนอเรื่องนี้ เพื่อเป็นวิทยาทาน โดยไม่เคยพูดว่า การกินน้ำต้มใบมะละกอ จะมาเป็นการรักษาหลัก เพื่อแทนสิ่งที่ทำอยู่ในปัจจุบัน แต่เป็นการนำเสนอทางเลือกสำหรับผู้ที่ไม่รักษา หรือ รักษาด้วยวิธีอื่นไม่ได้ผลแล้ว ซึ่งผมได้ยึดผลการตรวจทางการแพทย์ จากผู้ที่ใช้จริง ที่เป็นมะเร็งในระยะที่ 4 แต่ก็สามารถกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ ผมจึงมองว่า เป็นประโยชน์และควรนำข้อมูลออกมาเปิดเผย เพื่อเป็นทางเลือกให้ผู้ที่ป่วย ยังคงสามารถเดินหน้าต่อไปได้ แม้เวลานั้นจะสิ้นหวังแล้วก็ตาม โดยขอยืนยันอีกครั้งว่า คนที่นำมาออกในรายการ เป็นคนที่รักษาหายจริง และยังมีคนอีกจำนวนหนึ่ง ที่ลองกินแล้วหาย จึงไม่ใช่เรื่องโกหกแต่อย่างใด" รองนายกรัฐมนตรี กล่าว

สธ.ห่วงดื่มน้ำต้มใบมะละกอรักษาโรคมะเร็ง ชี้ยังไม่มีงานวิจัยในคน

ขณะที่ ดร.ภญ.ดวงแก้ว ปัญญาภู รองผู้อำนวยการกองวิชาการและแผนงาน กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า จากกระแสข่าวการใช้ใบมะละกอรักษามะเร็งนั้น ต้องเข้าใจใน 2 ส่วน คือ การรับประทานใบมะละกอเป็นอาหาร กับการใช้ใบมะละกอรักษาโรค ซึ่งปัจจุบันพบว่ามีการนำใบมะละกอมารับประทาน แต่คนไม่ค่อยนิยม เพราะเหม็นเขียว และมียาง ทำให้รับประทานยาก แต่บางพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีการนำมาเป็นเครื่องเคียงกับอาหารว่างบางชนิด เช่น ตำกล้วย สารสำคัญของใบมะละกอ มีกลุ่มสารไกลโคไซด์ อัลคาลอยด์ และเฟลโวนอยด์ มีฤทธิ์ทางชีวภาพที่สำคัญ เช่น ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ และกระตุ้นภูมิคุ้มกัน

นอกจากนี้ ยังประกอบด้วยแคลเซียมและฟอสฟอรัสในปริมาณสูง ถึงแม้รับประทานได้ไม่เป็นอันตราย แต่หลักการรับประทานอาหารโดยทั่วไป การเตรียมวัตถุดิบในการปรุงอาหารต้องสะอาด รับประทานอาหารให้หลากหลาย ไม่รับประทานอาหารซ้ำเป็นเวลานาน ส่วนการรับประทานใบมะละกอในการรักษาโรค ใบมะละกอ มีการศึกษาวิจัย แต่ยังเป็นการศึกษาวิจัยในหลอดทดลอง และสัตว์ทดลอง ดังนั้น ผู้ป่วย ญาติผู้ป่วย สามารถเชื่อมั่นได้ว่า โรคมะเร็งมีการรักษาที่เป็นมาตรฐาน ต้องคำนึงถึงสภาวะโรคของแต่ละบุคคล และต้องมีการติดตามการรักษาอย่างใกล้ชิด ซึ่งหากการรักษาแผนหลักไม่ประสบผลสำเร็จ หรือไม่สามารถทนต่ออาการไม่พึงประสงค์ของยา หรือแนวทางการรักษาแผนหลักได้ สมุนไพรอาจเป็นทางเลือก แต่ต้องพิจารณาอย่างเหมาะสมร่วมกันระหว่างแพทย์เจ้าของไข้ผู้ป่วย เภสัชกร และแพทย์แผนไทย ที่มีความรู้ด้านสมุนไพร ส่วนน้ำใบมะละกอก็ควรต่อยอดการศึกษาวิจัยในคนต่อไป

ดร.ภญ.ดวงแก้ว กล่าวอีกว่า แนวทางการรักษามะเร็งด้วยสมุนไพรเพื่อใช้เป็นทางเลือกนั้น นอกจากการรักษาแผนปัจจุบันแล้ว ผู้ป่วยมะเร็งควรได้รับการดูแลแบบองค์รวม ทั้งในด้านอาหารที่เป็นประโยชน์ อากาศบริสุทธิ์ อารมณ์ดีไม่เครียด และการออกกำลังกายที่สมดุล เหมาะกับสภาวะผู้ป่วยแต่ละราย ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการรักษา ทั้งทางกาย และทางใจ ตามหลักการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก

หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการแพทย์แผนไทย หรือการใช้ยาสมุนไพร สามารถขอคำปรึกษาจากแพทย์แผนไทย ในสถานบริการสาธารณสุขของรัฐทั่วประเทศ หรือติดต่อโดยตรงที่กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก หมายเลขโทรศัพท์ 0 2149 5678 หรือช่องทางออนไลน์ที่เฟซบุ๊ก https://www.facebook.com/dtam.moph และไลน์แอดกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก line @DTAM