เมื่อวันที่ 4 เมษายน 2568  นายฉันทานนท์ วรรณเขจร เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงผลสำรวจภาวะเศรษฐกิจสังคมครัวเรือนและแรงงานเกษตรของไทย โดยการถือครองและการใช้ประโยชน์ที่ดินของครัวเรือนเกษตร ปีเพาะปลูก 2566 พบว่า ครัวเรือนเกษตรของประเทศไทย มีที่ดินถือครองเฉลี่ย 24.97 ไร่ต่อครัวเรือน โดยร้อยละ 43.89 เป็นที่ดินที่เป็นของตนเองที่มีกรรมสิทธิ์ครอบครองเป็นเจ้าของ ส่วนร้อยละ 28.91 เป็นที่ดินที่เช่าผู้อื่น ไม่มีกรรมสิทธิ์ครอบครอง โดยจ่ายค่าเช่าเป็นเงินสด หรือผลผลิตหรืออื่นๆ ร้อยละ 18.19        เป็นที่ดินที่มีสิทธิ์เข้าทำประโยชน์ แต่ไม่มีกรรมสิทธิ์ครอบครองเป็นเจ้าของ เช่น ที่ดินที่อยู่ในเขต ส.ป.ก. ร้อยละ 8.92   เป็นที่ดินที่ได้ทำฟรี ไม่มีกรรมสิทธิ์ครอบครองและไม่ได้จ่ายค่าเช่า และที่เหลือร้อยละ 0.09 เป็นที่ดินที่ครัวเรือนเกษตรรับจำนองหรือรับขายฝากผู้อื่น และนำมาใช้ประโยชน์เอง

 
ในจำนวนที่ดินที่ครัวเรือนเกษตรถือครองอยู่ จำนวน 24.97 ไร่นั้น แบ่งเป็นที่ดินที่นำมาใช้ประโยชน์ทางด้านการเกษตร เช่น การนำไปปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ หรือเป็นที่พักอาศัยบริเวณพื้นที่ทำการเกษตร จำนวน 24.27 ไร่ และเป็นที่ดินที่ใช้ประโยชน์นอกการเกษตร จำนวน 0.70 ไร่ ซึ่งเมื่อพิจารณาการใช้ประโยชน์ที่ดินที่นำมาใช้ประโยชน์ทางด้านการเกษตร พบว่าครัวเรือนเกษตรนำที่ดินใช้ในการเพาะปลูกข้าว จำนวน 11.82 ไร่ ใช้ในการเพาะปลูกพืชไร่        เช่น ข้าวโพด อ้อย มันสำปะหลัง โดยรวมถึงการปลูกข้าวไร่ จำนวน 5.11 ไร่ ใช้ในการปลูกไม้ผลและไม้ยืนต้น       เช่น ทุเรียน ลำไย ปาล์มน้ำมัน และยางพารา จำนวน 5.03 ไร่ ใช้ในการปลูกพืชผักไม้ดอกไม้ประดับและสมุนไพร  เช่น พริก ผักกาด กุหลาบ และกล้วยไม้ จำนวน 0.41 ไร่ และที่ดินที่เหลือจำนวน 1.90 ไร่ เป็นที่ดินที่ครัวเรือนเกษตรนำไปใช้ประโยชน์ทางการเกษตรอื่น เช่น โรงเรือนสำหรับเลี้ยงสัตว์ บ่อปลา บ่อกุ้ง นาเกลือ และพื้นที่อยู่อาศัยบริเวณพื้นที่ทำการเกษตร เป็นต้น ทั้งนี้ สำหรับที่ดินที่ใช้ประโยชน์นอกการเกษตร จำนวน 0.70 ไร่ เป็นพื้นที่ที่ครัวเรือนเกษตรให้ผู้อื่นเช่าทำประโยชน์หรือให้ทำฟรี ทั้งในการเกษตรและนอกการเกษตร
 
หากพิจารณาที่ดินที่ครัวเรือนนำมาใช้ประโยชน์ทางด้านการเกษตร พบว่าเพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมา ร้อยละ 1.53 เป็นผลมาจากสภาพอากาศและปริมาณน้ำที่เอื้ออำนวยในช่วงครึ่งปีแรก ราคาสินค้าเกษตรที่อยู่ในเกณฑ์ดี          ความต้องการสินค้าเกษตรในตลาดโลกที่เพิ่มขึ้น และการสนับสนุนจากภาครัฐ ส่งผลให้ครัวเรือนเกษตรขยายพื้นที่เพาะปลูกเพิ่มขึ้น 
สำหรับข้อมูลภาวะเศรษฐกิจสังคมครัวเรือนและแรงงานเกษตรของไทย ในเรื่องการถือครองและการใช้ประโยชน์ที่ดินของครัวเรือนเกษตร สศก. จะดำเนินการสำรวจทุกปี โดยเก็บข้อมูล ณ ต้นปีเพาะปลูก หรือ ณ ต้นเดือนพฤษภาคมของทุกปี สำหรับข้อมูลการถือครองและการใช้ประโยชน์ที่ดินของครัวเรือนเกษตร         ปี 2567 สศก. จะเริ่มดำเนินการสำรวจในเดือนพฤษภาคม 2568 และข้อมูลประมวลแล้วเสร็จช่วงเดือนมีนาคม        ปี 2569 ซึ่งข้อมูลดังกล่าว จะเป็นประโยชน์ต่อหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องในการจัดทำข้อเสนอแนะนโยบาย แผนงาน มาตรการต่างๆ ในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาทางด้านการเกษตรให้เหมาะสม สำหรับท่านที่สนใจ สามารถศึกษารายละเอียดเพิ่มเติม และข้อมูลอื่นๆ ที่น่าสนใจได้ที่ www.oae.go.th หรือสอบถามได้ที่ศูนย์สารสนเทศการเกษตร โทร 02 561 2870 อีเมล prcai@oae.go.th