เมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2568 ที่วัดบ้านโพนงามโคก ตำบลบ้านแป้น อำเภอโพนนาแก้ว จังหวัดสกลนคร มีการจัดประชุมถวายความรู้ด้านกฎหมายแก่เจ้าอาวาส พระอธิการ และพระสงฆ์ในพื้นที่ โดยมี พระครูปริยัติสุวรรณรังษี เจ้าอาวาสวัดโพนงามโคก เจ้าคณะอำเภอโพนนาแก้ว เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ และ ดร.นิยม เวชกามา ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นประธานฝ่ายฆราวาส พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่จากสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ จังหวัดสกลนคร และสำนักงานสรรพากรจังหวัดสกลนคร

กิจกรรมครั้งนี้จัดขึ้นเพื่อเสริมสร้างความเข้าใจด้านกฎหมายแก่พระสงฆ์ในประเด็นสำคัญ อาทิ การดำเนินคดีอาญา, การเสียภาษีค่าตอบแทนของไวยาวัจกร และการจัดทำบัญชีเงินวัดอย่างโปร่งใส หลังจากเกิดกรณีพระชั้นผู้ใหญ่พัวพันข่าวฉาว ซึ่งกระทบต่อความเชื่อมั่นในสถาบันสงฆ์

มติ ครม.ปลดล็อกวัดในพื้นที่รัฐ – พิสูจน์สิทธิที่ดินนำสู่การออกโฉนดธรณีสงฆ์
หนึ่งในหัวข้อสำคัญที่มีการนำเสนอในการประชุม คือการชี้แจง มติคณะรัฐมนตรี ที่เห็นชอบ (ร่าง) มาตรการของคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) ว่าด้วย “การพิสูจน์สิทธิการครอบครองที่ดินของวัดในเขตที่ดินของรัฐ” ซึ่งจะช่วยแก้ไขปัญหาทางกฎหมายที่ยืดเยื้อมาอย่างยาวนาน

สาระสำคัญของมติดังกล่าว ได้แก่:
จัดทำคู่มือการพิสูจน์สิทธิ โดยให้ สคทช. (สำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ) ร่วมกับสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ กรมที่ดิน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จัดทำ คู่มือและแบบฟอร์ม ที่ใช้ในการพิสูจน์สิทธิภายใน 90 วัน

ให้ผู้ว่าราชการจังหวัด ในฐานะประธาน คพร.จังหวัด (คณะอนุกรรมการพิสูจน์สิทธิที่ดินของรัฐ) ใช้มาตรการนี้ในการพิจารณาสิทธิของวัดในพื้นที่

เอื้อต่อการออกเอกสารสิทธิ์ธรณีสงฆ์ โดยพิจารณาจากเอกสารหลักฐาน เช่น ประกาศตั้งวัด, ทะเบียนวัด, ประกาศราชกิจจานุเบกษา, รายงานของกรมศิลปากร หรือหลักฐานอื่น ๆ ที่ชี้ชัดว่าวัดได้ทำประโยชน์ในพื้นที่ก่อนที่รัฐจะประกาศให้เป็นที่ดินของรัฐ

หากวัดครอบครองมาก่อน ให้หน่วยงานรัฐเพิกถอนสถานะการเป็นที่ดินของรัฐ และให้กรมที่ดินออกหนังสือแสดงสิทธิ

หากมีข้อโต้แย้ง ให้ยื่นเรื่องต่อ คพร.จังหวัดภายใน 30 วัน

ดร.นิยม เวชกามา กล่าวว่า “การดำเนินมาตรการนี้จะช่วยลดข้อขัดแย้งระหว่างวัดกับหน่วยงานของรัฐ และเอื้อให้วัดที่ทำประโยชน์ในพื้นที่มาก่อนสามารถครอบครองอย่างถูกต้องตามกฎหมาย โดยไม่กระทบต่อการควบคุมดูแลพื้นที่ของรัฐโดยรวม”

หวังฟื้นศรัทธา – พระเกจิภาคอีสานร่วมรับฟังแนวทางปฏิบัติ
การประชุมครั้งนี้มีพระเกจิชื่อดังภาคอีสาน เช่น พระครูวิชัยสารคุณ (หลวงพ่อหนุน สุวิชโย) เจ้าอาวาสวัดพุทธโมกพลาราม ที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดสกลนคร และพระสงฆ์จากวัดในอำเภอโพนนาแก้วกว่า 30 วัด เข้าร่วมรับฟังและแลกเปลี่ยนความคิดเห็น

ดร.นิยม กล่าวเพิ่มเติมว่า “ขณะนี้ความศรัทธาในพระพุทธศาสนาได้รับผลกระทบจากข่าวเชิงลบ จึงต้องเร่งสร้างความเข้าใจทั้งแก่พระสงฆ์และชาวพุทธ เราจะเดินหน้าถวายความรู้ในพื้นที่อื่น ๆ ต่อไป เช่น อำเภอสว่างแดนดิน ในเร็ว ๆ นี้ เพื่อยกระดับความรู้ทางกฎหมายและสร้างการมีส่วนร่วมอย่างยั่งยืน”