"ชูศักดิ์" ยัน ครม.นัดพิเศษไม่ได้หารือเรื่องยุบสภา แต่มีการแต่งตั้งให้ "ภูมิธรรม" ปฏิบัติหน้าที่แทนนายกฯ ครม.ยังทำหน้าที่ได้ปกติ เว้นแต่เรื่องใดที่ผูกพันธ์กับครม.ในอนาคต เตรียมแต่งตั้งผู้ทำหน้าที่ดูแลชายแดนไทย-กัมพูชา เลขาฯ กฤษฎีกา ชี้ "นายกฯ รักษาการ" ไม่มีอำนาจยุบสภา แนะคิดให้รอบคอบว่าอันไหนควรทำไม่ควรทำ ย้ำ ครม. รักษาการอำนาจยังเต็มเหมือนเดิม 

เมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2568  นายชูศักดิ์ ศิรินิล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี แถลงผลการประชุมคณะรัฐมนตรี (นัดพิเศษ) ว่า เนื่องจากนางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่งจากคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญเมื่อวานนี้ เป็นเหตุให้ครม.ทั้งคณะพ้นจากตำแหน่งไปด้วย ซึ่งรัฐธรรมนูญกำหนดว่า ให้ครม.ที่พ้นจากตำแหน่งยังรักษาการต่อไปจนกว่าจะมีคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ และกฏหมายกำหนดว่า ในกรณีที่ไม่มีนายกรัฐมนตรีและรองนายกรัฐมนตรี ก็ให้ครม.มีมติแต่งตั้งรองนายกรัฐมนตรีท่านใดท่านหนึ่งเป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่ 

ทั้งนี้ ที่ประชุมครม.มีมติตั้งแต่นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรีและรมว.มหาดไทย ทำหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี พร้อมทั้งมีมติแต่งตั้งนายแพทย์พรหมินทร์ เลิศสุริยเดช ทำหน้าที่เลขาธิการนายกรัฐมนตรีต่อไป

นายชูศักดิ์ กล่าวว่า ครม.ยังคงทำหน้าที่เหมือนครม.ปกติ เพียงแต่ว่า หากมีนโยบายใดผูกพันธ์กับครม.ในอนาคตให้ชะลอไว้ก่อน แต่หากเป็นเรื่องจำเป็นเร่งด่วนสามารถทำหน้าที่ได้ตามปกติทั่วไป

ทั้งนี้ เนื่องจากเป็นครม.รักษาการ ข้าราชการการเมืองพ้นจากตำแหน่งไปด้วย ตั้งแต่ที่ปรึกษารัฐมนตรี เลขานุการรัฐมนตรี และผู้ช่วยรัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่งไปด้วย 

นายชูศักดิ์ ยืนยันว่า ในที่ประชุมครม.ไม่ได้มีการหารือเรื่องยุบสภา หารือเรื่องที่จำเป็นต้องทำขณะนี้ก่อน

“ขณะนี้ยังฟอร์มครม.กันอยู่ เราไม่ควรไปพูดเรื่องยุบสภา ทำให้สำเร็จไปก่อน ไม่สำเร็จว่ากันอีกที”นายชูศักดิ์ กล่าว

ทั้งนี้ เรื่องยุบสภา อาจเป็นเงื่อนไขหนึ่งที่สามารถจัดตั้งรัฐบาลได้ นายชูศักดิ์ กล่าวว่า ก็ยังไม่ได้คิดไปถึงขนาดนั้น

ส่วนสถานการณ์ไทย-กัมพูชา นั้น นายชูศักดิ์ กล่าวว่า สำหรับคำสั่งทั้งหลายที่นากรัฐมนตรีแต่งตั้งไว้ก็จะสิ้นผลไป ซึ่งในที่ประชุมครม.รมช.กลาโหมได้สอบถามประเด็นนี้ในที่ประชุมครม. ทางเลขาธิการนายกรัฐมนตรีได้กล่าวในที่ประชุมว่า พรุ่งนี้จะมีการเสนอแต่งตั้งใหม่ให้ทำหน้าที่ต่อไป

"เลขาฯ กฤษฎีกา ยกตำรายันนายกฯ รักษาการ ยุบสภาไม่ได้แนะคิดรอบคอบ

นายปกรณ์ นิลประพันธ์ เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา กล่าวถึงอำนาจของรักษาการนายกรัฐมนตรี สามารถยุบสภาได้หรือไม่ ว่า อย่างที่ตนเคยเผยแพร่ไปว่าเป็นอำนาจเฉพาะตัวตามหลักความไว้วางใจของนายกรัฐมนตรี ในระบบรัฐสภา “โดยความเห็นส่วนตัว ผมเห็นว่าทำไม่ได้ อันนี้ตามตำราว่ามา”

และเมื่อถามว่า ถ้ารัฐบาลประกาศยุบสภาจะมีปัญหาอะไรหรือไม่ เลขาฯ กฤษฎีกา ระบุว่า ต้องพิจารณาให้รอบคอบ และเป็นความรับผิดชอบดุลยพินิจของรัฐบาลที่จะพิจารณา แต่ก็ต้องพิจารณาให้รอบคอบว่า มันมีทั้งทำได้และทำไม่ได้อันไหนที่ควรทำหรือไม่ควรทำ ซึ่งอันนี้ต้องพิจารณาด้วยความรอบคอบ อย่าให้ไปกระทบกระเทือนเบื้องพระยุคลบาท เพราะพระองค์ท่านไม่ทรงเกี่ยวกับการเมือง ซึ่งนี่เป็นหลักทั่วไปอยู่แล้ว เวลาจะทำอะไรคนที่เสนอขึ้นไปจะต้องเป็นผู้รับผิดชอบทั้งหมด

ส่วนการเรียกตำแหน่งรัฐมนตรี จะต้องมีคำว่ารักษาการด้วยหรือไม่ นายปกรณ์ กล่าวว่า ยังใช้ปกติอยู่เหมือนเดิม เราน่าจะคุ้นกันแล้วเพราะเป็นแบบนี้กันมาหลายครั้ง ส่วนนายภูมิธรรม เวชยชัย เมื่อ ครม. สิ้นสุดลงทางคณะวันนี้ก็คงจะมีการประชุมกันเพื่อตั้งรักษาการนายกฯ

ขณะเดียวกัน นายปกรณ์ กล่าวอีกว่า ขออธิบายให้ชัด ครม. รักษาการตอนนี้ เนื่องจากความเป็นนายกรัฐมนตรีสิ้นสุด เป็นการเฉพาะตัว ครม. จึงต้องพ้นจากตำแหน่งทางคณะ เพราะรัฐธรรมนูญบัญญัติว่าให้ ครม. อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อจนกว่าจะมีคณะรัฐมนตรีใหม่ ซึ่งกรณีนี้ต่างจากกรณีการยุบสภาหรือสภาสิ้นอายุลง ทำให้ต้องมีการเลือกตั้งใหม่ หากเป็นช่วงเวลานั้น ครม. รักษาการ จะทำบางสิ่งบางอย่างไม่ได้ 3-4 ประการ แต่จะต้องไปขอคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ก่อน

แต่ ครม. ชุดปัจจุบัน ไม่ได้อยู่ภายใต้เงื่อนไขนั้น อำนาจยังเต็มเหมือนปกติ ตนจึงขอให้เข้าใจตรงกัน ของกะว่าไม่อยากให้พูดกันไปคนละทางสองทาง เพราะฉะนั้นประชาชนจะสับสน