ส.ว.เชียงราย เรียกร้องรัฐบาลยกระดับ "มลพิษข้ามพรมแดน" เป็นวาระแห่งชาติ ชี้เหมืองแร่เมียนมา 500 แห่ง คุกคามความมั่นคง-สุขภาพคนไทย

กรุงเทพฯ 30 กันยายน 2568 – ในการอภิปรายคำแถลงนโยบายรัฐบาลต่อรัฐสภา วันที่ 2 นางสาวมณีรัฐ เขมะวงค์ สมาชิกวุฒิสภา จังหวัดเชียงราย เรียกร้องให้รัฐบาลยกระดับปัญหามลพิษข้ามพรมแดนเป็นวาระแห่งชาติ หลังพบว่าคำแถลงนโยบายรัฐบาลขาดมาตรการรับมือวิกฤตเหมืองแร่แรร์เอิร์ธในเมียนมากว่า 500 แห่ง ที่กำลังปล่อยสารโลหะหนักปนเปื้อนแม่น้ำ คุกคามทั้งสุขภาพและเศรษฐกิจของประชาชนในพื้นที่ชายแดนไทย

นางสาวมณีรัฐ กล่าวว่า ตลอด 6 เดือนที่ผ่านมา ประเทศไทยต้องเผชิญกับวิกฤตมลพิษข้ามพรมแดนจากการทำเหมืองแร่แรร์เอิร์ธที่ไร้การควบคุมในฝั่งเมียนมากว่า 500 แห่ง โดยบางแห่งตั้งอยู่ติดชายแดนไทยเพียงไม่กี่กิโลเมตร จนสามารถมองเห็นได้ด้วยสายตาเปล่าอย่างชัดเจน

นางสาวมณีรัฐ กล่าวพร้อมแสดงความกังวลว่า แม้คำแถลงนโยบายรัฐบาลจะแสดงความมุ่งมั่นในการแก้ไขปัญหาความมั่นคงในพื้นที่ชายแดนไทย–กัมพูชาและจังหวัดชายแดนใต้ แต่กลับขาดนโยบายที่ชัดเจนในการรับมือกับมลพิษข้ามพรมแดน ทั้งที่เป็นปัญหาเร่งด่วนและกำลังทวีความรุนแรงมากขึ้นทุกขณะ

สว.มณีรัฐ ยังชี้ให้เห็นว่า ผลกระทบจากเหมืองแร่เหล่านี้ไม่ได้จำกัดอยู่แค่มิติใดมิติหนึ่ง แต่กระทบต่อความมั่นคงของประเทศในหลายมิติ โดยเฉพาะสารโลหะหนักที่ปนเปื้อนในแม่น้ำกำลังคุกคามสุขภาพของประชาชนและห่วงโซ่อาหาร ขณะเดียวกันก็กระทบต่อความเชื่อมั่นทางเศรษฐกิจ ผลผลิตเกษตร และความมั่นคงด้านแหล่งน้ำเพื่ออุปโภคบริโภค รวมถึงการทำลายระบบนิเวศในระยะยาว

“มลพิษข้ามแดนคือภัยคุกคามความมั่นคงของไทย การเพิกเฉยต่อปัญหานี้เท่ากับการเปิดโอกาสให้ต่างชาติกระทำความเสียหายต่อทรัพยากรของไทยโดยไม่ต้องรับผิดชอบใดๆ” นางสาวมณีรัฐ กล่าว

นางสาวมณีรัฐ เสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบใน 3 ระดับ โดยในระดับชาติ รัฐบาลสามารถใช้อนุกรรมการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดินที่มีอยู่แล้ว ซึ่งมีอำนาจในการติดตาม กำหนดมาตรการ และเจรจาระหว่างประเทศ เข้ามาขับเคลื่อนแก้ปัญหาได้ทันที

ในระดับภูมิภาค รัฐบาลควรเร่งรัดติดตามผลการเจรจาตามกรอบความร่วมมือที่มีอยู่ ไม่ว่าจะเป็นกรรมาธิการแม่น้ำโขง คณะกรรมการความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง–แม่น้ำโขง และคณะกรรมการชายแดนส่วนภูมิภาค โดยต้องให้เมียนมาและประเทศที่เกี่ยวข้องร่วมโต๊ะเจรจาด้วย

ส่วนในระดับนานาชาติ ไทยควรใช้เวทีอาเซียนและสหประชาชาติผลักดันให้สังคมโลกได้ตระหนักรู้ถึงปัญหา พร้อมทั้งร่วมกันตรวจสอบห่วงโซ่อุปทานแร่จากประเทศผู้ได้ประโยชน์ เพื่อสร้างความรับผิดชอบร่วมกัน

นางสาวมณีรัฐ กล่าวปิดท้ายว่า ถึงเวลาแล้วที่ประเทศไทยต้องยกระดับปัญหามลพิษข้ามพรมแดนขึ้นเป็นวาระแห่งชาติ เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลที่จะเร่งดำเนินการแก้ไขปัญหาทางด้านเศรษฐกิจ ความมั่นคง สังคมและสิ่งแวดล้อมตามที่ได้แถลงไว้ และขอเรียกร้องให้รัฐบาลมีนโยบายเชิงรุกเพื่อปกป้องพี่น้องประชาชนและทรัพยากรของประเทศไม่ให้ถูกทำลายไปมากกว่านี้