ไม้กวาดดอกหญ้า

อาชีพเสริมที่สร้างรายได้สู่ชุมชน

ไม้กวาดถือว่าเป็นอุปกรณ์ทำความสะอาดที่ทุกครัวเรือนจะต้องมีไว้ใช้ขาดไม่ได้ สำหรับไม้กวาดยังแบ่งออกเป็นหลายชนิดทั้งไม้กวาดที่ทำจากทางมะพร้าวเพื่อใช่สำหรับกวาดพื้นทำความสะอาดบริเวณนอกตัวอาคาร และไม้กวาดดอกหญ้าซึ่งส่วนใหญ่จะใช้สำหรับกวาดทำความสะอาดในตัวอาคาร นายจำลอง คัมภีรพจน์ อายุ 70 ปี หรือลุงแจ้ อยู่บ้านเลขที่ 25 ถนนพิชัยตัดใหม่ ชาวชุมชนเด่นพิชัย ต.เมืองสวรรคโลก อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย ซึ่งยึดอาชีพเสริมโดยการทำไม้กวาดดอกหญ้าจำหน่ายภายในชุมชนและเป็นผู้ที่ถ่ายทอดการทำไม้กวาดดอกหญ้าให้กับกลุ่มแม่บ้านในชุมชน เล่าให้ฟังว่าสำหรับไม้กวาดดอกหญ้า1อัน จะประกอบด้วยตัวด้ามที่ทำจากไม้ไผ่ ดอกหญ้า และเชือกสำหรับมัดดอกหญ้าเข้ากับด้าม ลุงแจ้เล้าให้ฟังว่าสมัยเด็กเวลาเดินไปโรงเรียนจะเห็นชาวบ้านนั่งทำไม้กวาดดอกหญ้าด้วยความสนใจในการผูกเชือกที่ถักปมเพื่อมัดดอกหญ้าว่าเค้ามัดกันอย่างไง จนวันหนึ่งจึงได้ลองนำไม้กวาดที่บ้านมารื้อดูจนพบวิธีการการถักปมมัดเชือกแต่ก็ยังไม่ได้ลงมือทำ จนมีการตั้งกลุ่มชุมชนขึ้นมา ตนจึงได้นำความรู้ในการทำไม้กวาดดอกหญ้ามาถ่ายทอดให้กับชาวบ้านและรวมกลุ่มผลิตไม่กวาดดอกหญ้า

จากนั้นได้มีการรวมกลุ่มการทำไม้กวาดดอกหญ้าในชุมชนเพื่อส่งขายเป็นรายได้เสริมให้กับกลุ่ม สำหรับไม้กวาดดอกหญ้านั้นจะมี2แบบคือไม้กวาดดอกหญ้าที่ปลายมีลักษณะโค้งจะเป็นเอกลักษณ์ของทางเหนือแทบแถมจ.อุตรดิตถ์ เนื่องจากทางจังหวัดอุตรดิตถ์ มีดอกหญ้าในธรรมชาติเป็นจำนวนมากทำให้ชาวบ้านในจ.สุโขทัย ได้รับอิทธิพลการทำไม้กวาดดอกหญ้ามาจากทางจ.อุตรดิตถ์ ซึ่งมีลักษณะปลายโค้ง และไม้กวาดดอกหญ้าอีกแบบคือไม้กวาดดอกหญ้าแบบปลายตรงหรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่าทรงหางช้าง ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ทางภาคอีสาน

สำหรับการทำไม้กวาดดอกหญ้าในอดีตนั้นตัวด้ามและเชือกที่มัดจะทำจากหวายแต่ปัจจุบันหวายนั้นได้หายากจึงได้นำไม้ไผ่มาทำเป็นด้ามและใช้เชือกพลาสติกมาถักมัดแทนเนื่องจากหาง่ายและมีคุณสมบัติคงทนเช่นกัน สำหรับการทำไม้กวาดดอกหญ้า1อันใช้เวลาถักประมาณ20นาที ปัจจุบันขายไม้กวาดดอกหญ้าในราคาอันละ35บาทสำหรับผู้ที่สนใจอยากจะเรียนรู้การทำไม้กวาดดอกหญ้าเพื่อที่จะนำไปทำเป็นอาชีพสามารถมาเรียนรู้ได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย