นายไมตรี ไตรติลานันท์ ผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัยในฐานะนายกเหล่ากาชาดจังหวัดสุโขทัย พร้อมด้วยรองนายกเหล่ากาชาดจังหวัดสุโขทัย กรรมการ ที่ปรึกษา สมาชิกเหล่า กาชาดจังหวัดสุโขทัย ร่วมรับมอบเงินและสิ่งของบริจาคใน “วันรวมน้ำใจให้กาชาด” จากหน่วยงานทั้งภาครัฐ เอกชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และประชาชนทั่วไป ณ บริเวณจวนผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัย เพื่อใช้เป็นของรางวัลภายในร้านมัจฉากาชาด งานสักการะพระแม่ย่าและงานกาชาดจังหวัดสุโขทัย ประจำปี 2563 ระหว่างวันที่ 21 กุมภาพันธ์ -1 มีนาคม 2563 โดยมีหน่วยงานต่างๆ นำสิ่งของมาร่วมบริจาค อาทิ รถจักรยานยนต์ เครื่องอุปโภคบริโภค เครื่องใช้ไฟฟ้า รถจักรยาน และรางวัลอื่นๆมามอบให้เป็นจำนวนมาก

                                                                            
สำหรับงานสักการะพระแม่ย่าและงานกาชาด จังหวัดสุโขทัย ประจำปี 2563 ขึ้นระหว่าง 21 กุมภาพันธ์ -1 มีนาคม 2563 (10 วัน 10 คืน) ที่บริเวณหน้าศาลากลางจังหวัดสุโขทัย มีกิจกรรมต่างๆ มากมาย อาทิ การออกร้านมัจฉากาชาด การเดินแฟชั่นการกุศลจากอำเภอต่างๆ การจำหน่ายสินค้าราคาถูก และมีการแสดงลิเก ภาพยนตร์ และดนตรียอดนิยมทุกค่ำคืนอีกด้วย เพื่อให้ประชาชนได้ร่วมกิจกรรมการกุศลแล้วจะนำรายได้มาดำเนินกิจกรรมอันเป็นสาธารณกุศลในภารกิจของเหล่ากาชาด ในการสงเคราะห์ช่วยเหลือผู้ยากไร้ ผู้ด้อยโอกาส และผู้ประสบภัยต่างๆเพื่อให้มีความเป็นอยู่และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นต่อไป

ในปีนี้จังหวัดสุโขทัย นายไมตรี ไตรติลานันท์ ผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัย และเหล่ากาชาดจังหวัดสุโขทัย ขอเชิญเที่ยวงานสักการะพระแม่ย่าและงานกาชาด ประจำปี 2563 ณ บริเวณหน้าศาลากลางจังหวัดสุโขทัย ภายในงานมีการออกร้านของเหล่ากาชาด มัจฉากาชาด สลากกาชาดการกุศล การแสดงนิทรรศการของส่วนราชการ ชมและเลือกซื้อสินค้าราคาถูกจากบริษัท ห้างร้าน สั่งตรงจากโรงงาน ทุกคืน และพบกับวงดนตรีคอนเสิร์ตชื่อดังทุกคืน และจะทำการออกสลากพระแม่ย่าการกุศล รางวัลใหญ่เป็นรถยนต์โตโยต้าวีโว่ 4 ประตู 1 คัน และรางวัลใหญ่อีกมากมาย รายได้จาการจำหน่ายสลากกาชาด นำเข้าสมทบช่วยเหลือกิจกรรมสาธารณประโยชน์และสาธารณกุศลของจังหวัดสุโขทัย นอกจากนี้ชาวจังหวัดสุโขทัย ยังได้รวมน้ำใจกันมอบของช่วยกาชาด เพื่อนำไปเป็นของรางวัลมัจฉากาชาด ในการจัดงานสักการะพระแม่ย่า และงานกาชาดจังหวัดสุโขทัย ประจำปีนี้ จากส่วนราชการ องค์กร และหน่วยงานภาคเอกชน ณ จวนผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัยที่ผ่านมา เพื่อนำของที่ได้รับในวันนี้ ไปร่วมในการจัดงานสักการะพระแม่ย่า และงานกาชาดจังหวัดสุโขทัย ประจำปี เป็นการจัดงานประจำปีของจังหวัด พร้อมทั้งได้ร่วมทำบุญ และการกุศลต่างๆ เพราะรายได้จากการจัดงาน เหล่ากาชาดจังหวัดสุโขทัยจะได้นำไปดำเนินการสาธารณะกุศล ช่วยเหลือผู้ยากไร้ ผู้ด้อยโอกาส และผู้ประสบภัยต่างๆ ในพื้นที่จังหวัดสุโขทัยต่อไป โดยการจัดงานแต่ละปีจะได้รับความร่วมมือจากส่วนราชการ องค์กรต่าง และภาคเอกชนด้วยดีเช่นนี้เสมอ

สำหรับของที่ได้รับมอบในวันนี้ มีจำนวนมาก อาทิ รถจักรยานยนต์, รถจักรยาน, เครื่องใช้ไฟฟ้า, ผ้าห่ม และอื่นๆอีกมากมาย ซึ่งเหล่ากาชาดจังหวัดสุโขทัย จะนำไปเป็นของรางวัลในกิจกรรมมัจฉากาชาดต่อไป

ความเป็นมาของพระแม่ย่า ในราวปีพุทธศักราช 2475 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงพยายามค้นหาเรื่องราวทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีในเขตเมืองเก่าสุโขทัย เนื่องจากบรรยากาศทางด้านการศึกษาความเป็นมาของสยามประเทศในยุคนั้นดำเนินไปอย่างคึกคัก เช่นมีการตั้ง "สมาคมสืบสวนของบุราณแห่งสยามประเทศ" ซึ่งต่อมาเรียกว่า "โบราณคดีสโมสร" ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) การเสด็จประพาสหัวเมืองฝ่ายเหนือและพระราชนิพนธ์หนังสือเรื่อง "เที่ยวเมืองพระร่วง" โดย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) ตั้งแต่ครั้งยังดำรงพระอิสริยยศเป็นสยามมกุฎราชกุมาร และเป็นอุปนายกโบราณคดีสโมสรด้วย
           

สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงพยายามสืบสวนเรื่องราวของอาณาจักรสุโขทัย โดยเปรียบเทียบกับศิลาจารึกหลักต่างๆ โดยเฉพาะหลักที่ 1 ซึ่งมีข้อความกล่าวถึง "เทพารักษ์ประจำเมือง" ซึ่งสถิตปกปักรักษาอยู่ ณ เขาหลวง ปรากฏชื่อในศิลาจารึกว่า "พระขพุงผี" ดังปรากฏความว่า "เบื้องหัวนอนเมืองสุโขทัยนี้...มีพระขพุงผี เทพดาในเขาอันนั้นเป็นใหญ่กว่าทุกผีในเมืองนี้ ขุนผู้ใดถือเมืองสุโขทัยนี้แล้ ไหว้ดีพลีถูก เมืองนี้เที่ยง เมืองนี้ดี ผิไหว้บ่ดีพลีบ่ถูก ผีในเขาอั้นบ่คุ้มบ่เกรง..เมืองนี้หาย" และในคราวที่ค้นหาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของเมืองนี้ก็ได้พบ "เทวรูปเทวสตรี" สลักจากหินชนวน อยู่ในลักษณาการยืนสูงราว 1 เมตร ลักษณะคล้ายประติมากรรมพระแม่อุมาเทวี พระพักตร์ยาว พระหนุเสี้ยม พระเกตุมาลายาว ประดับเครื่องทรงแบบนางพญา ทรงภูษานุ่งยาวเป็นริ้ว มิได้ทรงพัสตราภรณ์ ซึ่งสถานที่พบคือ บริเวณถ้ำพระแม่ย่า เขตตำบลนางเชิงคีรี เมืองสุโขทัย

ในปี พ.ศ.2458 สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้โปรดให้เจ้าเมืองสุโขทัย พระยารามราชภักดี (ใหญ่ ศรลัมภ์) อัญเชิญรูปสลักนั้นมาประดิษฐานที่เค้าสนามหลวงหรือศาลากลาง ต่อมาชาวสุโขทัยเชื่อว่าเทวสตรีดังกล่าวก็คือ "นางเสือง" ซึ่งทรงเป็นพระราชมารดาของพ่อขุนบานเมือง และพ่อขุนรามคำแหง, ทรงเป็นเอกอัครมเหสีของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ผู้สถาปนาอาณาจักรสุโขทัย และทรงเป็นพระขนิษฐาของพ่อขุนผาเมืองแห่งราชวงศ์ศรีนาวนำถม ผู้ช่วยกันกับพระสหายกอบกู้บ้านเมืองให้พ้นจากอำนาจของขอมอีกด้วย ชาวสุโขทัยจึงอัญเชิญมาประดิษฐานเป็นมิ่งมงคลแก่เมืองและเรียกกันสืบต่อมาว่า "พระแม่ย่า" อันหมายถึง สตรีที่มีฐานะสูงสุด เป็นทั้งพระมารดาและพระอัยยิกาแห่งเมืองสุโขทัยและจะมีการจัดงานเฉลิมฉลองทุกๆ ปีในเดือนกุมภาพันธ์ เรียกว่า "งานพระแม่ย่า" ส่วนพระเครื่อง "พระแม่ย่า" นั้น ตั้งแต่ พ.ศ.2510 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน ก็มีการจัดสร้างออกมากันอย่างต่อเนื่องหลายสิบรุ่นทีเดียวตั้งอยู่หน้าศาลากลางจังหวัดสุโขทัย ซึ่งอยู่ริมฝั่งซ้ายของแม่น้ำยม มีถนนนิกรเกษมเป็นถนนเลียบฝั่ง เป็นปูชนียสถานที่สำคัญ ชาวเมืองสุโขทัยและชาวไทยในถิ่นอื่นให้ความเคารพสักการะบูชามาช้านาน

พระแม่ย่า คือเทวรูปสลักหินชนวนที่ชาวสุโขทัยเคารพนับถือว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง แต่เดิมนั้นประดิษฐานอยู่ที่ถ้ำแม่ย่า ในเขตเทือกเขาหลวง บริเวณหมู่บ้านโว้งบ่อ อำเภอคีรีมาศ จังหวัดสุโขทัย ถ้ำแม่ย่าเป็นเพิงชะโงกเงื้อมออกมาทางใต้ ลึกประมาณ 3 เมตรเศษ องค์พระแม่ย่าหันไปทางทิศใต้ ตามเงื้อมเขาที่ยื่นล้ำออกมา หลังเงื้อมผามีถ้ำตื้นๆ องค์พระแม่ย่าสสลักด้วยหินชนวนเป็นรูปสตรี มีเครื่องประดับอย่างสตรีโบราณสูงศักดิ์ ประทับยืนตรง แขนทั้งสิงข้างแนบกาย ทรงภูษาปล่อยชายไสวเป็นเชิงชั้นทั้งสิงข้าง ไม่สวมเสื้อหรือสไบ ใส่กำไลต้นแขน กำไลข้อมือและกำไลข้อเท้าทั้งสองข้าง สวมฉลองพระบาทปลายงอน พระพักตร์ยาว พระหนุเสี้ยม สวมมงกุฎเป็นชฎาทรงสูงยอดศิลาส่วนเหนือมงกุฎแตกบิ่นหายไปเล็กน้อย ขนาดของพระรูปรวมแท่นหินจำหลักอยู่ในแผ่นหินเดียวกันมีความสูง 52 นิ้ว
             

ประวัติของพระแม่ย่านั้น ไม่มีหลักฐานยืนยันแน่นอนว่าเป็นใคร แต่ชาวสุโขทัยส่วนใหญ่เข้าใจว่า คือ นางเสือง พระราชชนนีของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ในสมัยนั้นกษัตริย์เปรียบเสมือนพ่อของคนทั้งเมือง ไพร่ฟ้าประชาชนเปรียบประดุจลูก จึงเรียกมารดาของพ่อขุนรามคำแหงมหาราชว่า "ย่า" การเรียกชื่อถ้ำแม่ย่า เขาแม่ย่า ชาวสุโขทัยจึงเรียกตามความเชื่อดังกล่าว
            

ในปี พ.ศ. 2457 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสด็จตรวจราชการหัวเมืองฝ่ายเหนือ ได้รับสั่งให้พระยารามราชภักดีเจ้าเมืองสุโขทัยสมัยนั้น อัญเชิญพระแม่ย่ามาไว้บนศาลากลาง (หลังเดิมปัจจุบันถูกรื้อทิ้งไปแล้ว) นอกจากนี้ยังมีการอัญเชิญย้ายไปประดิษฐาน ณ ศาลากลางอำเภอสวรรคโลกระยะหนึ่งในราวปี พ.ศ. 2475 เพราะในช่วงเวลานั้นทางราชการได้ตั้งเมืองสวรรคโลกเป็นจังหวัดแทนสุโขทัย ต่อมาเมื่อเปลี่ยนสุโขทัยเป็นจังหวัด จึงอัญเชิญพระแม่ย่ากลับมาไว้ที่เมืองสุโขทัยตามเดิม
           

ในปี พ.ศ. 2496 นายเชื่อม ศิริสนธิ ผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัยในสมัยนั้นได้ดำริให้สร้างศาลพระแม่ย่า เพื่อประดิษฐานองค์พระแม่ย่าอย่างถาวร โดยเลือกทำเลที่ตั้งบริเวณฝั่งแม่น้ำยมฝั่งตะวันออก บริเวณหน้าศาลากลางจังหวัดสุโขทัย เรียกว่า ศาลพระแม่ย่า ต่อมามีการจำลององค์พระแม่ย่าให้ประชาชนได้สักการะและปิดทองแทนองค์จริง เพื่ออนุรักษ์องค์จริงไว้ไม่ให้ชำรุด

ศาลพระแม่ย่าได้รับการบูรณะซ่อมแซมหลายครั้ง และได้รับการจัดสร้างขึ้นใหม่ในปี พ.ศ. 2537 สมัยที่นายเกียรติพันธ์ น้อยมณี เป็นผู้ว่าราชการจังหวัด โดยกราบบังคมทูลเชิญสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระดำเนินมาวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2537 และดำเนินการก่อสร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2541 สมัยที่นายประพันธ์ ชลวีระวงศ์ เป็นผู้ว่า

กิตติศัพท์ความศักดิ์สิทธิ์ของ "พระแม่ย่าสุโขทัย" เลื่องลือไปทั่ว ผู้ใดทุกข์ร้อน เจ็บท้อง ข้องใจ เมื่อพากันไปบนบานศาลกล่าวก็จะประสบความสำเร็จทุกรายไป ดุจดั่งมารดาผู้คอยปกป้องคุ้มครองดูแลบุตรอันเป็นที่รักโดยมิเคยรั้งรอ ในช่วงปี พ.ศ.2456 มี ผู้พบพระเครื่องเนื้อดินผสมผงเกสร มีพุทธลักษณะงดงามคล้ายสตรี ประทับนั่งสมาธิ มีสันฐานพิมพ์เป็นสามเหลี่ยม บริเวณเขาพระแม่ย่า และในปี พ.ศ.2495 ก็ได้พบพระพิมพ์ดังกล่าวอีกที่วัดมหาธาตุ ประชาชนจึงเรียกกันติดปากสืบต่อมาว่า "พระแม่ย่า" ซึ่งแบ่งได้เป็น 2 พิมพ์ คือ พิมพ์ใหญ่ และพิมพ์เล็กพุทธคุณและกิตติศัพท์ด้านความศักดิ์สิทธิ์ของ "พระแม่ย่า" ขจรขจายไปทั่ว ณ ปัจจุบัน องค์พระแม่ย่าที่อัญเชิญมาจากเขาพระแม่ย่านั้นประดิษฐานเป็นที่เคารพสักการะของคนทั้งประเทศ ที่ ศาลพระแม่ย่าหน้าศาลากลางจังหวัด ถนนนิกรบำรุง ตำบลธานี อำเภอเมืองสุโขทัย