คำประกาศ สถาปนาพื้นที่จิตวิญญาณ เขตวัฒนธรรมพิเศษ บ้านดอยช้างป่าแป๋ (ต่าหลู่เก่อชอ) จ.ลำพูน

พวกเราชุมชนปกาเกอะญอ "บ้านต่าหลู่เก่อชอ" ดอยช้างป่าแป๋ ตำบลบ้านป่าพลู อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน ขอประกาศว่า บรรพบุรุษของพวกเราได้ปักหลักตั้งถิ่นฐานอยู่ ณ พื้นที่นี้มาแล้ว กว่าสามชั่วอายคน สองร้อยกว่าปี ณ ที่นี่ คือ “โหม่ทีหล่อ ป่าทีคลอ” (บ้านเกิดเมืองนอนของบรรพชน) พวกเราดำรงวิถีชีวิตแบบวิถีชาวปกาเกอะญอ โดยยึดจารีตในการจัดการทรัพยากรตามบรรพชน “เอาะทีเกอะตอที เอาะก่อเกอะตอก่อ” (ได้ประโยชน์จากป่าให้รักษาป่า ได้ประโยชน์จากน้ำให้รักษาน้ำ) ยึดหลัก “ต่าวิเม ต่าเกปกาเกอะญอ เตอะเหม่ ต่าวิเม ต่าเกเจ๊ะ บ๋า” (จงเทิดทูนข้าว และมนุษย์ทุกคนมีศักดิ์ศรีทัดเทียมกัน อย่ายกเงินเป็นใหญ่) พวกเราได้น้อมนำเอาหลักคำสั่งสอนของบรรพชน มาปฏิบัติและสืบทอดเป็นวิถีถึงปัจจุบันวันนี้

ภายใต้การเปลี่ยนแปลงที่ผ่านมา มีการพัฒนาเข้ามาแทรกแซงและท้าทายหลักคำสั่งสอนของบรรพชนนี้ สอนให้เรายึดเงินเป็นใหญ่เหนือสิ่งอื่นใด ดังจะเห็นได้ว่า การเดินตามกระแสทางนำไปสู่การทำลายธรรมชาติ จนทำให้ผืนป่าทั่วโลกหายไปอย่างน่าใจหาย ในรอบ ๑๐๐ ปีที่ผ่านมา กลายเป็นโจทย์ทั้งโลกตั้งคำถามว่าจะฝ่าฟันไปได้อย่างไร เพื่อจะหยุดยั้งสภาวะโลกร้อน รักษาสมดุลของโลกให้กลับมางดงามเช่นเดิม

ณ ที่นี่ พวกเราได้ตั้งรกรากอาศัยอยู่ที่นี่ร่วมสมัยกับประชากรไทยชาติพันธุ์ต่าง ๆ และประชากรโลก ได้ทำมาหากินใน “โหม่ทีหล่อ ป่าทีคลอ” “โหม่ทีหล่อ ป่าแดลอ” (บ้านเกิดเมืองนอนของพ่อแม่) แห่งนี้ด้วยระบบวนเกษตรแบบไร่หมุนเวียน ที่ดินทำไร่หมุนเวียนเป็นของทุกคนในชุมชนในรูปของ “สิทธิหน้าหมู่” เพื่อแบ่งปันแก่สมาชิกชุมชนอย่างเท่าเทียมและเป็นธรรม โดยเฉพาะผู้อ่อนแอ คนกำพร้า แม่หม้าย และผู้ยากไร้ในชุมชน ทำให้ผืนแผ่นดินที่เราอาศัยอยู่และทำกินยังคงปกคลุมไปด้วยต้นไม้หลากหลายระดับและชนิดพันธุ์ตามอายุของไร่เหล่าแต่ละปี เพื่อเป็นที่อยู่อาศัย หลบภัย และเพาะพันธุ์ เช่นดังเป็นบ้านของบรรดาสัตว์ป่าทั้งหลาย รวมทั้งยังเป็นที่เลี้ยงสัตว์ วัว ควาย ของพวกเราด้วย เช่นนี้แล้ว คำสอนของบรรพชนของเรา จึงเหมาะสม สอดคล้องแล้วในการดำรงอยู่บนแผ่นดินแม่แห่งนี้ สอดคล้องกับวิถีอนุรักษ์ ปกป้องโลกให้งดงามเหมือนเดิม

ณ ที่นี้ พวกเราประกาศว่าพื้นที่ทางจิตวิญญาณบ้าน “ต่าหลู่เก่อชอ” ดอยช้างป่าแป๋ ยึดเจตนารมณ์ของบรรพชนนี้ไว้ให้ยั่งยืน สืบทอดต่อไปตราบนานเท่านานสู่ลูกหลานในอนาคต อันเป็นการสอดรับกับมติคณะรัฐมนตรีว่าด้วยการฟื้นฟูวิถีชีวิตชาวกะเหรี่ยง ๓ สิงหาคม ๒๕๕๓ พวกเราจะดำรงชีวิตร่วมกับธรรมชาติอย่างสมดุล จะดูแลรักษาป่า ปกป้องต้นน้ำลำธารให้มีความอุดมสมบูรณ์ เพราะที่นี่คือ “โหม่ทีหล่อ ป่าทีคลอ” (บ้านเกิดเมืองนอนของพ่อแม่) ของเรา ที่นี่เป็นที่อยู่อาศัยของจิตวิญญาณของบรรพบุรุษของเรา เป็นชีวิตของเรา ที่เราจะต้องอยู่ ดูแล ใช้อย่างยั่งยืน และจะฝังร่างอันไร้วิญญาณของเราคืนแก่ธรรมชาติ เมื่อเวลานั้นมาถึง

ประกาศ ณ วันที่ ๒๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๓

ณ บ้าน “ต่าหลู่เก่อชอ” ดอยช้างป่าแป๋ จังหวัดลำพูน