เมื่อเข้าสู่ฤดูฝน เกษตรกรผู้ทำนาปลูกข้าวจังหวัดอำนาจเจริญ เตรียมลงมือทำนาปลูกข้าว และจัดเตรียมพื้นที่ทำนาปลูกข้าวให้พร้อม เพื่อรอรับน้ำฝนจากฟากฟ้า ตกลงมายังพื้นที่แปลงนาของเกษตรกรอย่างทั่วถึง ข้าวอุดมสมบูรณ์ ขายได้ราคาดี กำไรถ้วนหน้า นั่นคือ วิถีชีวิตชาวนาอำนาจเจริญ ซึ่งเป็นแบบนี้มาช้านาน 

 

สำหรับ ฤดูฝนปีนี้(ปี 64) ฝนตกค่อนข้างน้อย หลายพื้นที่ยังไม่ได้ทำนา เพราะฝนไม่ตก แต่ว่า มีบางพื้นที่ฝนตกลงมาอย่างต่อเนื่อง มีน้ำเต็มท้องนา จึงต้องเร่งทำนาให้ทันฝน จากนั้น จะรวมกลุ่มกันไปรับจ้างดำนา สร้างรายได้ดีระดับหนึ่ง 

 

 

อย่างเช่น กลุ่มชาวนาบ้านนาผาง ต.ห้วย อ.ปทุมราชวงศา จ.อำนาจเจริญ ถือว่า โชคดี เนื่องจาก ฝนตกลงมาทุกวัน น้ำท่วมท้องทุ่งนา จึงทำการดำนาอย่างเร่งด่วน เพื่อจะได้ไปรับจ้างดำนา แก่ เจ้าของที่นา ซึ่งไม่มีเวลาทำนา ในรูปแบบจ้างเหมาพื้นที่นาเป็นไร่ หรือ เป็นรายวัน เพื่อนำเงินมาเป็นทุนค้าใช้จ่ายในครอบครัวต่อไป 

 

สำหรับชาวนาหมู่บ้านนาผาง ต.ห้วย อ.ปทุมราชวงศา จ.อำนาจเจริญ รวมกลุ่มตระเวนรับจ้างดำนา สร้างรายได้วันละ 300 บาท/คน โดยพื้นที่บ้านนาผาง ต.ห้วย อ.ปทุมราชวงศา ยังคงรักษาวิธีการทำนาแบบดั้งเดิมของบรรพบุรุษ คือ อาศัยการปักดำ โดยเกษตรกรที่มีพื้นที่นามาก จะแบ่งปันพื้นที่นาออกเป็น 2 ส่วน เพื่อเป็นการประหยัดต้นทุน ด้วยการทำนาหว่านครึ่งหนึ่งและนาดำครึ่งหนึ่ง  

 

 

ในขณะที่นาหว่านจะใช้ต้นทุนน้อยกว่า และประหยัดเวลา เพื่อให้ทันฝน เพราะมาระยะหลังหลายปีมานี้ ฝนหมดเร็ว ทำให้ต้นข้าวแห้งตายหมด จึงต้องปรับการทำนาเป็นนาหว่านใช้ระยะเวลาสั้นลง แต่ว่า นาหว่านทำให้ต้นข้าวไม่เป็นระเบียบ หญ้าขึ้นแซมเต็มไปหมด ผลผลิตข้าวได้ไม่เต็มที่ 

ส่วนนาดำ มีหลายคนขั้นตอน ลงทุนสูง เพราะบางคน ไม่มีเวลาทำนา ก็ต้องจ้างแรงงานดำนาแทน ตกวันละ 300 บาท/คน และข้อดี คือ นาดำ ทำให้ต้นข้าวเป็นระเบียบ สวยงาม ไม่มีต้นหญ้าแซม แปลนาสะอาดด้วย แต่ก็มีความเสี่ยงเรื่องน้ำฝน หากฝนหมดเร็ว ต้นข้าวอาจแห้งตาย เสียหายได้ ส่วนใหญ่ผู้ที่มีนาใกล้แหล่งน้ำสาธารณะ มักจะทำนาดำกัน แถมผลผลิตข้าวได้เต็มที่ ขายราคาดี มีกำไรอีกต่างหาก 

 

นายสุทิน ไชนา อายุ 50 ปี ชาวนาบ้านนาผาง ต.ห้วย อ.ปทุมราชวงศา จ.อำนาจเจริญ กำลังก้มหน้าดำนา เพราะรับจ้างดำนาจากเพื่อนบ้าน กล่าวว่า ฝนตกลงมาช่วงเดือนพฤษภาคม 2564 อย่างต่อเนื่อง ทำให้มีน้ำเต็มท้องทุ่งนา จึงรีบลงมือทำนาหว่าน จนแล้วเสร็จ จากนั้น  พร้อมเพื่อนบ้าน ตระเวนรับจ้างดำนา ให้กับเจ้าของที่นา ซึ่งไม่มีเวลาทำนา แบบรายวันๆละ 300 บาท เป็นประจำทุกปี โดยมีผู้ติดต่อให้ไปดำนา แบบนาดำ หลายสิบคน จึงต้องเร่งรีบทำให้ทัน จนกว่าจะไม่มีผู้ว่าจ้าง จากนั้น ก็จะรอไปจนถึงช่วงเกี่ยวข้าว ซึ่งจะมีผู้ติดต่อให้ไปเกี่ยวข้าว เป็นประจำทุกปีเช่นกัน 

 

 

 

นายสุทิน ไชนา ชาวนามืออาชีพ กล่าวทิ้งท้ายว่า ชาวนาบ้านนาผาง ต.ห้วย อ.ปทุมราชวงศา จ.อำนาจเจริญ มีน้ำใช้ตลอดปี ไม่เคยแห้งแล้ง เพราะที่ตั้งของ หมู่บ้าน เป็นร่องลมฝนพัดผ่าน ทุกปี จากคำบอกเล่าของพ่อ แม่ คนโบราณ จึงทำให้ที่นี่ มีน้ำทำนาเพียงพอ และต่างเร่งรีบทำนาให้เสร็จก่อนใคร เพื่อไปรับจ้างดำนา ให้กับ คนอื่น หมู่บ้านใกล้เคียง ซึ่งทำแบบนี้มาหลายชั่วอายุคนแล้ว จึงถูกเรียกว่า หมู่บ้านรับจ้างดำนา และสร้างรายได้เข้าชุมชนเป็นอย่างดี.