จังหวัดอุบลราชธานี ได้รับสมญานามว่าเป็น  “เมืองนักปราชญ์”  มาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่  6  แห่งกรุงรัตนโกสินทร์  เนื่องจากจังหวัดอุบลราชธานีในเวลานั้นเป็นจังหวัดที่มีวัดมากที่สุดในประเทศไทย  ซึ่งจังหวัดอุบลราชธานี  ถือเป็นเมืองเก่าแก่ที่มีการสั่งสม สืบสานอารยธรรมหลากยุคหลายสมัยและ ยังถือเป็นเมืองต้นรากในการเผยแผ่พุทธศาสนา  และในปัจจุบันความเรืองรองในบวรพระพุทธศาสนายังคงอยู่คู่เมืองอุบลฯอย่างไม่เสื่อมคลาย ดังปรากฏให้เห็นในวัดวาอารามต่าง ๆ มากมาย  และ  ณ  โอกาสนี้ ทีมงานข่าวของเรา จะพาท่านผู้อ่านไปรู้จักกับวัดมณีวนาราม(วัดป่าน้อย) พร้อมกราบไหว้ขอพรพระแก้วโกเมน พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดอุบลราชธานี  

 

 

วัด มณีวนาราม หรือที่ชาวอุบลฯ เรียกกันว่า วัดป่าน้อย  เป็นวัดราษฎรโบราณ ตั้งอยู่เลขที่ 151 ถนนหลวง ต.ในเมือง อ.เมือง จ.อุบลราชธานี สร้างเมื่อประมาณ พ.ศ. 2332 ผู้สร้างคือ อุปฮาดก่ำ โอรสพระปทุมวรราชสุริยวงศ์ (เจ้าคำผง) ในอดีตถือว่าอยู่ห่างจากเขตเขื่อนคูเมือง จึงได้ชื่อว่า วัดป่ามณีวันบ้าง  วัดป่าน้อยบ้าง "วัดป่าน้อย" ชื่อนี้นิยมเรียกแน่นอนมาก่อน ตามถนัดทางภาษาพูดทั่วไป จะไม่ต้องการเรียกคำมากพยางค์ ต่อมาเห็นควรใช้คำว่าว่า "อาราม" เพิ่มท้ายเพื่อให้มีความหมายชัดเจนยิ่งขึ้น จึงได้นามว่า "วัดมณีวนาราม" ตามสมัยนิยม และในปัจจุบันนี้มีพระเทพวราจารย์  (พระศรีวรเวที ป.ธ.9) เจ้าคณะจังหวัดอุบลราชธานี  เป็นเจ้าอาวาส 

 

วัดมณีวนาราม หรือวัดป่าน้อย มีเนื้อที่เดิมเป็นรูป 4 เหลี่ยมจัตุรัส มีกอไผ่ล้อมรอบ ต่อมาวันเดือนปีอะไรไม่ทราบได้ ยาแม่นางนก ได้ถวายที่สวนซึ่งมีเนื้อที่จดเขตแปลงหนึ่ง ต่อมาพ.ศ. 2465 - 2472 ยาแม่นางมัจฉา สุวรรณกูฏ และยาแม่นางเหลื่อน อุไพพัฒน์ เห็นที่สวนของตนล้ำที่วัดเข้ามา ไม่สง่างามตา จึงแบ่งเนื้อที่สวนของตนถวายอีก เพื่อประโยชน์อันไพศาล ชั่วกาลนาน เนื้อที่อันยาแม่ทั้ง 3 ถวายนี้ จึงเป็นสวนแปลงหนึ่งมีเนื้อที่และเขตดังนี้ ทิศเหนือ วัดได้ 26 เมตร จดที่ดินขุนเชี่ยวปศาสน์  ทิศใต้ วัดได้ 26 เมตร จดที่ดินของเอกชน  ทิศตะวันออก จดอาณาเขตเดิมของวัด ดูเป็นเนื้อที่ 2 แปลง  ทิศตะวันตก วัดได้ 58 เมตร จดที่ดินนางผึ้งและที่ดินนายรัตน์ ไศลบาท  ส่วนอาณาเขตเดิมของวัดมีดังนี้ ทิศเหนือ วัดได้ 170 เมตร ( 4 เส้น 5 วา ) จดที่ดินยาแม่นางมัจฉา นางคำป้อง หลวงศักดิ์รัตนาเขตร นางทองคำ ศรีอักษร และที่ดินนางบุญกอง สร้อยทอง  ทิศใต้ วัดได้ 136 เมตร ( 3 เส้น 8 วา ) จดถนนพโลรังฤทธิ์  ทิศตะวันออก วัดได้ 165 เมตร ( 4 เส้น 2 วา ) จดถนนหลวง  ทิศตะวันตก วัดได้ 148 เมตร จดที่ดินเอกชน 

 

 

และที่วัดมณีวนารามแห่งนี้มีพระคู่บ้านคู่เมืองของเมืองอุบลราชธานีอีกองค์หนึ่ง นั่นคือ พระแก้วโกเมน  มีอายุเก่าแก่กว่า 238 ปี เป็นพระบูชาปางมารวิชัยขนาดหน้าตัก กว้าง 4 นิ้ว สูงประมาณ 5 นิ้ว  สร้างด้วยแก้วโกเมน(สีแดงเข้ม) เป็นพระพุทธรูปอัญมณีในตระกูลแก้วนพเก้า คือ เพชร มณีแดง มรกต บุษราคัม โกเมน นิลกาฬ มุกดา เพทาย และไพฑูรย์ และเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ประจำจังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งมีคำเล่าขานเป็นตำนานต่อๆมาว่า หากได้กราบไหว้ขอพรท่านแล้ว จะแคล้วคลาดจากภยันตรายทั้งหลายทั้งปวง พร้อมกับมีโชคลาภอยู่เสมอ ซึ่งทีมงานข่าวของเราได้ไปกราบไหว้ แล้วประสบพบกับโชคลาภและสิ่งดีๆราวกับปาฏิหาริย์ เป็นปรากฏการณ์ที่น่าอัศจรรย์ยิ่งนัก เชื่อว่าเกิดจากความศักดิ์สิทธิ์ของพระแก้วโกเมน โดยแท้ 

 

พระแก้วโกเมน  ได้เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์เมืองอุบลราชธานีมานาน  มีตำนานเล่าขานว่า เมื่อสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ประเทศไทยมีสงครามกับเวียงจันทน์ ผู้รักษาการบ้านเมืองและทายก ทายิกา ได้พากันนำพระแก้วโกเมนไปรักษาไว้อย่างดีที่วัดบ้านกุดละงุม ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเขตพื้นที่อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี  และคณะผู้รักษาพระแก้วโกเมน ได้นำท่อนไม้จันทร์มาทำเป็นผอบใหญ่ คว่ำ(ครอบ)องค์พระพุทธรูปไว้ ด้วยเกรงว่าข้าศึกจะแย่งชิงไป การที่นำผอบไม้จันทน์ไปคว่ำ(หรือครอบ)พระแก้วไว้นั้น ภาษาอีสานเรียกว่า “งุม” วัดซึ่งเป็นที่เก็บรักษาพระแก้วโกเมนครั้งนั้น จึงเรียกว่า “ วัดกุดละงุม ” มาจนปัจจุบัน 

 

 

ครั้นเมื่อศึกสงบลงจึงได้นำพระแก้วโกเมนมาประดิษฐานไว้ ณ วัดมณีวนาราม (วัดป่าน้อย) จนถึงปัจจุบัน ซึ่งเจ้าอาวาสและคณะกรรมการวัด ช่วยกันเก็บรักษาไว้เป็นความลับสืบต่อกันมา  เพราะเห็นว่า พระแก้วโกเมนเป็นพระพุทธรูปที่มีค่าหาได้ยากยิ่งเกรงจะสูญหาย จึงหวงแหนด้วยความห่วงใย พระเดชพระคุณเจ้าอาวาสวัดมณีวนารามที่ผ่านมาทุกรูป จึงเก็บรักษาพระแก้วโกเมนไว้ในตู้นิรภัยตลอดมา  ครั้นเมื่อสิ้นสมัยหลวงปู่พระธรรมเสนานี (กิ่ง มหับผโล) คณะกรรมการวัดจึงขออนุญาตนำพระแก้วโกเมนลงมาประดิษฐานให้พุทธศาสนิกชนได้ กราบไหว้บูชา และสรงน้ำในเทศกาลวันวิสาขบูชา เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ตนและครอบครัว 

 

ต่อมา  พระเทพวราจารย์   เจ้าอาวาสวัดมณีวนาราม(วัดป่าน้อย) รูปปัจจุบัน  ซึ่งดำรงตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดอุบลราชธานี (มหานิกาย) ท่านเป็นพระนักพัฒนาที่มากด้วยประสบการณ์และความรู้ ท่านจบการศึกษา ป.ธ.9 (เปรียญธรรม 9 ประโยค)วัดมหาธาตุ ยุวราชรังสฤษฎดิ์ กรุงเทพมหานคร ปีพ.ศ.2532,  M A. (Pali & Sanskrit) [First Class] ปริญญาโท สาขาภาษาบาลีและสันสกฤต เกียรตินิยม ปี พ.ศ. 2536,  Ph.D. (Pali) (ปริญญาเอก สาขาภาษาบาลี) ปี พ.ศ. 2539  และท่านก็เป็นพระนักเทศน์ที่มีชื่อเสียงโด่งดัง มีงานพิเศษเช่น บรรยายธรรมะเผยแผ่ในสถานีวิทยุโทรทัศน์ NBT   สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยจังหวัดอำนาจเจริญ  สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยจังหวัดมุกดาหาร และสื่อทีวีท้องถิ่นราชธานีเคเบิ้ลทีวี  ท่านเจ้าคุณพระราชธีราจารย์ได้ทำการพัฒนาทุกสิ่งทุกอย่างภายในวัดมณีวนารามหรือวัดป่าน้อยอย่างต่อเนื่อง จนในที่สุดได้สร้างหอพระแก้วโกเมนได้สำเร็จ จากนั้นจึงได้นำพระแก้วโกเมนมาประดิษฐานไว้ภายในศาลาหรือหอที่สร้างขึ้นใหม่  เพื่อให้พุทธศาสนิกชนกราบไหว้ขอพรได้อย่างสะดวกในทุกๆวัน 

 

 

ที่วัดมณีวนาราม หรือวัดป่าน้อย ยังมีศาลาเก่าแก่ คือศาลาแดงหรือกุฏิแดง ซึ่งในอดีตเป็นที่พำนักของพระอิรยวงศาจารย์ ญาณวิมลอุบลคณาภิบาลสังฆปราโมกข์ (สุ้ย) พระเถระที่มีชื่อเสียงไปทั่วประเทศ ซึ่งเป็นเจ้าคณะจังหวัดองค์แรกของจังหวัดอุบลราชธานี ที่ได้รับการยกย่องเป็น“พระสงฆ์สำคัญของแผ่นดิน” พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่3 โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นพระราชาคณะตำแหน่ง “หลักคำ” ซึ่งหาได้ยากมากในเมืองไทยเวลานั้น  ปัจจุบันกุฏิหรือศาลาดังกล่าว กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานไปแล้ว นอกจากนี้ยังมีพระพุทธรูปเก่าแก่ที่ศักดิ์สิทธิ์ คือ พระพุทธมณีรัตน์ มีอายุเก่าแก่กว่า 200 ปี  และมี สิม ที่สวยงดงามตามตำนาน ควรค่าแก่การศึกษายิ่งนัก  ซึ่งสิมนี้เป็นสถาปัตยกรรมอีสานผสมช่างเมืองหลวง คล้ายคลึงกับหอไตรวัดทุ่งศรีเมือง จ.อุบลฯ กล่าวคือ ส่วนล่างเป็นแบบพื้นบ้าน ส่วนบนเป็นแบบเมืองหลวง 

 

ดังนั้น  หากสาธุชนท่านใด  ได้มีโอกาสผ่านไปทางเมืองอุบลราชธานี อย่าลืม แวะไปกราบนมัสการขอพรพระแก้วโกเมน และพระพุทธมณีรัตน์ พร้อมทั้งกราบขอพรท่านเจ้าสุ้ย  ที่วัดมณีวนาราม หรือวัดป่าน้อย ในเมืองอุบลฯ เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ตนเอง แล้วท่านจะแคล้วคลาดจากภยันตรายทั้งหลายทั้งปวง พร้อมกับบังเกิดโชคลาภทั้งการเงิน การงาน คิดสิ่งใดสำเร็จได้อย่างสมบูรณ์พูนผลทุกประการ