เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2568 ที่ศูนย์เรียนรู้เกษตรเชิงเกษตร ไฮ่-เขา กอด จูเลี๊ยะฟาร์สเตย์ หมู่ 9 ต.ขี้เหล็ก อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ นพ.ธีรพัฒน์ ตันพิริยะกุล รอง นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เชียงใหม่ เป็นประธานเปิดโครงการถ่ายทอดเทคโนโลยีผลิตเงาะ อ.แม่แตงเพื่อขยายผล ยกระดับการผลิตส่งเสริมท่องเที่ยวเชิงเกษตรและกระจายรายได้สู่ชุมชน โดยมีนายจักรพันธุ์ ทองอ่ำ นายอำเภอแม่แตง พร้อมหัวหน้าส่วนราชการ ผู้บริหารท้องถิ่น กำนันผู้ใหญ่บ้าน ผู้นำชุมชน เครือข่ายเกษตรกร กลุ่มชาติพันธุ์  และนักท่องเที่ยวเข้าร่วมจำนวนมาก ซึ่งงานดังกล่าวจัดขึ้น วันที่ 4-5กันยายน รวม 2 วัน

ภายในงาน มีนิทรรศการการเกษตรแบบผสมผสาน การประกวดเงาะ การทำอาหารจากเงาะ การออกร้านวิสาหกิจชุมชน 30 กลุ่ม และฐานเรียนรู้ 6 ฐาน ประกอบด้วย1.ฐานทำปุ๋ยหมัก 2.ฐานปศุสัตว์ 3.ฐานประมง 4.ฐานบัญชีและสหกรณ์  5.ฐานอารักขาพืช  6.ฐานไม้ผลตามลำดับ 

นพ.ธีรพัฒน์ กล่าวว่า อบจ.เชียงใหม่ ได้สนับสนุนงบประมาณจัดกิจกรรมโครงการถ่ายทอดเทคโนโลยีผลิตเงาะโรงเรียน อ. แม่แตง จำนวน 200,000 บาท เพื่อให้เกษตรกรมีการพัฒนาผลผลิตแบบธรรมชาติ ไม่ใช้สารเคมีเพิ่มยกระดับการผลิตแบบมีคุณภาพ และเพิ่มมูลค่าผลผลิตสูงขึ้น ไม่ใช่เฉพาะเงาะแม่แตงเท่านั้น ยังส่งเสริมส้มสายน้ำผึ้ง อ.ฝาง ลิ้นจี่ อ.ไชยปราการ, อโวคาโด้ อ.หางดง,มะแคว่น อ.จอมทอง ลำไย อ.สารภี เพื่อขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งผลิตผลไม้ที่บ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI ของประเทศ พร้อมส่งเสริมท่องเที่ยวเชิงเกษตรธรรมชาติ และวิถีชุมชนด้วย

นายจักรพันธุ์ ทองอ่ำ นายอำเภอแม่แตง กล่าวว่า อ แม่แตง มีพื้นที่ปลูกเงาะอยู่ใน ต.ขี้เหล็ก ต.บ้านช้าง ต.สันป่ายาง รวมกว่า 1,700 ไร่ มีผลผลิตเฉลี่ย 1,000 กก./ไร่ รวมกว่า 2,000 ตัน มี มูลค่ารวม 800 ล้านบาท/ปี ซึ่ง เงาะมีคุณภาพหวาน กรอบร่อนไม่แฉะ เป็นที่นิยมของตลาดหรือผู้บริโภค และพื้นที่ปลูกมีสภาพอากาศดี และเหมาะกับสภาพภูมิประเทศ ระดับความสูง 400-700 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ซึ่งอำเภอมีแผนพัฒนาปลูกและผลิตชา กาแฟ ให้เป็น GI สามารถพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวในอนาคตด้วยส่วนการท่องเที่ยวในฤดูฝนหรือกรีนซีซั่น สามารถท่องเที่ยวได้ตามปกติ เนื่องจากอุทกภัยไม่รุนแรง และลำน้ำแม่แตงกลับเข้าสู่ภาวะปกติแล้ว สามารถขี่ช้าง ล่องแพและนั่งเกวียนขมวิถีชีวิตชุมชนได้อย่างปลอดภัย จึงขอมาเที่ยวในพื้นที่ช่วงดังกล่าวและฤดูเที่ยวเชียงใหม่ ในช่วงไฮซีซั่น ปลายปีนี้

สำหรับอำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นหนึ่งในพื้นที่ที่มีการขยายพื้นที่ปลูกเงาะโรงเรียนภาคเหนือของประเทศไทย อย่างต่อเนื่อง  โดยเริ่มปลูกตั้งแต่ประมาณ พ.ศ.2555-2557 เนื่องจากเกษตรกรในพื้นที่มองหาพืชเศรษฐกิจที่ทนทาน และให้ผลตอบแทนที่ดี ในระยะยาว เงาะโรงเรียนซี่งเป็นพันธุ์ที่นิยม ในภาคตะวันออก และภาคกลางถูกนำมาปลูกทดลอง และปรับปรุงให้เหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศในแม่แตงสามารถเติบโต และออกผลผลิตได้ดี  ช่วยสงเสริมรายไดของชาวบ้าน และช่วยกระจ่ายความเสี่ยงของเกษตรกรที่เคยพึ่งพา การปลูกพืชเชิงเดี่ยว เข่นข้าวโพด ผักฤดูเดียว

ล่าสุดในปี พ.ศ.2567 พบพื้นที่ปลูกเงาะในแม่แตง มีประมาณ 1,667 ไร่ โดยส่วนใหญ่ จะอยู่ในตำบลสบเปิง และบ้านช้าง  ระดับความสูงของพื้นที่ปลูก อยู่ที่ประมาณ 500-700 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล ซึ่งเหมาะสมกับการเจริญของเงาะโรงเรียน เกษตรกรในพื้นที่มีการรวมกลุ่ม และส่งเสริมการปลูกในรูปแบบเกษตรปลอดภัย และ CAP เพื่อเพิ่มคุณภาพผลผลิต และสร้างความเชื่อมั่นทางการตลาด