“กางเกงช้าง”  ชูอัตลักษณ์ท้องถิ่น กระตุ้นเศรษฐกิจ

"กางเกงช้าง" หนึ่งในสินค้ายอดนิยมในหมู่นักท่องเที่ยวต่างชาติ รวมถึงคนไทยที่หาซื้อมาสวมใส่ตามกระแสนิยม ดันกระแสนโยบายรัฐ “ซอฟต์พาวเวอร์” ส่งเสริมการท่องเที่ยวและกระตุ้นเศรษฐกิจในประเทศ

จากกระแสนิยมนี้ บริษัท ดาต้าเซ็ต จึงได้นำเครื่องมือ DXT360 เพื่อฟังเสียงในสังคมออนไลน์ (Social Listening) ทำการเก็บข้อมูลที่มีการกล่าวถึง “กางเกงช้าง” ใน Social Media ระหว่างวันที่ 15 มกราคม - 29 กุมภาพันธ์ 2567 เพื่อนำมาวิเคราะห์เจาะตลาดความฮิตของ “กางเกงช้าง” พบว่า มีค่า Buzz ซึ่งเป็นการกล่าวถึง (Mention) รวมกับการมีส่วนร่วม (Engagement) สูงถึง 846,600 ครั้ง

กางเกงลายต่างๆ ที่ถูกพูดถึงในโซเชียลฯ มากที่สุด 5 อันดับแรก ได้แก่ กางเกงปลาทูแม่กลอง ของจังหวัดสมุทรสงคราม, กางเกงกะปิปลาร้า แห่งสวนสัตว์เปิดเขาเขียว จังหวัดชลบุรี, กางเกงแมวโคราช จังหวัดนครราชสีมา, กางเกงปูก้ามดาบ ของจังหวัดสมุทรสาคร และกางเกงปลาแรด ในจังหวัดอุทัยธานี  ตามลำดับ

อันดับ 1 กางเกงปลาทูแม่กลอง มี Mention และ Engagement รวม 72,153 ครั้ง   

ลายของ Plaplatootoo (ปาป้า-ทูทู่) หรือ กางเกงปล้าง (ช้าง + ปลา) แห่งเมืองแม่กลอง จังหวัดสมุทรสงคราม ได้รับรางวัลชนะเลิศการออกแบบคาแรคเตอร์ของคนไทย ในโครงการ Change by CEA มีการออกแบบลักษณะเฉพาะตัวของกางเกงเป็นฟรีไซซ์ ที่ทำจากผ้าไหมอิตาลีคุณภาพสูง ใส่สบาย มีกระเป๋าข้าง เชือกผูกเอว และขาจั๊ม

อันดับ 2 กางเกงกะปิปลาร้า มี Mention และ Engagement รวม 55,435 ครั้ง

สร้างความฮือฮาอย่างมาก หลังจากกางเกงผ้าสุดพิเศษเพื่อฉลองครบรอบ 70 ปีของสวนสัตว์เปิดเขาซึ่งออกแบบลวดลายของเจ้าหนูยักษ์ "คาปิบารา (Capybara)" หรือที่ชาวโซเชียลคนไทยมักเรียกกันว่า "กะปิปลาร้า" โดยหลังจากมีการเปิดพรีออเดอร์ออนไลน์ ทำให้เว็บล่มและเต็มทันทีภายใน 3 นาทีแรก

อันดับ 3 กางเกงแมวโคราช  มี Mention และ Engagement รวม 51,297 ครั้ง

ลายกางเกงแมวโคราช หรือ แมวมาเลศ “KORAT MONOGRAM"  ซึ่งเป็นสัตว์ประจำจังหวัดนครราชสีมา (โคราช) ได้รับรางวัลชนะเลิศจากประกวดในงาน "มามูย่า" ที่จัดขึ้นโดยหอการค้าร่วมกับจังหวัดนครราชสีมา และล่าสุดหลายหน่วยงานได้ร่วมกันผลักดันกางเกงแมวโคราช เป็นแฟชั่นไอเทมในเกม "Free Fire" ภายใต้สังกัดของ Garena เกมออนไลน์ชื่อดังและเป็นหนึ่งในเกมสุดฮิตของอีสปอร์ต

อันดับ 4 กางเกงปูก้ามดาบ มี Mention และ Engagement รวม 29,736 ครั้ง

กางเกงปูก้ามดาบ ลวดลายประกอบไปด้วย ลายปูก้ามดาบตัวเล็ก ตัวใหญ่, ลายป่าชายเลน, ลายคลื่นน้ำ 3 ระลอก, ลายคลื่นน้ำ 3 เส้น, ลายจักรีประยุกต์ (ลายดอกเดซี่) และเลขมงคล ทั้งหมดนี้ล้วนแสดงถึงอัตลักษณ์ทางศิลปะ วิถีชีวิตและระบบนิเวศของจังหวัดสมุทรสาคร เนื้อผ้าของกางเกงใช้ผ้าไหมอิตาลี ซึ่งจะมีความยืดหยุ่น ผิวเรียบเงางาม และมีความทนทานมากกว่าเนื้อผ้าที่ใช้ผลิตกางเกงช้างทั่วไป 

อันดับ 5 กางเกงปลาแรด มี Mention และ Engagement รวม 17,038 ครั้ง

กางเกงปลาแรด ออกแบบโดยวิศวกรเจ้าของร้านกาแฟ “จงรัก” ในจังหวัดอุทัยธานี มีการใช้อัตลักษณ์ของจังหวัดมาทำเป็นลายของกางเกง มีทั้งปลาแรด และมีคำว่า UTHAI อยู่ในตัวปลา ดอกสุพรรณิการ์ เรือนแพ แม่น้ำสะแกกรัง และบันไดวัดสังกัสรัตนคีรี ความนิยมของกางเกงปลาแรดพุ่งสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องหลังจากนำมาวางขาย ขายดีจนผลิตไม่ทัน และมียอดการสั่งจองยาวเป็นเดือน

นอกจากกางเกงลายประจำถิ่นทั้ง 5 อันดับนี้แล้ว ในอีกหลายจังหวัดได้มีการจัดทำกางเอกลายเอกลักษณ์ประจำจังหวัดของตนเองด้วยเช่นกัน อาทิ กางเกงวัวลาน จังหวัดเพชรบุรี, กางเกงไดโนเสาร์ จังหวัดขอนแก่น, กางเกงไก่ชน จังหวัดพิษณุโลก, กางเกงนนทบุเรี่ยน จังหวัดนนทบุรี ขณะที่ผู้ประกอบธุรกิจหลายรายก็มีการออกแบบลวดลายผลิตกางเกงช้างในลวดลายต่าง ๆ เช่น กางเกงช้างขายหัวเราะ, กางเกงลายเด้อ ที่มีลวดลายเป็นการ์ตูนมาสค์ไรเดอร์ไฟซ์ เป็นต้น นอกจากนี้ โรงงานผลิตสินค้าต่างๆ ยังมีการนำลายช้างไปผลิตเป็นสินค้าต่าง ๆ  เช่น โรงงานผลิตเสื้อผ้าในจังหวัดเชียงใหม่อย่าง Chinrada Garment ได้นำลายช้างมาเป็นลายของเสื้อ กระเป๋า และสินค้าอื่นๆของทางร้าน

ขณะเดียวกัน ทางภาครัฐได้จัดทำโครงการเพื่อผลักดันซอฟต์พาวเวอร์ของไทยอย่าง Thailand Soft Power X Guinness World Records Challenge โดยการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) เพื่อนำเสนอ Soft Power 5 F ของไทย และหนึ่งในกิจกรรมของโครงการนี้คือการแข่งใส่กางเกงช้างเยอะที่สุดใน 1 นาที

จากผลสำรวจโดยรวม กระแส “กางเกงช้าง” นั้น ได้รับเสียงตอบรับอย่างดี รวมถึงความชื่นชมในแนวคิดที่นำสัญลักษณ์หรือเอกลักษณ์เด่น ๆ ของแต่ละจังหวัดนำมาสร้างสรรค์เป็นลวดลายบนกางเกง ผู้บริโภคมีความเห็นว่า ควรเน้นด้านคุณภาพของเนื้อผ้าที่นำมาผลิตกางเกง และพัฒนาต่อยอดความคิดสร้างสรรค์ พร้อมทั้งยื่นขอลิขสิทธิ์เพื่อคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อหลีกเลี่ยงการนำสินค้าลอกเลียนแบบเข้ามาขาย เนื่องจาก “กางเกงช้าง” ซึ่งมีลวดลายที่ถือว่าเป็นเอกลักษณ์ของไทย มีการผลิตและจำหน่ายให้แก่นักท่องเที่ยวเพื่อซื้อเป็นของฝากของที่ระลึกมานานกว่า 10 ปี