กัญชากับสถาบันการศึกษา ความปลอดภัยของเด็กสำคัญที่สุด

กัญชากับสถาบันการศึกษา ความปลอดภัยของเด็กสำคัญที่สุด

 

ดร.ชโนทัย เจริญเนือง

ผู้อำนวยการโรงเรียนมัธยมสาธุการวิทยา

ประธานคณะกรรมการประสานและส่งเสริมการศึกษาเอกชนจังหวัดประจวบคีรีขันธ์

สำหรับสังคมไทย การปลดล็อกกัญชาที่ผ่านมา ต้องถือว่าเป็นทั้งข้อกังวลและเป็นทั้งโอกาสที่มาพร้อมๆ กัน มีมุมให้มองหลายมิติ แต่ที่สำคัญคือการเฝ้าระวังพืชกัญชาของผู้บริหารสถานศึกษาที่มีเด็กและเยาวชนต้องดูแลนั้นดูเหมือนจะเป็นโจทย์ที่ท้าทายชนิดที่ไม่สามารถจะหลีกเลี่ยงได้ ซึ่งคำถามแรกๆ คือการเปิดเสรีกัญชาหรือคลายล็อกพืชชนิดนี้ จะนำไปสู่การสร้างปัญหากับสังคมไทยในระยะยาวหรือไม่ และการที่กัญชาเข้ามาอยู่ใกล้ชิดกับเด็กและเยาวชนนั้น สถาบันการศึกษา จะมีวิธีการรับมือกับปัญหาเรื่องการควบคุมพฤติกรรมการเสพกัญชาของหมู่เยาวชนในสถาบันการศึกษาได้มากน้อยเพียงไร

ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมานั้น จะสังเกตได้ว่าแวดวงสังคมการศึกษาบ้านเรานั้น มีเรื่องราวให้ต้องแก้ไขกรณีการควบคุมพฤติกรรมที่เยาวชนเข้าไปข้องเกี่ยวกับกัญชา ซึ่งมีปัจจัยและสาเหตุค่อนข้างจะใกล้เคียงกับปัญหาการสูบบุหรี่ แอลกอฮอล์ หากไม่มีการเข้มงวดในการตรวจค้น การสังเกตพฤติกรรมนักเรียน และการตรวจตราจากครูทุกคน ก็อาจมีการนำกัญชาเข้ามาในโรงเรียนได้  หรือหากขาดการเอาใจใส่นักเรียนในกรณี นักเรียนอยู่นอกโรงเรียน หรืออยู่ที่บ้าน ย่อมมีปัญหาเกิดขึ้น  ดังนั้นระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน จึงต้องเข้มงวดและร่วมมือกันกับผู้ปกครอง ครูประจำชั้น ครูผู้รับผิดชอบ อย่างจริงจังเพื่อป้องกันปัญหา รวมทั้งร้านค้าบริเวณใกล้เคียงกับสถานศึกษาควรงดจำหน่ายสินค้าที่มีส่วนประกอบของกัญชงและกัญชาให้กับนักเรียนที่มีอายุต่ำกว่าเกณฑ์ที่ทางภาครัฐกำหนด เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้เยาวชนของชาติมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมตามวัยอันควร โดยที่หน่วยงานภายใต้การกำกับดูแลของภาครัฐต้องเป็นผู้กำกับติดตามอย่างใกล้ชิดและต้องบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัดเพื่อมิให้เกิดความเสียหายต่อไป

การที่พืชกัญชาถูกประกาศให้เป็นพืชที่ไม่ผิดกฎหมาย ผู้บริหารสถาบันการศึกษาโดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาขั้นพื้นฐานมีการประชุมปรึกษาหารือหรือเตรียมรับมืออย่างไรกับเรื่องนี้ซึ่งจะต้องพิจารณาให้ดีๆ เพราะแม้ว่ากัญชาจะถูกประกาศให้เป็นพืชที่ไม่ผิดกฎหมาย แต่กระทรวงสาธารณสุขยังมีประกาศที่ระบุว่ากัญชาเป็นพืชสมุนไพรควบคุม  การรับมือจึงต้องดำเนินการจัดระบบการจัดการนักเรียน โดยต้องเข้าใจร่วมกัน กับ 1. ผู้ปกครอง 2. ครูประจำชั้น 3. นักเรียน 4.ครูผู้รับผิดชอบงานปกครอง ที่จะต้องร่วมมือกันในการให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกัญชาผ่านกระบวนการประชาสัมพันธ์   การจัดการเรียนรู้ในวิชาต่างๆ และการโฮมรูม ในข้อมูลที่ตรงกันของประกาศกระทรวงสาธารณสุขที่ชี้แจงออกมาให้ชัดเจน  ให้นักเรียนรับทราบให้ถูกต้องว่ากัญชา กัญชง กระท่อม ยังเป็นสิ่งที่มีผลต่อร่างกายและพัฒนาการของเด็ก ถึงแม้มีการเข้าถึงได้ง่าย มีความเสี่ยงต่อการใช้ได้ง่าย นักเรียนจะต้องมีภูมิคุ้มกันตนเอง  สิ่งนี้ที่โรงเรียนจะต้องรีบดำเนินการด่วน

กัญชา จะมีปัญหากับเด็ก นักศึกษาในโรงเรียนหรือไม่เพราะเหตุใดนั้น เป็นเรื่องที่ต้องทำความเข้าใจกันอยู่พอสมควร กล่าวคือหากมีกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ เกี่ยวกับกัญชา หรือ กระท่อม ออกมาชัดเจนแล้วแนวทางการปฏิบัติในโรงเรียนสามารถปฏิบัติได้ไปในแนวทางเดียวกันกับกิจกรรมป้องกันยาเสพติดในสถานศึกษา ซึ่งก็พบว่านักเรียนประถมศึกษาค่อนข้างพบความเสี่ยงเป็นส่วนน้อย

แต่สิ่งที่น่ากังวลอีกประการหนึ่งก็คือ การใช้กัญชา ที่อาจจะมาจากผู้ใหญ่ หรือจากสถานประกอบการต่างๆที่มีการใช้กัญชาผสมในอาหาร ของกินบรรดาร้านค้าต่างๆ นั้นก็จะต้องมีการเข้มงวด ตรวจตราให้ดี เมื่อนำมาขึ้นร้านขายอาหารต่างๆ และเด็กเยาวชนและนักเรียนต้องไปซื้อรับประทานผู้ปกครองต้องเอาใจใส่ดูแลกับเด็ก หากมีการคบเพื่อนมั่วสุมกับวัยรุ่นที่ใช้กัญชาย่อมมีความเสี่ยงสูง เด็กยังขาดการควบคุมปริมาณการใช้กัญชา ร้านค้าหากมีส่วนผสมกัญชาในอาหาร เครื่องดื่ม ยังมีกลุ่มคนแพ้กัญชา ซึ่งส่งผลต่อร่างกายมากน้อย ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล อย่างไรก็ตาม เด็กและเยาวชนในยุคที่เข้าถึงสื่อโซเชี่ยลได้ง่าย ข้อมูลถูกผิด ขาดการไตร่ตรอง การชักชวน หรือการเลียนแบบ การป้องกันในส่วนนี้สำคัญมาก โรงเรียนจึงต้องมีการให้ความรู้ความเข้าใจ สร้างภูมิคุ้มกันแก่นักเรียน

ต่อกรณีที่มองจากมุมของประชาชน ที่เป็นปฏิกิริยาของผู้ว่าฯกทม. ที่ค่อนข้างจะเร็ว กรณีออกประกาศให้โรงเรียนในเขตกทม.เป็นพื้นที่ปลอดกัญชาถือว่าเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันแก่นักเรียนที่ดีมาก และเป็นวิสัยทัศน์ที่กว้างไกลเห็นแล้วว่าจะเกิดอะไรขึ้นหากไม่มีการควบคุมที่เร่งด่วนในตอนนี้  กัญชา กัญชง กระท่อม ยังมีผลกระทบที่ส่งผลเสียด้านร่างกาย สติปัญญา พัฒนาการการเจริญเติบโต ของเด็ก มากกว่าผลดี การรีบจัดการออกประกาศ เป็นการป้องกัน ปกป้องเยาวชน รวมทั้ง ควรจะครอบคลุมไปถึงมหาวิทยาลัยด้วย เพราะถือได้ว่ากลุ่มคนเหล่านี้เตรียมเป็นบัณฑิตในอนาคตและเป็นทรัพยากรมนุษย์ที่มีค่าทางเศรษฐกิจ หากเกิดพลาดพลั้งจากการเสพติดกัญชามากเกินไป ครอบครัวหรือประเทศชาติ อาจะสูญเสียอย่างมหาศาล ประเทศก็จะล้าหลังขาดการพัฒนาอย่างสิ้นเชิง เพราะประชากรไม่มีคุณภาพและไม่เป็นที่ยอมรับในอารยประเทศ

อย่างไรก็ตาม คิดว่าแนวทางที่น่าจะเหมาะสมสำหรับการศึกษาบ้านเรากับประเด็นกัญชาเสรีควรเป็นนั้น คงอาจจะต้องใช้หลายๆ วิธี และต้องใช้วิธีผสมผสานกัน อย่างเช่น

1. การประชาสัมพันธ์ในเรื่องของกัญชา กัญชง กระท่อม ที่ถูกต้อง อย่างเร่งด่วน ว่ามีกฎหมายควบคุมการใช้ มีบทลงโทษหากใช้ในการเสพ สูบ ดัดแปลง มีผลกระทบต่อตนเอง

2.การจัดการเรียนการสอน เรื่องกัญชา กัญชง กระท่อม ในวิชาสุขศึกษา วิชาสังคมศึกษา หรือกิจกรรมโฮมรูม คุณธรรม ในช่วงที่สถานการณ์กำลังเป็นกระแสให้ทันต่อเหตุการณ์ปัจจุบัน  และให้ความรู้อย่างต่อเนื่อง ผ่านกระบวนการเรียนรู้แบบ ActiveLearning จะทำให้ผู้เรียนเข้าใจง่ายยิ่งขึ้น

3.การดำเนินการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนปกติ และนักเรียนกลุ่มเสี่ยง ที่โรงเรียนได้ดำเนินการมาแล้วอย่างเข้มงวดต่อไป โดยต้องมีการบูรณาการของหน่วยงานของทั้งภาครัฐ อาทิ กระทรสงสาธารณสุข กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงมหาดไทย เป็นต้น

4. กัญชาที่ใช้ในเชิงการแพทย์ต้องมีงานวิจัยรองรับและเผยแพร่อย่างเป็นทางการ ซึ่งนำมาอ้างอิงเป็นบทสรุปที่จะใช้กัญชาในการรักษาโรคต่างๆได้ ซึ่งทำให้ผู้ป่วยเกิดความรู้ความเข้าใจมากยิ่งขึ้น รวมทั้งหน่วยงานของรัฐ หรือแม้แต่คณะแพทย์ ควรออกมากำกับดูแลเกี่ยวกับการใช้กัญชาอย่างจริงจัง

ต้องจับตากันต่อไปว่า บทบาทของสถาบันการศึกษา หรือแม้แต่ผู้บริหารสถานศึกษาทั้งรัฐและเอกชนจะมีความพร้อมมากน้อยแค่ไหน และที่สำคัญต้องเหนื่อยกันอีกนานหรือไม่ และจะมีกระบวนการทำงานและการบริหารงานสถาบันการศึกษาเชิงยุทธศาสตร์เชิงรุก และเชิงป้องกันการปลูกฝังความคิดและค่านิยมที่ถูกต้องแก่เด็กและผู้ปกครอง  ตลอดจนการสร้างแนวป้องกันที่ปลอดภัยให้เด็กและเยาวชนในภาคการศึกษาของประเทศ ให้มีความเข้มแข็งและมีความรู้ที่เท่าทันและเพียงพอกับการใช้ชีวิตที่ใกล้ชิดกับกัญชาได้อย่างไม่มีปัญหา และมีความปลอดภัย ข้อนี้น่าจะเป็นเรื่องสำคัญสำหรับทุกสถาบันการศึกษา เพราะความปลอดภัยของเด็กสำคัญที่สุด