การศึกษาแนวใหม่ เทรนด์ใหม่ EdTech 2023

การศึกษาแนวใหม่ เทรนด์ใหม่ EdTech 2023

 

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนชาติ ประทุมสวัสดิ์

ประธานโครงการหลักสูตรปริญญาเอก สาขาการจัดการองค์การยุคใหม่ มหาวิทยาลัยเกริก

 

การศึกษาแนวใหม่ เป็นความคิดใหม่ที่กำลังพัฒนาขึ้นเพื่อตอบสนองความเปลี่ยนแปลงและความต้องการของสังคมและสภาพแวดล้อมในยุคปัจจุบัน ที่มุ่งเน้นการพัฒนาทั้งทางวิชาการและทักษะที่เกี่ยวข้องกับการใช้ชีวิตในสังคมของผู้เรียน โดยมุ่งหวังให้ผู้เรียนมีความสามารถในการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิตและพร้อมที่จะเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงในสังคมและตลาดแรงงานที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วหลักการและคุณค่าของการศึกษาแนวใหม่ เน้นการเรียนรู้ที่ให้ความสำคัญกับความเข้าใจและการประยุกต์ใช้  ให้ความสำคัญกับความเข้าใจและการนำความรู้มาใช้ในการแก้ไขปัญหาในชีวิตจริง ผู้เรียนไม่เพียงแค่จดจำข้อมูล แต่ต้องมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์และสร้างสรรค์

การส่งเสริมทักษะที่เกี่ยวข้องกับสังคมและการดำรงชีวิตอย่างเป็นระบบ (systems thinking) ทักษะการแก้ไข(critical thinking) และทักษะการแก้ปัญหาอย่างเชิงลึก (problem-solving skills) เพื่อให้ผู้เรียนสามารถรับมือกับความซับซ้อนและการเปลี่ยนแปลงในสังคมในปัจจุบันเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ไม่ใช่เพียงการนำเสนอข้อมูลจากครูเท่านั้น แต่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้และมีโอกาสได้ทดลองและประยุกต์ใช้ความรู้ด้วยตนเองแนวคิดนี้ เทคโนโลยีมีความสำคัญ เพราะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการเรียนรู้ สร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่สนุกและน่าสนใจ ช่วยให้การอยู่ร่วมกันในสังคม และเคารพความแตกต่างของกลุ่มคนที่แตกต่างกันแนวโน้มอนาคตการศึกษาที่เดิมคือknowledge based จะเปลี่ยนเป็น wisdom based  การศึกษารูปแบบใหม่จะต้องได้มีผลลัทธ์คือความฉลาดเป็นสำคัญ 

อย่างงไรก็ตาม จะมองเห็นแนวโน้มของการเปลี่ยนแปลงทางการศึกษาแนวใหม่ ซึ่งแน่นอนอาจเปลี่ยนแปลงตามเวลาและสภาพแวดล้อม แต่ความสำคัญคือการทำให้การศึกษาเกิดผลสัมฤทธิ์และเติบโตให้เกิดขึ้นในประเทศและสังคมที่เปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง

ในปี 2023 ภูมิหลังของ EdTech ที่เป็นการปรับโฉมหน้าระบบการศึกษาด้วยเทคโนโลยีเพื่อการจัดการด้านการศึกษา มีการเปลี่ยนแปลงและเทรนด์ที่น่าสนใจต่อไป ซึ่งนี่คือทั้งปัญหาและทั้งความท้าทายใหม่ เป็นเทรนด์และแนวทางที่วงการศึกษาไทยและทั่วโลกต้องเผชิญ ได้แก่

การเรียนรู้แบบแอ็กเซลเลอร์ (Active Learning)แนวคิดการเรียนรู้แบบแอ็กเซลเลอร์มีการให้นักเรียนมีส่วนร่วมและมีการมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้มากขึ้น อาจใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ เช่น การใช้สื่อสร้างการเรียนรู้ การเรียนรู้แบบปฏิสัมพันธ์ และโปรแกรมการเรียนการสอนที่มีต้นแบบและส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียนอย่างคนละตัวตามความสามารถและความสนใจ

การเรียนรู้และสอนระยะไกล (Remote Learning) ยังคงเป็นที่นิยมในปี 2023 เนื่องจากความสะดวกสบายและความยืดหยุ่นในการเรียนรู้ การใช้เทคโนโลยีสื่อสารเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้และการสอนที่มีประสิทธิภาพจะเป็นที่น่าสนใจสำหรับการศึกษาแบบออนไลน์

การใช้งานระบบความสามารถของเครื่อง (AI) ในการศึกษา การประยุกต์ใช้ปัญญาประดิษฐ์ในแพลตฟอร์มการเรียนรู้เพื่อปรับปรุงกระบวนการเรียนรู้ให้เป็นไปอย่างเป็นอิสระและเน้นผู้เรียน รวมถึงการใช้ AI ในการตรวจสอบความคืบหน้าและประเมินผลการเรียนรู้ของนักเรียน

การเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning) แนวคิดการเรียนรู้ตลอดชีวิตกลายเป็นสำคัญอย่างมากในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ในปี 2023 นี้อาจมีการพัฒนาและเพิ่มขึ้นของแพลตฟอร์มการเรียนรู้ออนไลน์และคอร์สเรียนที่เกี่ยวข้องที่สามารถตอบสนองความต้องการในการเรียนรู้ของคนทุกเพศ อายุ และวัฒนธรรม

การใช้เทคโนโลยีเสมือนจริง (Virtual Reality, VR): VR อาจกลายเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการซึ่งซึมลงไปในแบบจำลองและสถานการณ์เสมือนจริงเพื่อให้นักเรียนได้มีประสบการณ์การเรียนรู้ที่น่าสนใจและน่าตื่นเต้น

การสร้างและนำเสนอเนื้อหาการเรียนรู้ที่กำหนดเอง (User-Generated Content) นักเรียนและครูอาจมีส่วนร่วมในการสร้างเนื้อหาการเรียนรู้ของตนเอง ทำให้การเรียนรู้กลายเป็นเรื่องน่าสนุกและน่าท้าทายมากขึ้น

ความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยในการเรียนรู้ (Privacy and Security) การเรียนรู้และข้อมูลส่วนบุคคลของนักเรียนอาจเป็นเรื่องที่น่าเกิดความกังวล ในปี 2023 นี้คาดว่าจะมีการพัฒนาและปรับปรุงในเรื่องของความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยเพื่อรักษาความน่าเชื่อถือในอุตสาหกรรม EdTech

เทรนด์และแนวทางเหล่านี้ เป็นความท้าทายใหม่ ๆ ที่โลกวิชาการ หรือวงการศึกษาต้องตั้งรับและมีแผนบริหารจัดการด้านการศึกษาของประเทศและโลกอย่างเป็นระบบ การจัดการองค์การยุคใหม่ที่เป็นกรอบในการคิดและการกำหนดกลยุทธ์ กำหนดยุทธศาสตร์ จะเป็นพลังของความท้าทายนี้  ผู้บริหาร นักศึกษาและผู้ที่ทำธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับการให้การศึกษา การจัดการศึกษาของประเทศ ไม่ว่าภาครัฐหรือเอกชน ต้องสนใจใน EdTech ควรทำการติดตามและปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลงเพื่อให้สามารถใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีในการเรียนรู้อย่างเต็มประสิทธิภาพ

การสร้างพื้นที่และโอกาสในการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่นและสร้างสรรค์จำเป็นอย่างยิ่งในสังคมและการเลือกประกอบอาชีพและการทำธุรกิจต่าง ๆ ในปี 2023 และอนาคต ซึ่งต้องพึ่งพาการจัดการด้านการศึกษาด้วยวิธีการและเทคนิคใหม่ ๆ ด้านการจัดการองค์การยุคใหม่ ให้มีเทคโนโลยีและการเรียนรู้ที่ทันสมัยและนำมาใช้อย่างเหมาะสม

การใช้ EdTech (เทคโนโลยีในการศึกษา) มีผลดีและผลเสียต่าง ๆ ดังนี้

ผลดีของ EdTechคือ สามารถจัดการศึกษาให้มีความเหมาะสมกับแต่ละบุคคล เน้นความเป็นปัจเจกที่เป็นศักยภาพส่วนตัวและความยืดหยุ่นในการเรียนรู้ของผู้เรียน นิสิต นักศึกษาได้ดี  EdTech ช่วยให้นิสิต นักศึกษาและผู้เรียนสามารถเข้าถึงเนื้อหาการเรียนรู้ตลอดเวลาและที่ใดก็ได้ที่มีการเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ต ช่วยสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่เป็นส่วนตัวและปรับเปลี่ยนตามความต้องการของผู้เรียน

การเรียนรู้ที่น่าสนใจและน่าตื่นเต้น  กล่าวคือ การจัดการด้วย EdTech ช่วยสร้างเนื้อหาการเรียนรู้ที่มีการนำเสนอและการจัดการที่น่าสนใจและน่าสนุก นักเรียนอาจได้สัมผัสประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีความน่าสนใจและตื่นเต้นมากขึ้น

ความสามารถในการปรับปรุงกระบวนการเรียนรู้ EdTech ช่วยเสริมสร้างการเรียนรู้ตลอดชีวิตและปรับปรุงกระบวนการเรียนรู้ตามความคืบหน้าและความสนใจของผู้เรียน นักเรียนสามารถทำความเข้าใจเนื้อหาเพิ่มเติมได้ตามต้องการ

การให้การศึกษาที่เชื่อมต่อ ให้ความสำคัญกับแนวคิดแบบสัมพัทธ์ การเชื่อมโยงกัน   EdTech ช่วยให้การศึกษาเป็นไปอย่างเป็นระบบและมีความเกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมและสังคม ช่วยให้นักเรียนได้รับความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้องกับการทำงานในยุคที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว

ในชณะเดียวกันผลเสียของ EdTechที่ต้องระวัง และต้องให้ความสำคัญกับวิธีบริหารจัดการองค์การยุคใหม่ เข้ามาช่วยในการวางแผนและกำหนดกลยุทธ์ด้านการศึกษาให้เหมาะสม  ไม่เช่นนั้น จะส่งผลเสียต่าง ๆ ได้ ดังนี้

การขาดแคลนและความไม่เพียงพอ  นิสิต นักศึกษาและนักเรียนที่ไม่สามารถเข้าถึงและขาดความสามารถในการใช้ EdTech อาจสูญเสียโอกาสในการเรียนรู้และความสามารถในการเข้าถึงข้อมูลที่น่าสนใจ

การอยู่ห่างจากการติดต่อทางสังคม ขาดการเชื่อมโยงระหว่างมนุษย์ด้วยกัน หรือมีความสัมพันธ์ฉันท์มนุษย์น้อยลง EdTech อาจทำให้นิสิต นักศึกษาและนักเรียนกลายเป็นผู้ใช้คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มากขึ้น ซึ่งอาจทำให้ลดความสัมพันธ์และการติดต่อทางสังคมกับผู้อื่น ขณะเดียวกัน  การให้ความสำคัญต่อการใช้ EdTech  มากเกินไป อาจส่งผลให้การสอนแบบระหว่างบุคคลและการให้คำแนะนำเรียนรู้แบบตัวต่อตัวลดลง ซึ่งอาจส่งผลให้นิสิต นักศึกษา หรือผู้เรียนขาดประสบการณ์การเรียนรู้ที่สำคัญ

ปัญหาความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยEdTech มีความเกี่ยวข้องกับการเก็บรวบรวมข้อมูลส่วนบุคคลของผู้เรียน ซึ่งอาจเปิดโอกาสให้มีการละเมิดความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยของข้อมูล

ปัญหาเทคนิคและการเชื่อมต่อ EdTech อาจเกิดปัญหาเทคนิคเช่นปัญหาการเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ต ทำให้ผู้เรียนไม่สามารถเข้าถึงเนื้อหาการเรียนรู้ได้ในบางกรณี

อย่างไรก็ตาม จะเห็นได้ว่า แนวคิดการจัดการองค์การยุคใหม่ ที่จะนำมาใช้กับการพัฒนาระบบการศึกษาของชาติและการศึกษาของมนุษยชาติทั่วโลกนั้น เป็นเรื่องที่สำคัญและเป็นเทรนด์ใหม่ของยุคใหม่ที่มีความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนี้ และเพื่อให้ EdTech สามารถให้ประโยชน์และลดผลเสียต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้น ควรมีการออกแบบและการนำเสนอที่เหมาะสมและคำนึงถึงความเป็นส่วนตัวและความต้องการของการเรียนรู้ของผู้เรียนทุกช่วงวัย ทุกช่วงชั้นเพื่อให้การเรียนรู้เป็นสิ่งที่มีคุณค่าและเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในสังคมอย่างแท้จริง