โครงการทุนรัฐบาล "ODOS Summer Camp" ที่เพิ่งประกาศผลผู้ผ่านการคัดเลือกรอบ 3 ดุเดือด! ผู้สอบไม่พอใจผลลัพธ์ หลังพบเด็กคะแนนสูงกลับไม่ผ่าน ขณะที่บางอำเภอมีผู้สมัครคนเดียวก็ยังไม่ได้รับสิทธิ์ ท่ามกลางความเงียบจากเพจโครงการที่ถูกถล่มแชตสอบถาม ผู้ปกครองและเด็กนักเรียนเร่งดีป้าให้ออกมาชี้แจงความโปร่งใสโดยเร็ว

โครงการ One District One Scholarship (ODOS) Summer Camp หรือ "ค่ายแห่งโอกาสภาคฤดูร้อน" ซึ่งเป็นโครงการริเริ่มของรัฐบาลภายใต้การนำของ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี กำลังเผชิญกับคลื่นวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักจากผู้สมัครและผู้ปกครอง ภายหลังการประกาศรายชื่อผู้ผ่านการคัดเลือก ครั้งที่ 3 เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคมที่ผ่านมา

โครงการนี้มีเป้าหมายอันยิ่งใหญ่ในการมอบโอกาสให้นักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย นักศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) รวมถึงปวส. ชั้นปีที่ 1 และนักศึกษาระดับอุดมศึกษาชั้นปีที่ 1 ที่มีอายุไม่เกิน 19 ปีบริบูรณ์ ณ วันที่ 24 มีนาคม 2568 ซึ่งมีภูมิลำเนาใน 878 อำเภอทั่วประเทศ และ 50 เขตในกรุงเทพมหานคร ได้ไปสัมผัสประสบการณ์การใช้ชีวิตและการศึกษาในมหาวิทยาลัยชั้นนำในต่างประเทศเป็นระยะเวลา 6 สัปดาห์ โดยได้รับทุนการศึกษาแบบให้เปล่ารวม 928 ทุน ซึ่งครอบคลุมค่าใช้จ่ายทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นค่าเทอม ค่าเดินทาง ประกันชีวิต ค่าที่พัก และค่าใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน โดยมีสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล หรือ ดีป้า (DEPA) เป็นหน่วยงานหลักในการดำเนินการขับเคลื่อนโครงการ

ดีป้าได้ประกาศรายชื่อผู้ผ่านการคัดเลือก ครั้งที่ 3 จำนวน 928 คน ผ่านทางเว็บไซต์ https://odos.thaigov.go.th/Announcement และเพจเฟซบุ๊ก ODOS Summer Camp เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคมที่ผ่านมา ผู้ที่มีรายชื่อผ่านการคัดเลือกในรอบนี้จะต้องยืนยันสิทธิ์เพื่อเข้าร่วมกิจกรรมจับสลากเลือกหลักสูตร/ประเทศ และสอบสัมภาษณ์ภายในวันที่ 21 กรกฎาคมนี้ ผ่านระบบตรวจสอบสถานะโครงการ ODOS Summer Camp (https://odos.thaigov.go.th/check-status)

หากไม่มีการยืนยันสิทธิ์ภายในเวลาที่กำหนด โครงการจะเรียกตัวแทนที่มีคะแนนสูงที่สุดในลำดับถัดไปของอำเภอเดียวกัน ตามด้วยระดับจังหวัด ระดับภาค และระดับประเทศตามลำดับ ซึ่งการตัดสินของคณะกรรมการถือเป็นที่สิ้นสุด โดยผู้ผ่านการคัดเลือก ครั้งที่ 3 จะต้องเข้าร่วมกิจกรรมจับสลากเลือกหลักสูตร/ประเทศ และสอบสัมภาษณ์ในวันเสาร์ที่ 26 กรกฎาคมนี้ ตั้งแต่เวลา 07.30 น. เป็นต้นไป ณ บางกอก คอนเวนชั่นเซ็นเตอร์ ชั้น 22 เซ็นทาราแกรนด์ แอท เซ็นทรัลเวิลด์

หลังจากการประกาศผลในรอบที่ 3 ปรากฏว่า เพจเฟซบุ๊กของโครงการ ODOS Summer Camp ถูกถล่มด้วยข้อความสอบถามและร้องเรียนจากผู้สมัครที่ไม่ผ่านการคัดเลือกจำนวนมาก ซึ่งส่วนใหญ่แสดงความคาใจเกี่ยวกับความไม่โปร่งใสของเกณฑ์การตัดสินและการประกาศผล โดยมีประเด็นหลักดังนี้:

คะแนนสูงกว่าแต่ไม่ผ่าน: ผู้ใช้เฟซบุ๊กชื่อ "M" ระบุว่าตนเองได้คะแนน B1 (ระดับภาษาอังกฤษ) และ 95% (ทักษะดิจิทัล) แต่กลับไม่ผ่านการคัดเลือก ในขณะที่อำเภอของตนมีผู้ผ่านเข้ารอบแรก 3 คน แต่รอบ 2 กลับเหลือเพียงคนเดียว ต่างจากอำเภอเมืองที่ผ่านถึง 5 คน มีคนเดียวในอำเภอก็ยังไม่ผ่าน: เฟซบุ๊ก "แอน-นู๋ยูริ" โพสต์ข้อความสั้น ๆ แต่สะท้อนความรู้สึกคับข้องใจว่า "มีคนเดียวในอำเภอ ได้ 39 b1 ไม่ผ่านค่ะ"

เปรียบเทียบคะแนนกับผู้ที่ผ่าน: เฟซบุ๊ก "Kream Jutamas" ตั้งคำถามถึงความยุติธรรม โดยระบุว่าตนเองได้ B1 และ A2 แต่คนที่รู้จักซึ่งได้ A1 ทั้งหมดกลับผ่านการคัดเลือกในอำเภอเดียวกัน และพร้อมที่จะแสดงหลักฐานเพื่อประท้วงผล เพจไม่ตอบคำถาม: "Kream Jutamas" ยังโพสต์เพิ่มเติมถึงปัญหาการสื่อสาร โดยระบุว่า "ล่าสุดทักไปถามทางเพจเรื่องเกณฑ์การ Eliminate ก็อ่านแล้วไม่ตอบแล้วครับ ทั้งอำเภอ มี 2 คน ผ่านแค่คนเดียว ทั้งๆ ที่ผมก็ผ่านเกณฑ์ทั้งหมด คัด 3 อันดับแรก แต่บางอำเภอ เหลือ 4-5 ไม่เข้าใจครับ"

เรียกร้องให้ชี้แจงเกณฑ์: เฟซบุ๊ก "พี่เจี๊ยบ ภูชยา" เรียกร้องให้เพจออกมาดูแลและชี้แจง โดยระบุว่า "ตอนนี้เด็กที่คะแนนสูง จะออกมาพูดนะคะ เพราะมีเด็กที่คะแนนต่ำกว่า เข้าได้ คุณใช้คะแนนอิงกลุ่มจังหวัดใคร จังหวัดมัน โดยเลือกคะแนนสูงสุดไล่ลงมา ไม่ยึดอำเภอ แต่ละอำเภอ ควรบอกนะคะ" ข้อเสนอให้แสดงคะแนน: เฟซบุ๊ก "Baan TangHom" เสนอแนะว่า "ที่จริงคนที่ผ่านรอบนี้ของแต่ละอำเภอ น่าจะมีคะแนนแจ้งไว้เลยนะคะ เด็ก ๆ จะได้หมดข้อสงสัย เพราะตอนแรกบอกว่า คัดคะแนนสูงสุด 3 คน แต่เห็นบางอำเภอ ก็มีเกิน 3 คน"

ความกังวลเรื่องการต่อยอดทักษะ: เฟซบุ๊ก "Somchai Samantarath" ตั้งข้อสังเกตว่า "หากเด็กเก่งแต่ ENG แต่ในเรื่องดิจิทัลไม่ชอบ มีความรู้แค่นิดหน่อย ความตั้งใจจะเข้าเรียนทางสายอื่นที่ไม่ใช่สายเทค แต่ได้ผ่านการคัดเลือก จะมีปัญหาการเรียนรู้มั้ยครับ กลับมาไม่ต่อยอด งบประมาณมหาศาล ก็สูญเปล่ามั้ยครับ" ความผิดพลาดในการประกาศรายชื่อ: เฟซบุ๊ก "Bxnz Pixie" เผยว่า "ทุกคน คือเพื่อนเรามีรายชื่อในใบประกาศ แต่พอมาดูอีกที คือไม่ผ่านการคัดเลือก" ซึ่งบ่งชี้ถึงปัญหาด้านการจัดการข้อมูลและการสื่อสารที่สับสน

จากข้อร้องเรียนเหล่านี้ สะท้อนให้เห็นว่าผู้สมัครและผู้ปกครองต่างคาดหวังให้ทางผู้จัดโครงการออกมาชี้แจงสาเหตุที่ไม่ผ่านการคัดเลือก และรายละเอียดเกี่ยวกับเกณฑ์การคัดเลือกที่ชัดเจน เพื่อคลายข้อสงสัยและสร้างความโปร่งใสให้กับโครงการ

โครงการ ODOS Summer Camp ซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งแรกในปีนี้ โดยมีคณะทำงานเฉพาะกิจเพื่อบริหารจัดการให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของรัฐบาล ที่ต้องการเปิดโอกาสแห่งโลกอนาคตที่จะเกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีให้กับนักเรียนจากทั่วประเทศ การเผชิญกับข้อกล่าวหาด้านความไม่โปร่งใสในกระบวนการคัดเลือกครั้งนี้ จึงเป็นความท้าทายสำคัญที่ ดีป้า และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องเร่งแก้ไข เพื่อเรียกคืนความเชื่อมั่นและทำให้โครงการอันมีเจตนาดีนี้ สามารถบรรลุเป้าหมายในการพัฒนาเยาวชนไทยได้อย่างแท้จริง