การปลดล็อกกัญชาออกจากยาเสพติดตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) มีผลบังคับใช้ในวันที่ 9 มิถุนายน 2565 ในขณะที่ประเทศไทยยังไม่มีพระราชบัญญัติกัญชา กัญชง พ.ศ. ... ไว้บังคับใช้ ทางคณะแพทย์ นักวิจัย และนักวิชาการ ด้านยาเสพติด เยาวชน และสุขภาพจิตระดับประเทศ 21 คน ในฐานะ “เครือข่ายนักวิชาการและภาคประชาชนต้านภัยยาเสพติด” จึงตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับเรื่องนี้ ดังนี้

 

 

1.หากไม่มีการชะลอการบังคับใช้ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ. 2565 และไม่มีมาตรการควบคุมการใช้กัญชาในทางที่ผิดที่เพียงพอ เช่น “มาตรการห้ามสูบช่อดอก” หรือ “มาตรการห้ามเด็กและเยาวชนสูบช่อดอก”  วันที่ 9 มิถุนายน 2565  ประเทศไทยจะเกิดภาวะ “นโยบายกัญชาเสรี” บวก “ภาวะสุญญากาศทางนโยบาย”

 

 

2.“นโยบายกัญชาเสรี” คือ การที่ทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย จะสามารถนำช่อดอกมาสูบได้โดยไม่ผิดกฎหมายยาเสพติดใดๆ เนื่องจากทุกส่วนของพืชกัญชาไม่เป็นยาเสพติด ถ้าไม่นำมาสกัด หลังจากที่ประกาศฯฉบับดังกล่าวข้างต้นมีผลบังคับใช้   ผลที่ตามมา คือ แม้กระทรวงสาธารณสุขจะรณรงค์ว่าไม่ได้ต้องการให้ใช้กัญชาเพื่อนันทนาการ แต่ก็จะไม่สามารถดำเนินการใด ๆ กับคนที่สูบช่อดอกกัญชาได้เพราะกัญชาไม่ใช่ยาเสพติดแล้ว   ขณะนี้ประเทศไทยได้ก้าวเลย “นโยบายกัญชาทางการแพทย์” ไปแล้ว เพราะประเทศที่ใช้นโยบายกัญชาทางการแพทย์ จะเน้นให้ใช้กัญชาเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์เท่านั้น จะไม่อนุญาตให้ใช้เพื่อความบันเทิง เพราะจะทำให้เกิดอาการเมาและเกิดการเสพติดได้ในที่สุด

 

 

3.“ภาวะสุญญากาศทางนโยบาย” คือ การที่ไม่มีเครื่องมือทางกฎหมายมาควบคุมการใช้กัญชาในทางที่ผิดอย่างเพียงพอ เนื่องจากพระราชบัญญัติกัญชา กัญชง พ.ศ. … ยังไม่ผ่านการพิจารณาของสภาทั้งสองสภา   ขณะนี้กระทรวงสาธารณสุขประชาสัมพันธ์มาตรการ 2 มาตรการ ซึ่งจะไม่ได้ผลในการควบคุมการใช้กัญชาในทางที่ผิดเลย คือ

 

               

(1) การออกคำแนะนำของคณะกรรมการสาธารณสุข เรื่อง แนวทางควบคุมเหตุรำคาญจากการกระทำให้เกิดกลิ่นหรือควันกัญชา กัญชง หรือพืชอื่นใด   มาตรการนี้กระทำได้แค่เพียงระงับการสูบนั้นๆไม่ให้ส่งกลิ่นหรือควันรำคาญผู้อื่นเท่านั้น    แต่จะไม่สามารถห้ามไม่ให้เด็กและเยาวชนสูบช่อดอกกัญชาได้เลย

 

 

(2) การประชาสัมพันธ์ให้ผู้ปลูกกัญชาในครัวเรือนมา “จดแจ้ง” ผ่านแอปพลิเคชั่น “ปลูกกัญ” จริง ๆ แล้วนโยบายนี้ทำได้เพียงการ “ขอความร่วมมือ” เพราะจะ “บังคับให้จดแจ้ง” ได้ต่อเมื่อพระราชบัญญัติกัญชา กัญชง พ.ศ. … ผ่านการตราเป็นกฎหมายแล้วเท่านั้น    ดังนั้นขณะนี้หากผู้กรอกข้อมูลให้ข้อมูลเท็จ หรือให้ข้อมูลแล้วไม่ปฏิบัติตามนั้น เช่น จดแจ้งว่าปลูกเพื่อใช้รักษาโรคตนเอง แต่จริง ๆ นำช่อดอกไปสูบเพื่อความบันเทิง หรือนำไปใส่อาหารขายก็ไม่สามารถเอาผิดได้  

 

 

ดังนั้นจึงเรียกได้ว่าเกิด “ภาวะสุญญากาศทางนโยบาย” คือ ไม่มีมาตรการควบคุมการใช้กัญชาในทางที่ผิดที่เพียงพอใด ๆ  และประเทศไทยจะเป็น “ประเทศที่กัญชาเสรีที่สุดในโลก” เพราะแม้แต่ประเทศที่อนุญาตให้สูบกัญชาเพื่อความบันเทิงได้อย่างถูกกฎหมาย เช่น อุรุกวัย และแคนาดา ก็ยังมีมาตรการควบคุมเข้มข้น เช่น รัฐผูกขาดการค้าส่งแต่เพียงผู้เดียว ห้ามปลูกเกินหกต้นสำหรับอุรุกวัย ห้ามปลูกเกินสี่ต้นสำหรับแคนาดา  ห้ามพกพาต้นกัญชาที่มีช่อดอกเกินหนึ่งต้นไปในที่สาธารณะ   ผลิตภัณฑ์กัญชาต้องบรรจุในบรรจุภัณฑ์ตามแบบที่กำหนดและต้องมีข้อความคำเตือน ห้ามโฆษณา   ต้องจำหน่ายผลิตภัณฑ์กัญชาเฉพาะในร้านที่จำหน่ายผลิตภัณฑ์กัญชาโดยเฉพาะ ซึ่งเป็นร้านที่ห้ามเด็กและเยาวชนเข้าไป และมีมาตรการภาษีกัญชา เป็นต้น

 

 

4.ผลที่จะตามมาระยะสั้น คือ จะมีคนไทยปลูกกัญชาตามบ้านเรือนจำนวนมาก และไม่จำกัดจำนวน จะมีคนปลูกเชิงพานิชย์จำนวนมาก เพราะไม่ต้องขออนุญาต จะมีช่อดอกกัญชาให้เด็ดจากหลังบ้าน หรือ นำดอกกัญชาไปให้กัน หรือแม้แต่ปีนเข้าไปขโมยดอกกัญชาในบ้านคนอื่นเพื่อนำมาสูบ โดยเด็ก เยาวชน และผู้ใหญ่  จะมีการแอบนำกัญชาไปใส่อาหารและเครื่องดื่มขายโดยไม่บอก ทั้งในตลาดและในโรงเรียนจะมีการขายดอกกัญชากันมากมาย เพราะกระทรวงสาธารณสุขไม่สามารถควบคุมได้ตามที่กล่าวอ้าง ว่าจะใช้กฎระเบียบเกี่ยวกับยา อาหาร และสมุนไพรมาควบคุม กรณีผู้ขายได้ขายช่อดอกตรง ๆ โดยอ้างว่าไม่ได้ขายเป็นยา หรืออาหาร หรือสมุนไพร  และผลที่ตามมาระยะยาวจะเป็นดังเช่นในประเทศสหรัฐอเมริกาและแคนาดา คือ มีการใช้และเสพติดกัญชามากขึ้นในกลุ่มเยาวชนและในผู้ใหญ่ มีอุบัติเหตุจากการเมากัญชาแล้วขับมากขึ้น หรือต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลจากการใช้กัญชามากขึ้น เป็นต้น 

 

 

5.ใครต้องรับผิดชอบกับผลกระทบเหล่านี้ หากเร่งรีบปลดกัญชาจากการเป็นยาเสพติด โดยไม่มีมาตรการควบคุมการใช้กัญชาในทางที่ผิดอย่างเพียงพอ   สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ?  กระทรวงสาธารณสุข ?   คณะกรรมการควบคุมยาเสพติด ?   คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด ?   รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ?   คณะรัฐมนตรี ?   หรือพรรคการเมือง ?  

 

 

 

 

ส่งข่าวได้ที่  email : saowaporn12345@gmail.com   ,  saowaporn@hotmail.com   และ  bat_mamsao@yahoo.com