การประชุมนานาชาติ Bhutan Meditation Conference ผนึกพลังพระสงฆ์ 3 นิกาย นักวิทยาศาสตร์ นักจิตวิทยา และผู้นำโลก ร่วมถอดบทเรียน "สติ"  เพื่อสร้างเมือง Gelephu ที่เป็นมากกว่าแค่เมือง...แต่คือต้นแบบความสุขสมดุลทั้งกาย-ใจ-สังคม 

วันที่ 5 มิถุนายน 2565 พระเมธีวัชรบัณฑิต,ศ.ดร.  ผู้รักษาการในตำแหน่งผู้อำนวยการวิทยาลัยพุทธศาสตร์นานาชาติและหลักสูตรสันติศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย(มจร) เปิดเผยระหว่างปฏิบัตศาสนกิจที่ประเทศภูฎานว่า ด้วยวิสัยทัศน์ที่เกิดจากความปรารถนาอันแรงกล้าของกษัตริย์จิกมีที่จะสร้างเมืองใหม่ ภายใต้ชื่อว่า Gelephu Mindfulness City:  GMC โดยรวมเอาธุรกิจที่ใส่ใจและยั่งยืน โดยยึดค่านิยมหลักปรัชญาความสุขมวลรวมประชาชาติ หรือ GNH (Gross National Happiness) ซึ่งโครงการนี้สะทัอนมรดกและวัฒนธรรมของชาวพุทธของภูฏาน ซึ่งเน้นที่ความสุข ความเป็นอยู่ที่ดี และความมีสติ ผสมผสานสถาปัตยกรรมที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

 
จากวิสัยทัศน์ดังกล่าว ภาครัฐ ภาคเอกชน และองคาพยพต่างๆ จึงได้พากันจัดกิจกรรม รวมถึงการประชุมวิชาการนานาชาติอย่างต่อเนื่อง เพื่อระดมนักคิด และนักปฏิบัติการมาร่วมกันจัดวางยุทธศาสตร์ และออกแบบโครงการนี้ในทุกมิติ ให้สามารถตอบโจทย์วิสัยทัศน์ดังกล่าว เช่น ด้านเศรษฐกิจ ด้านภูมิสถาปัตย์ และด้านสิ่งแวดล้อม เป็นต้น

 
ถึงกระนั้น สิ่งที่มีการพูดถึงมาที่สุดในช่วงที่ผ่านมา คือคำว่า "Mindfulnesd" หรือ "สติ" ซึ่งเป็นหนึ่งใน Keyword หรือคำหลักในชื่อเมือง Gelephu Mindfulness City  คำถามก็คือ สติคืออะไร มีขอบเขตของเนื้อหาสาระกว้างหรือแคบขนาดไหน แล้วจะนำมาปรับใช้ หรือ Implement กับเมืองแห่งนี้ได้อย่างไร ทั้งหมดจึงเป็นที่มาของการนำเสนอบนเวที Bhutan  Innovation Forum 2024 ซึ่งหนึ่งในประเด็นที่เปิดตัวบนเวทีนี้คือการพูดถึงสติ หรือ Mindfulness ก่อนที่จะตามด้วยการตอบคำถามว่า จะนำนวัตกรรม หรือ Innovation มาช่วยตอบโจทย์การสร้างเมืองแห่งอนาคตได้อย่างไร
 
สิ่งที่ดำเนินการต่อเนื่องกันมาก็คือ การที่ศูนย์ภูฏาน และ GNH ศึกษา นำโดย ดร.ดัชโช กามะอุระ ได้จัดเวทีประชุมนานาชาติ ภายใต้หัวข้อหลัก Bhutan Meditation Conference โดยมีหัวข้อย่อยประกอบด้วย Science, Meditation and Mindfulness ระหว่างวันที่ 3-6 มิถุนายน 2568 ก็เพื่อจะตอกย้ำในประเด็นที่ว่าด้วยการการนำความรู้และวิถีปฏิบัติของนักกรรมฐาน และนักวิศวกรสติมาถอดเป็นบทเรียนต่อยอดองค์ความรู้และวิถีปฏิบัติไปเป็นรากฐานทางความคิดในการสร้างสรรค์และพัฒนาเมืองแห่งอนาคตและการเป็นอยู่ที่ดี (Wellness)  ภายใต้ชื่อ เมืองสติเกเลพู หรือ Gelephu Mindfulness City 
 
ด้วยเหตุที่สติเป็นธรรมสากลผ่านการค้นพบจากการปฏิบัติของพระพุทธเจ้า ทั้งกษัตริย์จิกมี ภาครัฐ และเอกชน รวมถึงสถาบันศาสนา จึงเปิดเวทีให้นักคิด นักปฏิบัติ นักปรัชญา นักวิทยาศาสตร์ นักจิตวิทยา รวมถึงนักบวชจากเถรวาท มหายาน และวัชรยาน มาสนทนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อจะตกผลึกว่า แก่นแท้ของคำสอนของคำว่าสติคืออะไร และจะมีรูปแบบและแนวทางที่จะนำไปสู่การปรับประยุกต์ใช้ในมิติของเศรษฐกิจ สุขภาพ การออกแบบ การจัดวางภูมิสถาปัตย์ รวมไปถึงการจัดการศึกษาศึกษา การใส่ใจสังคม ชุมชน ธรรมชาติสิ่งแวดล้อมอย่างไร
 
บนเวทีประชุมนานาชาติครั้งนี้ เราจึงได้เห็นฝ่ายนักบวชจาก 3 นิกาย ได้พากันนำองค์ความรู้จากคัมภีร์มานำเสนอ พระสงฆ์ฝ่ายเถรวาทได้นำเสนอสติตามแนวมหาสติปัฏฐานสูตรว่าคืออะไร มีองค์ประกอบสำคัญในการพัฒนากาย เวทนา จิต และธรรมอย่างไร ในขณะที่ฝ่ายมหายานบางท่านก็ได้พูดถึงการสวดมนต์ และการฝึกสติแบบเซ็น ส่วนวัชรยานก็เน้นการฝึกแบบมันตรยาน การฝึกโยคะ การฝึกลมหายใจ ในขณะที่นักวิทยาศาสตร์และนักจิตวิทยาก็มุ่งนำเสนอการนำสติไปใช้ลดความเครียด การดูแลผู้สูงวัย การดูแลสุขภาพและการศึกษาสำหรับเด็ก

 
สิ่งที่น่าสนใจก็คือ การจัดงานครั้งนี้ ได้มีพระราชชนนี อาชิ ดอร์จิ วังโม วังชุก เจ้าหญิงโซนัม เดเชน วังชุก และพระเมตไตรยะ ไวโรจนะ รินโปเช  เสร็จมาร่วมพิธีเปิดงานประชุมนานาชาติ พร้อมกันนี้ ดร.ดัชโช เชอริง ตอบเกย์ นายกรัฐรัฐมนตรี เป็นองค์ปาฐกถาพิเศษ และมีสมเด็จสังฆราช รองสังฆราช รวมถึงผู้นำทางการเมือง ผู้นำศาสนา นักการทูต และบุคคลสำคัญจำนวนมากมาร่วมงาน ในขณะที่ผู้สนใจชาวต่างชาติที่เสียค่าลงทะเบียนมาร่วมงานกว่า 300 ท่าน นอกจากนี้ ได้มีพระสงฆ์และประชาชนชาวภูฏานตื่นตัวมาร่วมงานครั้งนี้เป็นจำนวนมาก
 
ส่วนตัวเองนั้น ได้รับการนิมนต์จาก ดร.ดัชโช กามะอุระ ผู้อำนวยการศูนย์ภูฏาน และ GHN ศึกษา ให้มาเป็นวิทยากรนำเสนอในประเด็นวิปัสสนากรรมฐานตามแนวทางของพระพุทธศาวนาเถรวาทส่งผลลัพธ์ต่อการยกระดับความสุขได้อย่างไร เพื่อตอบโจทย์ดังกล่าว จึงได้นำผลการวิจัยที่ทำร่วมกับ ดร.นาฏนภางค์ โพธิ์ไพจิตร์ มานำเสนอเพื่อชี้ให้เห็นว่า วิปัสสนากรรมฐานได้ช่วยยกระดับสติ และลดความเครียด ความกดดันของนิสิตวิทยาลัยพุทธศาสตร์นานาชาติ มจร ได้อย่างมีนัยสำคัญ อีกทั้งกระตุ้นให้เกิดปัญญา และคุณธรรมเพิ่มสูงขึ้น ผลวิจัยนี้ ทำให้ผู้จัดสามารถนำไปขยายผลต่อยอดในการสร้าง Wellnes Complex หรือศูนย์สุขภาพที่ดีแบบครบวงจร ภายใต้โครงการเมืองสติเกเลพูได้เป็นอย่างดี
 
จุดเด่นของสติ หรือ Mindfulness จึงเป็นโอกาสให้กษัตริย์ภูฏาน และผู้นำประเทศได้นำไปขยายผลต่อยอดในการสร้างเมืองที่มีคุณภาพ สร้างพลเมืองที่มีคุณธรรม ก่อให้เกิดคุณประโยชน์ต่อการสร้างความสมดุล ทั้งเศรษฐกิจ สังคม และธรรมชาติสิ่งแวดล้อม อันจะเป็นจุดหมายปลายทาง (Destination) ของนักท่องเที่ยวจากทั่วโลกให้มาพักผ่อนและใช่ชีวิตอย่างสมดุลทั้งกายและใจในเมืองสติแห่งนี้