ปุตราจายา, มาเลเซีย – 28 กรกฎาคม 2568 – ผู้นำของไทยและกัมพูชาได้บรรลุข้อตกลงหยุดยิงแบบไม่มีเงื่อนไข หลังการเจรจาฉุกเฉินที่จัดขึ้นในกรุงปุตราจายา เมืองหลวงด้านการปกครองของมาเลเซีย โดยมีมหาอำนาจโลกอย่างจีนและสหรัฐอเมริกาเข้าร่วมในฐานะผู้สังเกตการณ์

การประชุมครั้งประวัติศาสตร์นี้จัดขึ้นภายใต้การอำนวยความสะดวกของ นายอันวาร์ อิบราฮิม นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย และประธานอาเซียนประจำปีนี้ ซึ่งได้เปิดบ้านพักส่วนตัวเป็นเวทีหารืออย่างไม่เป็นทางการเพื่อคลี่คลายสถานการณ์ชายแดนที่ยืดเยื้อมานานกว่า 5 วัน

เป้าหมายหลักของการประชุม คือการหาข้อยุติความขัดแย้งที่ทวีความรุนแรงระหว่างไทยและกัมพูชา โดยเฉพาะเหตุปะทะในพื้นที่ชายแดนที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประชาชนและเจ้าหน้าที่ทั้งสองฝ่าย

ภายหลังการหารือเสร็จสิ้น ทั้ง 3 ฝ่าย คือ ไทย กัมพูชา และ มาเลเซีย ได้แถลงข่าวร่วมกันถึงผลการประชุมได้ข้อสรุปชัดเจนว่า ทั้งสองฝ่ายตกลง “หยุดยิงทันที” โดยไม่มีเงื่อนไขใด ๆ   ในเวลาเที่ยงคืนของวันนี้ หลังจากนั้นให้กองทัพของทั้ง 2 ฝ่ายหารือกันในรายละเอียดแนวปฏิบัติพรุ่งนี้  

นายอันวาร์ อิบราฮิม นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย กล่าวว่า  นอกจากนี้ ผู้บัญชาการทหารระดับภูมิภาคของไทยและกัมพูชาจะจัดการประชุมในวันอังคารที่ 29 ก.ค. 

นายภูมิธรรม กล่าวว่า การหารือประสบความสำเร็จ ทั้ง 2 ฝ่าย เห็นพ้องร่วมกันยุติการยิง มีผลในเวลา 24.00 น.ของวันนี้ (28 ก.ค.68) และกลับไปใช้กลไกทวิภาคีแก้ไขปัญหาความขัดแย้ง ซึ่งถือเป็นก้าวที่สำคัญในการลดทอนความรุนแรง และเริ่มฟื้นฟูสันติภาพความมั่นคงอีกครั้ง รวมถึงได้มีการหารืออย่างไม่เป็นทางการโดยจะมีการประชุมระหว่างแม่ทัพภาค 1 และ 2 ของฝ่ายไทยและกองทัพภาค 4 และ 5 ของกัมพูชา ในวันพรุ่งนี้ (29 ก.ค.68) เวลา 7.00 น. อีกทั้งจะมีการเชิญผู้ช่วยทูตทหารของอาเซียนมารับฟังการหารือของทั้งสองฝ่ายด้วย นอกจากนี้ไทยขอขอบคุณรัฐบาลจีนที่แสดงความกังวลและความปรารถนาดี

-และหลังจากนั้น ได้มีการประชุมกับแนวร่วมด้านกลาโหม นำโดยประธานอาเซียน หากทั้งสองฝ่ายเห็นพ้องต้องกัน และให้มีการประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไป (GBC) ในวันที่ 4 สิงหาคม พ.ศ. 2568 ซึ่งกัมพูชาจะเป็นเจ้าภาพ

ในฐานะประธานอาเซียนคนปัจจุบัน มาเลเซียพร้อมที่จะประสานงานทีมผู้สังเกตการณ์เพื่อตรวจสอบและรับประกันการดำเนินการ นอกจากนี้ มาเลเซียจะปรึกษากับประเทศสมาชิกอาเซียนเพื่อเข้าร่วมการสังเกตการณ์ ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในระดับภูมิภาคในการสนับสนุนสันติภาพในพื้นที่ ทั้งสองฝ่ายเห็นพ้องที่จะกลับมาติดต่อสื่อสารโดยตรงระหว่างนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมอีกครั้ง

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของมาเลเซีย กัมพูชา และไทยได้รับคำสั่งให้พัฒนากลไกสำหรับการดำเนินการ ตรวจสอบ และรายงานการหยุดยิง กลไกนี้จะทำหน้าที่เป็นรากฐานสำหรับสันติภาพและความรับผิดชอบที่ยั่งยืน

ที่ประชุมฯ ย้ำความร่วมมือของมาเลเซีย กัมพูชา และไทยในการสนับสนุนหลักกฎหมายระหว่างประเทศ การอยู่ร่วมกันอย่างสันติ และความร่วมมือหลายฝ่ายในการดำเนินการแก้ไขสถานการณ์อย่างยุติธรรมและยั่งยืน

ถือเป็นพัฒนาการเชิงบวกในความพยายามฟื้นฟูความสงบ และเปิดช่องให้การเจรจาทางการทูตดำเนินต่อไปในระดับที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

การมีส่วนร่วมของ จีนและสหรัฐฯ ในฐานะผู้สังเกตการณ์ถูกมองว่าเป็นแรงกดดันสำคัญที่ช่วยให้การเจรจาครั้งนี้บรรลุผล โดยทั้งสองประเทศแสดงจุดยืนสนับสนุนความสงบและการแก้ปัญหาผ่านกลไกอาเซียน

ภายหลังข้อตกลงหยุดยิง ประชาคมระหว่างประเทศได้แสดงความยินดีต่อท่าทีของทั้งสองประเทศ พร้อมเรียกร้องให้ทุกฝ่ายดำเนินการตามพันธะในทางปฏิบัติอย่างจริงจัง เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดเหตุซ้ำในอนาคต