นครราชสีมา วันนี้(16 มีนาคม 2566) ที่บริเวณหน้าอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี เขตเทศบาลนครนครราชสีมา อ.เมือง จ.นครราชสีมา นายศุภภิมิตร เปาริก รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา , นางสฐิดา วิริยะกุลนันท์ รองนายกเหล่ากาชาดจังหวัดฯ , พ.ต.อ.ประสิทธิ์ เปรมกมล ผกก.สภ.เมืองนครราชสีมา, นายวีระชาติ ทุ่งไผ่แหลม รองนายก อบจ.นครราชสีมา , นายสุรสีห์ หล่อธราประเสริฐ รองนายกเทศมนตรีนครนครราชสีมา และ นพ.ชวิศ เมธาบุตร รองนายแพย์สาธารณสุขจังหวัดฯ พร้อมด้วยหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ภาครัฐ ภาคเอกชน รัฐวิสาหกิจ อปท. ร่วมกันแถลงข่าวการจัดงานวันฉลองวันแห่งชัยชนะของท้าวสุรนารี  หรืองานย่าโม ประจำปี 2566 ระหว่างวันที่ 23 มีนาคม - 3 เมษายน 2566 รวม 12 วัน 12 คืน  ณ บริเวณ ลานอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี สนามหน้าศาลากลางจังหวัดนครราชสีมา , สวนเมืองทอง สวนสุรนารี , สวนอนุสรณ์สถานวีรกรรม , ถนนชุมพล , ถนนมหาดไทย และ ถนนราชดำเนิน

ทั้งนี้หลังจากพิธีการแถลงข่าว รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา และหน่วยงานที่ร่วมแถลงข่าวได้ตำส้มตำ 5 กิโลกรัม  ผัดหมี่ 5 กิโลกรัม , ไก่ทอด และขนมจีนน้ำยา 5 กิโลกรัม แจกให้กับผู้สื่อข่าวและประชาชนที่มาร่วมงานแถลงข่าวได้รับประทานอีกด้วย ซึ่งการจัดงานฉลองวันแห่งชัยชนะของท้าวสุรนารี วัตถุประสงค์เพื่อเป็นการเทิดทูนวีรกรรมท้าวสุรนารีวีรสตรีไทย และปลุกจิตสำนึกให้เยาวชนไทยรุ่นหลังได้ตระหนักถึงวีรกรรมอันกล้าหาญ เสียสละและดำรงไว้ซึ่งความรักชาติ ตลอดจนส่งเสริมการอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่นที่งดงามให้เป็นเอกลักษณ์ของดีของชาวจังหวัดนครราชสีมาและเป็นเทศกาลการท่องเที่ยวที่สำคัญ รวมทั้งเป็นการแสดงศักยภาพการพัฒนาจังหวัดที่มีการพัฒนาความเจริญรุ่งเรืองมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน โดยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน

สำหรับการจัดงานในปีนี้พิธีเปิดงานวันที่ 23 มีนาคม 2566 พิธีวิ่งคบไฟ 4 มุมเมือง ขบวนสักการะคุณย่าโม 5 ขบวน ประกอบไปด้วย ขบวน เมืองหญิงกล้า , ขบวน ผ้าไหมดี หมี่โคราช (อำเภอปักธงชัย) , ขบวน ปราสาทหิน (อำเภอพิมาย) , ขบวน ดินด่านเกวียน (อำเภอโชคชัย) , ขบวน "กลุ่มชาติพันธุ์ วัฒนธรรมคนโคราช" (เทศบาลนครนครราชสีมา ร่วมกับ สภาวัฒนธรรมจังหวัดนครราชสีมา) นอกจากนี้ยังได้มีการรำบวงสรวงท้าวสุรนารีโดยสตรีลูกหลานย่าโม จำนวน 10,555 คน , การจุดดอกไม้ไฟหรือพลุ (Firework) 4 มุมเมือง จำนวน 555 ดอก/ลูก ประกอบด้วย ประตูชุมพลหรือประตูเมืองนครราชสีมา , ประตูพลแสน , ประตูไชยณรงค์(ประตูผี) และ ประตูพลล้าน

ส่วนกิจกรรมต่างๆภายในงานฉลองวันแห่งชัยชนะของท้าวสุรนารี 12 วัน 12 คืนประกอบด้วย การแสดงศิลปวัฒนธรรมของดีเมืองโคราชย้อนยุค การแสดงสื่อผสม แสงสีเสียงอิงประวัติศาสตร์เกี่ยวกับวีรกรรมย่าโม การแสดงลิเก 12 วัน 12 คณะ การจำหน่ายสินค้าผลิตภัณฑ์ OTOP ขึ้นชื่อที่ไปแสดงระดับประเทศ เช่น ผ้าไหมของที่ระลึกในการประชุมเอเปก รวมทั้งการจัดถนนคนเดิน ถนนสายวัฒนธรรมวิถีย้อนยุควัฒนธรรมเมืองย่า Food Truck Korat   และการเนรมิตคูเมืองเป็นตลาดน้ำย้อนยุค และตลาดบก ชม ชิม ช้อป จำหน่ายอาหารกว่า 200 ร้านค้า และเรือจำหน่ายอาหารขึ้นชื่อจำนวน 70 ลำ ซึ่งจะเป็นความอลังกางานสร้างของ อบจ.นครราชสีมา ตลอดจนนิทรรศการและบูธประชาสัมพันธ์ของส่วนราชการ ยังมีการแสดงดนตรีและกิจกรรม ณ เวทีกลาง จากหน่วยงานภาครัฐและเอกชน  อีกทั้งดาราศิลปินนักร้องชื่อดัง มากมายแห่ร่วมงาน อาทิ ยังโอม & กวิน  ตั๊กแตน ชลดา & F.Hero   พี สะเดิด  พงษ์สิทธิ์ คัมภีร์ ครูเต้ย อภิวัฒน์  โจอี้ ภูศิษฐ์ ,วงTT  และวงค็อกเทล เป็นต้น ซึ่งคาดว่าตลอดการจัดงานจะมีเงินหมุนเวียนในจังหวัดไม่ต่ำกว่า 100 ล้านบาท

ผู้สื่อข่าวรายงานเพิ่มเติมว่า สำหรับการจัดแสดงคณะลิเก ซึ่งมีการตั้งเวทีไว้ที่หน้าสรรพากรอำเภอเมิองนครราชสีมา ได้มีนักแสดงลิเกจำนวนหลายคณะในจังหวัดนครราชสีมา ที่ไม่ได้รับโอกาสเข้าร่วมการแสดงในงานฉลองย่าโม ประจำปี 2566 ให้ข้อมูลว่า คณะลิเกในโคราชมีมากที่สุดในประเทศไทย จำนวนกว่า 200 คณะ แต่เมื่อเวลาผ่านไป คณะลิเกปิดตัวลงไปเรื่อยๆเนื่องมาจากสถานการณ์โควิด-19 ที่ทางหน่วยงานราชการไม่อนุญาติให้สามารถทำการแสดงได้ ในช่วง 2-3 ปี ล่าสุดเหลือไม่ถึง 40-50 คณะ
 
           
ทั้งนี้แหล่งข่าวร้องเรียนว่า ถ้าคณะลิเกที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก ก็จะได้รับว่าจ้างให้ไปทำการแสดง แต่ยังมีอีกหลายคณะที่เข้าไม่ถึงโอกาส โดยเฉพาะในช่วงเทศกาลประจำปีของทางจังหวัดนครราชสีมา มีการผูกขาดแค่ลิเกไม่กี่คณะ บางปีจัดแสดง 10 คืน ก็เล่นกัน 5 คณะ ได้แสดงคณะละ 2 คืนก็มี ไม่มีการกระจายให้ทั่วถึงอย่างเป็นธรรม

“อยากถามไปทาง อบจ.โคราช ว่า ใช้หลักเกณฑ์อะไรในการพิจารณาคัดเลือกคณะลิเก มีคณะกรรมการคัดเลือกจริงหรือไม่ เพราะเท่าที่ทราบทางสำนักการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ซึ่งเป็นผู้ดูแลงบประมาณว่าจ้างลิเก ไม่รู้รายละเอียดเข้าใจเรื่องลิเกอย่างแท้จริง แต่มีการติดต่อไปยังคนกลางให้ประสานไปทางสมาคมลิเกโคราชและทำหนังสือจัดซื้อจัดจ้างเป็นประจำทุกปี เราก็ไม่รู้ว่า งบประมาณภาษีประชาชนถึงคณะลิเกเต็มเม็ดเต็มหน่วยหรือไม่ มีการหักหัวคิวหรือตกหล่นหายไปตรงไหนหรือไม่ ก็อยากให้ทาง อบจ.ช่วยเร่งดำเนินการตรวจสอบเรื่องนี้ด้วย นอกจากนี้ ในส่วนทางสมาคมลิเก ซึ่งมีสถานะเป็นนิติบุคคลก็มีปัญหาในการดำเนินงานมาโดยตลอด ทั้งในเรื่องการแต่งตั้งบุคคลทำหน้าที่ต่างๆ การรับรองรายงานผลประชุม นักแสดงลิเกส่วนใหญ่เบื่อหน่ายปัญหาภายใน ซึ่งผูกขาดมีส่วนร่วมกันแค่ไม่กี่คนเท่านั้น “ แหล่งข่าวกล่าว

ด้านนายวีระชาติ ทุ่งไผ่แหลม รองนายก อบจ.นครราชสีมา กล่าวขณะมีการแถลงข่าวว่า สาเหตุที่คัดดลือกคณะลิเก 12 คณะ เพราะเราจัดงาน 12 วันจัดแสดงคณะละ 1 คืน ส่วนคณะลิเกทั้ง 12 คณะมีหลักเกณฑ์ความนิยมชมชอบของบรรดาแม่ยกแฟนคลับอย่างไร เรื่องนี้เราได้ประสานงานกับทางสมาคมลิเกจ.นครราชสีมาให้ทางสมาคมได้คัดสรรมาให้เราทั้ง 12 คณะ ส่วนเรื่องที่มีการขอความเป็นธรรมจากคณะลิเกที่ไม่ได้อยู่กับสมาคมลิเกว่าน่าจะมีการฮั้วกันนั้น เรื่องนี้ทาง อบจ.นครราชสีมาเราไม่ได้คัดสรรเอง แต่ทางสมาคมลิเกจ.นครราชสีมาเป็นคนคัดสรรมาให้เรา ซึ่งเราเองก็ไม่ทราบว่าในจ.นครราชสีมามีคณะลิเกทั้งหมดกี่คณะ เรายืนยันว่าคณะลิเกมาแสดงมีประชาชนให้ความสนใจมาก
 
        
ทั้งนี้ทางด้านหน้าที่ที่เกี่ยวข้องให้ข้อมูลว่า คณะลิเก 12 คณะทางสมาคมเป็นผู้ดำเนินการคัดเลือกมา ทั้ง 12 คณะก็คิดว่าเป็น 12 คณะที่โด่งดัง แล้วก็ไม่ทราบว่าคณะลิเกทั้ง จ.นครราชสีมามีกี่คณะ ซึ่งการพิตารณาก็ดำเนินการเสร็จแล้ว และใกล้เวลาวันงานเข้ามาแล้ว การจะตรวจสอบอำไรก็คงไม่ทันแล้ว โดยคิดว่าปีหน้าจะต้องมีการตรวจสอบกันใหม่ และจะต้องให้ความเป็นธรรมกับคณะลิเกรายอื่นๆ ที่ไม่ได้ร่วมกับสมาคมลิเกจ.นครราชสีมาเสนอตัวเข้ามา เพื่อคัดเลือกคัดสรรกันใหม่หมด