วันที่ 3 เมษายน 2568 เวลา 06.00 น. ที่ริมแม่น้ำโขงบริเวณสวรรค์ชายโขง ซึ่งเป็นจุดพักผ่อนชมวิวทิวทัศน์ ออกกำลังกาย และจุดเช็คอินชื่อดัง ในเขตเทศบาลเมืองนครพนม นายสมศักดิ์ บุญจันทร์ นายอำเภอเมืองนครพนม พร้อมหัวหน้าส่วนราชการ ร่วมพิธีอัญเชิญพระอุปคุตจากแม่น้ำโขงขึ้นเสลี่ยงแห่ไปยังวัดมหาธาตุ โดยตั้งขบวนอยู่หน้าวัดพระอินทร์แปลง มีพระครูกิตติสุตานุยุต เจ้าอาวาสวัดมหาธาตุ และ รองเจ้าคณะจังหวัดนครพนม เป็นประธานสงฆ์ประกอบพิธีอัญเชิญ ตามคติความเชื่อมาแต่โบราณ เพื่อขอให้พระอุปคุตปกป้องคุ้มครองไม่ให้เกิดภัยพิบัติต่างๆ ในช่วงงานบุญเดือนห้า บูชาพระธาตุนคร ซึ่งเป็นพระธาตุประจำวันเสาร์ ประจำปี 2568 ระหว่างวันที่ 3-9 เมษายน 68 ตรงกับวันขึ้น 6 ค่ำ-12 ค่ำ เดือน 5 ปีมะเส็ง รวม 7 วัน 7 คืน ถือเป็นประเพณียึดถือปฏิบัติติดต่อมากว่า 100 ปี  
                       
เมื่อขบวนแห่พระอุปคุตเข้าสู่บริเวณวัดมหาธาตุ นายปราชญา อุ่นเพชรวรากร ผวจ.นครพนม เป็นประธานประกอบพิธีบวงสรวง โดยมีนางรำกว่า 100 ชีวิต พร้อมใจกันรำถวายบูชาองค์พระธาตุนคร และเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยว ชาวนครพนมได้โชว์การแสดงศิลปวัฒนธรรม เพื่ออนุรักษ์สืบสานประเพณีอีสานให้คงอยู่สืบไป 

ผู้สื่อข่าวรายงานเพิ่มเติม ว่า ในวันเดียวกัน พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา องคมนตรี ได้เข้าถวายผ้าไตร สังฆทาน และถวายพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในหลวงรัชกาลที่ 9 และ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบันขณะทรงผนวช แก่พระครูกิตติสุตานุยุต เจ้าอาวาสวัดมหาธาตุ พร้อมห่มผ้าองค์พระธาตุนคร พร้อมถวายกัปปิยภัณฑ์บำรุงวัด

ทั้งนี้ พระธาตุนครเป็น 1 ใน 8 พระธาตุประจำวันเกิด ที่ตั้งอยู่ใน จ.นครพนม เป็นพระธาตุประจำวันเกิดของคนเกิดวันเสาร์ ในบุญเดือนห้าบูชาพระธาตุนครของทุกปี บรรดาลูกหลานพระธาตุฯ รวมถึงผู้มีจิตศรัทธาจะตั้งต้นกัณฑ์ผ้าป่าที่บ้าน ครอบครัว หรือที่ร้านค้าเพื่อเป็นสะพานบุญ เนื่องในประเพณีบุญเดือนห้า บูชาพระธาตุนคร โดยจะทอดถวายในวันที่ 9 เมษายน 68 ซึ่งเป็นวันสุดท้ายของงาน

ส่วนที่มาของการถวายต้นกัณฑ์บูชาพระธาตุนคร วัดมหาธาตุเป็นวัดเก่าแก่สร้างเมื่อปี พ.ศ.1150 หรือประมาณ 1,418 ปี  เป็นสถานที่ประกอบพิธีสำคัญต่างๆทั้งในอดีตและปัจจุบัน อีกทั้งยังเป็นสถานที่ให้ความรู้ ให้การศึกษา ให้ศิลปะวิชาแก่พระภิกษุ สามเณร และ ญาติโยมในชุมชนที่มาศึกษาเล่าเรียนในวัดมหาธาตุ โดยมีพระสงฆ์ภายในวัดเป็นครูบาอาจารย์ผู้ถ่ายทอดความรู้ ศิลปะวิทยาการต่างๆให้กับผู้ที่สนใจศึกษาเล่าเรียนมาจนถึงปัจจุบัน

พระภิกษุ และ สามเณร ที่เข้ามาบวชในศาสนาโดยอาศัยวัดมหาธาตุเป็นสถานที่เล่าเรียนวิชาหาความรู้ในศาสตร์ต่างๆ ล้วนแล้วแต่เป็นลูกหลานของชาวไร่ชาวนา ที่หวังพึ่งพระศาสนาในการพัฒนาสติปัญญา ความรู้  และชีวิต จึงเป็นที่ไว้วางใจของผู้ที่เป็นพ่อแม่ที่ฝากลูกหลานเข้ามาในศาสนา และเพื่อเป็นการตอบแทนคุณข้าว คุณน้ำ คุณวัดวาอารามที่ลูกหลานตนได้พำนักพักอาศัยเพื่อศึกษาเล่าเรียนและปฏิบัติตนในศาสนา ผู้ที่เป็นบิดาและมารดา จึงได้ร่วมใจกันชักชวนญาติพี่น้อง ทำต้นกัณฑ์หรือต้นผ้าป่า และต้นดอกผึ้ง พร้อมด้วยข้าวสาร พืชผักตามฤดูกาล และสิ่งของที่ตนหาได้ นำมาถวายเป็นการแทนคุณพระศาสนา ที่ได้ให้ร่มเงาที่พักอาศัยแก่ลูกหลานของตน และเพื่อเป็นการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา จึงได้มาถวายในช่วงมีการจัดงานนมัสการพระธาตุนคร

ในปี พ.ศ.2465 ภายหลังการก่อสร้างพระธาตุนครที่ได้รื้อถอนจากองค์เดิมมาสร้างเป็นองค์ใหม่เสร็จ วัดมหาธาตุได้กำหนดให้มีการจัดงานสมโภชองค์พระธาตุนครขึ้น โดยกำหนดเอาวันเพ็ญเดือน 5 คือขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5 ของทุกปี ซึ่งในการจัดงาน พุทธศาสนิกชนภายในชุมชนวัดมหาธาตุ ซึ่งนับว่าเป็นลูกหลานพระธาตุนคร และชุมชนใกล้เคียงจะมีการร่วมใจกันประดิษฐ์ต้นผึ้งที่ทำจากต้นกล้วยประดับด้วยดอกผึ้ง มาเป็นครอบครัวหรือเป็นคุ้มต่างๆ มาถวายบูชาพระธาตุนคร ซึ่งเป็นที่เคารพศรัทธาของคนในย่านนี้ เพื่อเป็นการสืบทอดประเพณีที่เคยปฏิบัติมาจวบจนถึงปัจจุบัน