ราชบุรี – วันที่ 18 สิงหาคม 2568 ที่ศาลาเอนกประสงค์ หมู่ 1 ตำบลน้ำพุ อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม เป็นประธานในพิธีจ่ายเงินส่วนได้ในคดีแพ่งแบบกลุ่มครั้งแรกของประเทศไทย ให้แก่ชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบจากมลพิษสิ่งแวดล้อม รวมทั้งสิ้น 652 ราย

คดีนี้เริ่มต้นจากการที่ นายธนู (สงวนนามสกุล) พร้อมพวก 3 คน เป็นโจทก์ร่วมกันยื่นฟ้อง บริษัท แวกข์ กาเบ็จ รีไซเคิล เซ็นเตอร์ จำกัด และพวกรวม 2 คน เป็นจำเลย ในข้อหาละเมิดตาม พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ หลังบริษัทปล่อยสารโลหะหนัก จนกระทบต่อสุขภาพชาวบ้านทั้งร่างกายและจิตใจ รวมถึงสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ตำบลน้ำพุ

ศาลแพ่งมีคำพิพากษาให้จำเลยชดใช้ค่าเสียหาย ต่อมาจำเลยยื่นอุทธรณ์และฎีกา แต่ศาลอุทธรณ์มีคำพิพากษายืน และศาลฎีกามีคำสั่งไม่อนุญาตให้ฎีกา คดีจึงถึงที่สุด สามารถนำไปสู่การบังคับคดีและจ่ายเงินชดเชยแก่ประชาชนได้

นายเสกสรร สุขแสง อธิบดีกรมบังคับคดี เปิดเผยว่า กรมบังคับคดีได้ยึดทรัพย์ของจำเลยเป็นที่ดิน 29 แปลง มูลค่ากว่า 66 ล้านบาท ขายทอดตลาดแล้ว 13 แปลง ได้เงินกว่า 21 ล้านบาท ยังเหลืออีก 15 แปลงอยู่ระหว่างประกาศขาย รวมถึงสิ่งปลูกสร้างอีก 1 แปลง มูลค่า 1.1 ล้านบาท โดยมีเจ้าหนี้ยื่นขอรับชำระหนี้ 725 ราย ศาลมีคำสั่งอนุญาตให้รับชำระแล้ว 652 ราย รวมมูลค่า 82,720,779 บาท

สำหรับการจ่ายเงินครั้งนี้ มีการโอนเข้าบัญชีธนาคาร 630 ราย และจ่ายเป็นเช็ค 14 ราย รวมกว่า 21,302,966 บาท ขณะที่อีก 8 รายอยู่ระหว่างดำเนินการ ถือเป็นหมุดหมายสำคัญที่กระบวนการยุติธรรมไทยสามารถบังคับคดีแพ่งแบบกลุ่มได้จริง ช่วยคุ้มครองสิทธิของประชาชนอย่างแท้จริง

พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า “วันนี้เป็นวันที่ชาวบ้านซึ่งได้รับผลกระทบจากโรงงานอุตสาหกรรมลุกขึ้นต่อสู้ร่วมกันกว่า 20 ปี จนได้รับความยุติธรรม แต่ก็น่าเสียใจที่มีผู้เสียหายถึง 17 รายเสียชีวิตไปก่อนจะได้รับเงินชดเชย ต้องให้ทายาทมารับแทน”

ด้าน นายธนู ตัวแทนโจทก์ เปิดใจว่า แม้คดีความจะสิ้นสุด แต่ปัญหาสิ่งแวดล้อมยังคงอยู่ “เงินชดเชยช่วยบรรเทาความเดือดร้อน แต่สิ่งที่ชาวบ้านต้องการที่สุดคือให้สายน้ำและสิ่งแวดล้อมกลับมาเหมือนเดิม” เขากล่าว พร้อมย้ำว่า ยังมีผู้ร่วมฟ้องอีกกว่า 60 รายที่ไม่ได้รับสิทธิ์ เนื่องจากไม่มีหลักฐานตรวจเลือดตามข้อกฎหมาย ซึ่งหลายคนเป็นผู้พิการและติดเตียง จึงอยากให้รัฐหาทางช่วยเหลือเพิ่มเติมเพื่อความเสมอภาค

พิธีมอบเงินครั้งนี้ นับเป็นเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ของวงการยุติธรรมไทย ที่แสดงให้เห็นว่าการฟ้องร้องแบบกลุ่ม (Class Action) ไม่เพียงเป็นไปได้ในเชิงกฎหมาย แต่ยังสามารถนำไปสู่การเยียวยาที่เป็นรูปธรรมแก่ประชาชนที่ได้รับผลกระทบอย่างแท้จริง