ที่โรงแรมวินทรี ซิตี้รีสอร์ทเชียงใหม่ นางชามานันท์ สุจริตกุล ผู้ทรงคุณวุฒิด้านการสื่อสาร สสส. เป็นประธานจัดการอบรมเพิ่มความรู้ประเด็นปัจจัยเสี่ยง โครงการพัฒนาเครือข่ายสื่อสุขภาวะลดปัจจัยเสี่ยงสู่ท้องถิ่น "RUN (Reskill - Upskill - News skill) สร้างสรรค์สื่อในยุค Gen AI โดยมี นายสมชาย โต๊ะอีสอ เครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ เป็นวิทยากรอบรม มีเยาวชน และสื่อมวลชนท้องถิ่นจ.เชียงใหม่ เข้าร่วมการอบรมในครั้งนี้ 

นางชามานันท์ฯ กล่าวถึงเป้าหมายหลักของการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาเครือข่ายสื่อสุขภาวะลดปัจจัยเสี่ยงสู่ท้องถิ่น "RUN (Reskill - Upskill - News skill) สร้างสรรค์สื่อในยุค Gen AI ว่า เรามี 4 ปัจจัยเสี่ยง ไม่ว่าจะเป็น เหล้า บุหรี่ การพนันออนไลน์ รวมถึงสิ่งเสพติดต่างๆ มันรุกคืบเข้าสู่สังคมของเราอย่างรวดเร็ววงกว้างมากขึ้น โดยที่หลายคนไม่ได้มีความรู้เท่าทัน เพราะฉะนั้นจึงได้จัดอบรมขึ้นทั้งกลุ่มเยาวชน และสื่อมวลชนท้องถิ่น มาร่วมกันถ่ายทอดประเด็นปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งตอนนี้เข้ามาในรูปแบบใหม่ มีพัฒนาการแบบไหน หรือมีโทษพิษภัยหนักหนาขนาดไหน บางครั้งมีความเข้าใจผิด เช่น คิดว่าการสูบบุหรี่ไฟฟ้าช่วยให้เลิกการสูบบุหรี่ได้ หรืออันตรายน้อยกว่า จึงต้องให้วิทยากรมาให้ความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้อง แล้วช่วยกันเผยแพร่ผ่านสื่อมวลชนในท้องถิ่น ตัวแทนของเด็กๆ เยาวชน เพื่อให้ข้อมูลเหล่านี้ไปถึงประชาชนอย่างกว้างขวาง เช่นเดียวกับการทำการตลาดของเขาที่เราต้องมาสู้กัน เพื่อให้ข้อมูลถูกต้อง เพื่อที่จะปกป้องคนใกล้ชิด ลูกหลาน เยาวชน เพราะว่าสิ่งเหล่านี้ทำลายสมอง ทำลายศักยภาพในการเรียนรู้ต่างๆ ซึ่งประชาชนมีทรัพยากรบุคคลที่เข้มแข็งเป็นกำลังสำคัญของประเทศ ทาง สสส. จึงเน้นเรื่องของการดูแลสุขภาพประชาชนในทุกช่วงวัยที่มีบทบาทในการช่วยกันดูแลสังคม โดย สสส.จัดอบรมนำร่องในพื้นที่ 5 จังหวัด ได้แก่ เชียงใหม่ , อุดรธานี , อยุธยา , ชลบุรี และสงขลา เพื่อหาแนวทางขับเคลื่อนไปสู่ชุมชนภาวะอย่างยั่งยืนต่อไป

"อัตราการสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ในเรื่องของบุหรี่มวนอาจจะลดลง แต่ว่าบุหรี่ไฟฟ้ากับเพิ่มขึ้นเร็วมาก โดยเฉพาะในส่วนของเด็กและเยาวชน มีกรณีศึกษาที่ในทีมได้เห็นมากับตาตนเอง คือ เด็ก ป.3 ของโรงเรียนในจังหวัดอรัญประเทศ มีการสั่งบุหรี่ไฟฟ้าผ่านทางออนไลน์ และมาส่งให้ที่โรงเรียนแล้วก็มีขอตรวจสอบดูว่าคืออะไร ตอนแรกเด็กก็บ่ายเบี่ยงไม่ยอมให้ตรวจสอบ แต่ปรากฏว่า เป็นการลงขันกันซื้อแล้วให้เอามาส่ง ในส่วนต่างจังหวัดก็มี เขาสามารถเข้าถึงได้อย่างเต็มที่ในทุกพื้นที่ ชายแดนก็เข้าถึงได้ เพราะฉะนั้นมันเป็นเรื่องสำคัญ และรูปแบบของบุหรี่ก็ปรับรูปแบบเรื่อยมา เหมือนพวกแกดเจ็ต มาถึงช่วงอาร์ททอยซ์ ซึ่งเรียกกันว่า "ทอย พอต" ตรงนี้ทำให้เราเห็นว่ากลุ่มเป้าหมายของธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้าเริ่มเปลี่ยนกลายเป็นมาจับเด็ก แล้วก็เป็นความโหดร้ายของธุรกิจ เพราะว่าเด็กภูมิต้านทานต่ำ ไม่เหมือนผู้ใหญ่ สารเคมีต่างๆ ที่อยู่ในบุหรี่ไฟฟ้า ทำลายสมองของเด็ก เพราะมีความละเอียดอ่อน มันเป็นเรื่องที่อันตราย แล้วต้องให้พ่อแม่ผู้ปกครอง รวมถึงคุณครูได้ทราบว่า หลายๆ คนคิดว่า มันคือของเล่น ของสะสม ตุ๊กตาห้อยกระเป๋า ยิ่งการทำตลาดของเขา เราเห็นยูทูปเบอร์ที่โพสต์ขายบุหรี่ไฟฟ้า ชูขึ้นมาแล้วก็บอกว่า ไม่สูบก็ได้นะ เอาไว้โชว์เฉยๆ แล้วถามว่าเด็กอยู่ในวัย อยากรู้ อยากลอง เขาจะไม่ลองเลยเหรอ เค้าจะโชว์เฉยๆ จริงเหรอ แล้วปัจจุบันก็มีหลากหลายกลิ่น หลายรส มีเป็นร้อย เป็นพัน เป็นหมื่นกลิ่น ดังนั้นมันเป็นเรื่องที่ทุกคนควรจะตระหนักถึงปัญหานี้แล้วก็ช่วยกันดูแล" 

ในบางเครสพ่อแม่บางคนฝากลูกไปขายผ่อนวันละ 5 บาท ก็ต้องฝากโรงเรียนช่วยเป็นหูเป็นตา บางคนพ่อแม่ซื้อให้ลูกสูบเอง คุณครูยึดได้ที่โรงเรียน ปรากฏเขาบอกว่าเขาซื้อให้ลูกเขาสูบเอง เวลาเขาเครียดแล้วเขาสูบบุหรี่ มันดูไม่มีอันตราย ความแตกต่างที่มันเกิดขึ้น ความเข้าใจผิด คิดว่าเหมือนของเล่นเด็กแล้วก็กลิ่น รสหอมหวาน ตรงนี้ต้องมาคิดว่าเราจะช่วยกันคนละไม้คนละมือในการป้องกันได้อย่างไร 

ด้าน นายสมชาย โต๊ะอีสอ เครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ กล่าวว่า บุหรี่ไฟฟ้ามีการปรับรูปแบบไปเรื่อยๆ จนเหมือนของเล่นเด็ก ทำให้เด็กเริ่มหลงผิด นำมาเรียนแบบกัน สูบโชว์ลงในโซเชียล บางคนก็ไม่ได้ห้ามลูก กลับส่งเสริม เพราะคิดว่าการสร้างคลิป สร้างภาพ เป็นการหารายได้จากโลกออนไลน์ สร้างคอนเทนต์ และเด็กมีวุฒิภาวะที่ยังน้อยกว่าผู้ใหญ่ ในเรื่องของความคิด การตระหนักรู้ เมื่อถูกเพื่อนชักชวน เห็นในโลกออนไลน์ แล้วก็มีการแข่งขัน อวดโชว์กัน แม้แต่อวดลวดลายของบุหรี่ไฟฟ้าที่มีลายสวยๆ ซึ่งในกลุ่มเขาจะเรียกว่า "ทอยพอต" เป็นศัพท์ของเด็กๆ ที่คิดขึ้นมากัน เราจะต้องเข้าใจศัพท์ของเด็กด้วย หากครู หรือผู้ปกครองไม่ใส่เด็กอาจจะไม่รู้ว่ามันคืออะไร แล้วเด็กก็จะหลงผิดแล้วไปสูบบุหรี่ไฟฟ้า อาจจะแอบทำกัน เรื่องนี้เป็นอันตรายต่อสุขภาพของเด็กเป็นอย่างมาก จึงต้องเร่งรณรงค์ และการป้องกัน

นายสมชาย โต๊ะอีสอ กล่าวว่า การที่ สสส.เล็งเห็นถึงปัญหาบุหรี่ไฟฟ้าในเยาวชน และพบว่า หลายคนมีความรู้เกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้า แต่ยังขาดการตระหนักรู้ถึงภัยที่จะเกิดขึ้นกับตนเอง ทำให้เกิดปัญหามุมกว้างที่หลายคนรู้แต่ไม่ตระหนักถึงอันตรายที่แท้จริง จึงมีโครงการป้องกันและแก้ไขปัญหาสารเสพติดและบุหรี่ไฟฟ้าอย่างต่อเนื่อง เป็นกระบอกเสียงในการประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างความตระหนัก และร่วมมือกันจากหลายฝ่ายช่วยแก้ปัญหาได้อย่างลึกซึ้ง มีประสิทธิภาพมากขึ้น.