“บางระกำโมเดล” ต้นแบบของการบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วม ผลงานทรงคุณค่าด้านการจัดการน้ำอย่างยั่งยืน FAO

วันที่ 14 ตุลาคม 2568 ที่ผ่านมา  โครงการ “บางระกำโมเดล การป้องกันบรรเทาอุทกภัยด้วยการมีส่วนร่วมของชุมชน” (Bang Rakam Model: Participatory Community Flood Prevention and Mitigation)  ต้นแบบการบริหารจัดการน้ำโดยชุมชนมีส่วนร่วม ภายใต้การดำเนินงานของ สำนักงานชลประทานที่ 3 กรมชลประทาน ได้รับเกียรติสูงสุดจาก องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) คัดเลือกให้เป็นหนึ่งในผลงานทรงคุณค่าด้านการจัดการน้ำอย่างยั่งยืน (Impactful Solution) ในโอกาสเฉลิมฉลองครบรอบ 80 ปีของ FAO

สำหรับโครงการบางระกำโมเดล กรมชลประทาน ได้บูรณาการบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมต่อเนื่องเข้าสู่ปีที่ 9   ด้วยการปรับปฏิทินการเพาะปลูกข้าวนาปี ในพื้นที่ลุ่มต่ำเขตชลประทานที่อยู่ระหว่างแม่น้ำยมกับแม่น้ำน่าน ครอบคลุมพื้นที่ 2 จังหวัด 5 อำเภอ ได้แก่ อ.พรหมพิราม อ.บางระกำ อ.เมือง อ.วัดโบสถ์ จ.พิษณุโลก และ อ.กงไกรลาศ จ.สุโขทัย ให้เร็วขึ้นจากเดิมที่เริ่มในเดือนพฤษภาคมมาเป็นเดือนเมษายน เพื่อให้เกษตรกรที่เพาะปลูกได้เก็บเกี่ยวแล้วเสร็จ ก่อนที่ฤดูน้ำหลากจะมาถึง  ช่วยลดความเสี่ยงที่ผลผลิตข้าวจะเกิดความเสียหายจากน้ำท่วม  อีกทั้งยังช่วยป้องกันและบรรเทาอุทกภัยในพื้นที่ตอนบน รวมไปถึงพื้นที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยาตอนล่าง  โดยระหว่างนั้นเกษตรกรยังได้ใช้ประโยชน์จากพื้นที่แก้มลิง สร้างรายได้เสริมจากการทำอาชีพประมง  รวมทั้งเก็บกักน้ำไว้ใช้เป็นน้ำต้นทุนในการทำเกษตรกรรมและการอุปโภคบริโภคในปีถัดไปได้อีกด้วย 

จึงถือได้ว่า “บางระกำโมเดล” เป็นต้นแบบของการบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมอย่างเกิดประโยชน์สูงสุด สามารถลดความเสียหายทางเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศจากฤดูน้ำหลาก    ทั้งยังสร้างรายได้เสริมให้เกษตรกรมีรายได้ตลอดทั้งปี  และช่วยลดผลกระทบที่เกิดขึ้นกับประชาชน  ตามนโยบายของรัฐบาลและกระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ความสำเร็จของ “บางระกำโมเดล” ไม่เพียงตอกย้ำ ศักยภาพของคนไทย ในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืน แต่ยังเป็นเครื่องพิสูจน์ว่า การมีส่วนร่วมของชุมชนคือหัวใจของการพัฒนา ที่สามารถเป็นต้นแบบระดับโลกได้อย่างแท้จริง