วันที่ 11 ต.ค.66 บริเวณถนนเทศบาลตำบลศีขรภูมิ อ.ศีขรภูมิ จ.สุรินทร์ ได้มีชาวบ้านในพื้นที่ อ.ศีขรภูมิ จำนวนมาก หลั่งไหลเดินทางมาหาซื้อสิ่งของที่จำเป็น เพื่อจะนำไปประกอบพิธีวันแซนโฏนตา  (แซน-โดน-ตา) หรือ เซ่นไหว้บูชาบรรพบุรุษ จำพวก มะพร้าว กล้วยข้าว กระยาสารท ใบมะพร้าว ตลอดจนผลไม้สิ่งของต่างๆเพื่อเตรียมนำไปเซ่นไหว้บรรพบุรุษ ในวันแซนโฏนตา ในวันสารทใหญ่เขมร หรือภาษาเขมรท้องถิ่นสุรินทร์ เรียกว่า”ไงเบ็ญทม”ที่จะมีขึ้นในวันที่13 ตุลาคม 2566 ที่จะถึงนี้ และในวันพรุ่งนี้ (12 ต.ค.66) ก็จะเป็นวันจ่ายที่จะมีความคึกคักเช่นกัน

นายอ้วน อายุ 56 ปี(ขอสงวนนามสกุล) พ่อค้าขายผลไม้หลังสถานีรถไฟ ได้บอกว่า ปีนี้ได้มีพี่น้องชาวบ้านหลายหมู่บ้าน หลายตำบลได้พากันมาซื้อสิ่งของเพื่อเตรียมเซ่นไหว้บรรพบุรุษ(แซนโฏนตา)ในวันที่13ต.ค.ที่จะถึงนี้ โดยพี่น้องประชาชนชนที่มาซื้อสิ่งของส่วนมากจะเป็นพวกยอดมะพร้าวและมะพร้าวกล้วยเพื่อนำไปห่อข้าวต้ม หลังจากนั้นก็จะหาซื้อสิ่งของที่ทำสำเร็จแล้วจำพวกข้าวกระยาสารท ผลไม้ต่างๆและน้ำส้มน้ำหวานเพื่อตรียมความพร้อมที่จะนำไปทำพิธีเซ่นบรรพบุรุษหลังจากที่เซ่นเสร็จแล้วก็จะนำสิ่งของที่นำมาเซ่นถวายวัดหรือไม่ก็นำมารวมญาตินำมากินมาดื่มเพื่อที่จะได้สอบถามสารทุกข์สุกดิบตลอดความเป็นอยู่ของพี่น้องที่ได้เดินทางมาเซ่นบรรพบุรษในครั้งนี้อีกด้วย

จากการสอบถามบรรดาพ่อค้าตลอดจนพี่น้องประชาชน ที่ได้มาจับจ่ายซื้อสินค้าในครั้งนี้ ต่างบอกว่า ราคาสินค้าที่นำมาจำหน่ายก็จะเป็นสินค้าที่พี่น้องประชาชนนำมาจากหมู่บ้าน นำมาขายซึ่งส่วนมากจะมีราคาที่ถูกกว่าท้องตลาดทั่วไป โดยเฉพาะ ผัก พริก ปลา ไก่ และเป็ดที่ชาวบ้านนำมาจำหน่ายในพ้นที่ตลาดทางผ่านชั่วคราวริมถนนสายศีขรภูมิ ส่วนจำพวกเนื้อสัตว์ ก็จะมีวางขายตามห้างสรรพสินค้าใหญ่ตามซุบเปอร์มาร์เก็ต

สำหรับวันแซนโฏนตา ของคนไทยเชื้อสายเขมร จัดพร้อมกันทั่วโลก ในวันที่ 13 ตุลาคม 2566 ตรงกับวันแรม 14 ค่ำเดือน 10 การจัดเซ่นไหว้ จะเริ่มตั้งแต่เช้า โดยเรียกทั้งคนที่มีชีวิตอยู่และผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว ได้มารวมกัน เปรียบเสมือนวันครอบครัววันหนึ่งปีละครั้ง ซึ่งจะมีพิธีเซ่นไหว้บูชาบรรพบุรุษและญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว ให้ได้มากินข้าวปลา สุรา น้ำแดงน้ำหวานอาหารเครื่องเซ่นไหว้ร่วมกัน ครอบครัวญาติพี่น้องก็จะร่วมรับประทานอาหาร หลังจากเซ่นไหว้อย่างพร้อมเพรียงในวันครอบครัวดังกล่าว  จากนั้นในช่วงเย็นจะพากันเข้าวัดฟังธรรม ก่อนที่ในช่วงเช้าของวันเสาร์ที่ 14 ตุลาคม 2566 ตรงกับวันแรม 15 ค่ำเดือน 10 ก็จะพากันไปทำบุญร่วมกันที่วัด เทศน์ฟังธรรม พร้อมทำพิธีส่งผู้ที่ล่วงลับไปแล้วกลับคืนยมโยกตามความเชื่อ

และในช่วงนี้ ลูกหลานชาวเขมรท้องถิ่นสุรินทร์ ที่ไปทำงานในพื้นที่ต่าง ๆ จะเดินทางกลับมาหาครอบครัวกันอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา เพื่อทำบุญอุทิศส่วนกุศลแก่บรรพบุรุษ เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ และชาวเขมรก็ยังมีความเชื่อว่า เมื่อถึงวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 ประตูยมโลกจะเปิด เพื่อให้ผู้รับกรรมที่อยู่ในนรกได้เดินทางมาเยี่ยมญาติได้ ชาวเขมรจึงจัดทำอาหาร ขนม ข้าวต้ม ในตอนเย็นของวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 10 และพอรุ่งเช้าวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10 ก็จะนำอาหาร ขนม ข้าวต้ม ไปทำบุญอุทิศส่วนกุศลที่วัด เรียกว่า "วันเบ็นตู๊จ" โดยเชื่อว่าผีจะออกมาจากยมโลกได้ 15 วัน หลังจากนั้นต้องกลับไปรับกรรมในยมโลกตามเดิม จากไงเบ็นตู๊จนับไปอีก 15 วัน (นับจากวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 10) จะตรงกับวันแรม 14 ค่ำ เดือน 10 ของทุกปี คือ "ไงเบ็นทม" ซึ่งเป็นวันที่ประกอบพิธีแซนโฎนตา ไงเบ็ญทม”ซึ่งตรงกับวันที่ 13 ต.ค.2566 นี้ดังกล่าว