ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา ที่ครอบคลุมพื้นที่ 3 จังหวัด ได้แก่พัทลุง สงขลา และนครศรีธรรมราช ถือเป็นผืนน้ำผืนใหญ่ทางภาคใต้ของประเทศไทยซึ่งมีพื้นที่ ๑,๐๔๒ ตารางกิโลเมตร เป็นแหล่งรับน้ำผืนใหญ่ที่มีลักษณะเป็นทะเลสาบแบบลากูน (Lagoon) ขนาดใหญ่ และการที่ทะเลสาบสงขลาได้รับทั้งน้ำจืดและน้ำเค็ม จึงทำให้ทะเลสาบสงขลาเป็นระบบนิเวศผสมผสาน หรือ ทะเลสาบสามน้ำ ที่มีทั้ง น้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็ม มีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรทางธรรมชาติ จึงเป็นอู่ข้าวอู่น้ำที่หล่อเลี้ยงผู้คนรอบลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาทั้ง ๓ จังหวัด ตั้งแต่อดีต และในชุมชนยังเต็มไปด้วยภูมิปัญญาพื้นบ้าน และศิลปวัฒนธรรมแขนงต่างๆ ประกอบกับชาวชุมชนยังมีการใช้วิถีชีวิตความเป็นอยู่อย่างเรียบง่ายในการประกอบอาชีพโดยใช้ภูมิปัญญา เพื่อเลี้ยงชีพเลี้ยงครอบครัวแบบพอเพียง จึงเป็นวิถีชุมชนในลุ่มน้ำหนึ่งที่น่าสนใจศึกษาเรียนรู้ ชาวบ้านริมชายฝั่งทะเลสาบสงขลาในพื้นที่รอบลุ่มทะเลสาบทั้งสองฝั่งทั้งในจังหวัดสงขลา และจังหวัดพัทลุง มีการประกอบอาชีพทำการประมงพื้นบ้านในทะเลสาบสงขลา นับพันกว่าครัวเรือน และภูมิปัญญาการต่อเรือหางยาวถือเป็นอีกอาชีพหนึ่งที่ยังคงอยู่คู่กับลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา ที่สร้างรายได้เลี้ยงครอบครัว จากภูมิปัญญารุ่นต่อรุ่น

 นายสุเชษฐ์ เหมือนขาว อายุ 54 ปี หรือช่างเชษฐ์ เป็นชาวตำบลทะเลน้อยโดยกำเนิด อยู่บ้านเลขที่ 248 ม.12 ต.พนางตุง อ.ควนขนุน จ.พัทลุง อดีตเป็นชาวประมงพื้นบ้านเคยออกทะเลหาปลาตั้งแต่เด็กมากว่า 20 ปี และ ต่อเรือใช้เอง ปัจจุบันหันมาประกอบอาชีพต่อเรือหางยาวขาย มากว่า 30 ปี โดยช่วงแรกๆได้ฝึกต่อเรือ จาก อาจารย์เขียว คนทะเลน้อย เมื่อมีความชำนาญก็ออกมา ต่อเรือสร้างรายได้ จากภูมิปัญญาที่ได้รับการสืบทอดในการต่อเรืองหางยาว

ช่างเชษฐ์ กล่าวว่า ทะเลน้อยหรือลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา ไม่เหมือนกับทะเลที่อื่นที่นี่ทะเลเต็มไปด้วยวัชพืช การใช้เรือหางยาวถือว่าดีที่สุด สามารถลุยได้ทั้งทุกโค้งน้ำ แม่แต่ในป่าพรุก็ไปได้ ทำให้มีการใช้มาอย่างช้านาน โดยสมัยแรกนั้นเรือหางยาวจะใช้ไม้ตะเคียนทั้งต้นขุดเป็นลำเรือ แต่ปัจจุบันไม้ตะเคียน หรือไม้พะยอมต้นใหญ่นั้นหายากจึงต้องใช้ไม้แผ่นต่อเป็นเรือหางยาว

 โดยเหตุที่ใช้ไม้พะยอมและไม้ตะเคียนนั้น คนโบราณเคยต่อเรือด้วยไม้ชนิดอื่นมาแล้ว แต่เมื่อเรือล่มเรือจะจมลงข้นทะเล แต่สำหรับไม้ตะเคียนและไม้พะยอมนั้น หากเรือล่มเรือก็จะไม่จมสามารถเกาะไปกับเรือได้
 

ทุกวันนี้อาชีพต่อเรือหางยาวแม้จะไม่รำรวย แต่ก็เป็นอาชีพที่มีความสุข ที่สามารถสืบสานภูมปัญญาจากคนรุ่นเก่า และต่อยอดให้กับเด็กรุ่นใหม่ประกอบอาชีพได้ โดยที่อู่ต่อเรือ จะมีเด็กรุ่นใหม่เข้ามาฝึกทำเรือและนำไปประกอบอาชีพช่างต่อเรือและเรียนรู้อยู่ต่อเนื่อง โดยตนไม่หวงภูมิปัญญาชนิดนี้ เพราะเชื่อว่าการต่อเรือหางยาวนั้นยังจำเป็นต่อคนในพื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาและคนทะเลน้อย ในการประกอบอาชีพประมงพื้นบ้าน และการท่องเที่ยว ไปอีกนาน

 โดยการต่อเรือหางยาวนั้น ไม้คือส่วนสำคัญ และการต่อเรือมีหลายขนาดหากต่อเรือขนาด ความยาว 11-13 เมตร เดือนหนึ่งต่อได้ 4-5 ลำ แต่ถ้าเป็นเรือขนาดเล็ก เดือนหนึ่งอยู่ที่ 6-7 ลำ โดยราคาอยู่ที่ความยาว หากความยาว 11 เมตร จะอยู่ที่ ราคา 41000 บาท ต่อลำ และในการต่อเรือนั้นสิ่งที่ทำให้ตนมีความสุขกับอาชีพนี้คือการรักษาภูมิปัญญาทางมรดกของบรรพบุรุษไว้ให้คงอยู่กับลูกหลาน ช่างเชษฐ์ กล่าว
 

ขณะที่บรรยากาศการใช้เรือหางยาวในการประกอบอาชีพทางการประมงพื้นที่ และการท่องเที่ยวทะเลน้อย อ.ควนขนุน จ.พัทลุง ถือว่าเรือที่ใช้นั้นเป็นเรือหางยาวที่ทำด้วยไม้ 100 เปอร์เซ็นต์

 โดยนายถาวร แจ้งชูศักดิ์ เจ้าของเรือนำเที่ยวบอกว่าเรือหางยาวที่ทะเลน้อย เป็นอัตลักษญ์ของท้องถิ่น เรือที่นี่ไม่สามรถนำไปใช้ในทะเลนอกได้ และเรือจากที่อื่นก็ไม่สามารถนำมาใช้ในทะเลน้อยหรือทะเลสาบสงขลาได้เช่นกันเพราะ ทะเลมักจะปกคลุมไปด้วยพืชน้ำและตื้น การใช้เรือหางยาวที่ทำจากไม้ถือว่าดีที่สุด และมีการใช้มาอย่างยาวนาน ในการหาปลา หากุ้งวางไซร์ รวมไปถึงการท่องเที่ยวในทะเลน้อย ซึ่งเรือหางยาวแต่ละลำนั้นอายุการใช้งานจะอยู่ที่ 10-15 ปี
 

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมในการต่อเรือหางยาว ติดต่อ นายสุเชษฐ์ เหมือนขาว อายุ 54 ปี หรือช่างเชษฐ์ 0824213850, 0824543798