ศรชล. ทุบขบวนการค้าบุหรี่เถื่อนทางทะเล เน้น “ลาดตระเวนสกัดกั้น – เข้มบังคับใช้กฎหมายชายฝั่ง - เพิ่มเทคโนโลยีตรวจสอบทันสมัย - เสริมสร้างความร่วมมือประชาชนพื้นที่แนวชายแดน” อุดช่องโหว่ลักลอบนำเข้าบุหรี่เถื่อน เพื่อผลประโยชน์ของชาติและลดความสูญเสียทางเศรษฐกิจ

สถานการณ์การลักลอบนำเข้าบุหรี่เถื่อนทางทะเลสู่พื้นที่ภาคใต้ของประเทศไทยอย่างต่อเนื่อง กำลังเป็นปัญหาสำคัญที่ทุกภาคส่วนไม่อาจมองข้าม เนื่องจากประเทศไทยมีพื้นที่ทางทะเลที่ติดกับประเทศเพื่อนบ้าน รวมถึงชายฝั่งทะเลที่ทอดยาวและหมู่เกาะต่าง ๆ ทำให้พื้นที่ภาคใต้กลายเป็นจุดพักและกระจายบุหรี่เถื่อน ส่งผลให้อัตราการบริโภคบุหรี่เถื่อนในปีนี้ พุ่งแตะ 28.1% จาก 25.4% ไตรมาส 3 ปี 2567 โดยจังหวัดสตูล พัทลุง ภูเก็ต สงขลา และนครศรีธรรมราช มีอัตราบริโภคบุหรี่เถื่อนสูงสุด ขณะที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีมีสัดส่วนการบริโภค
บุหรี่เถื่อนพุ่งแรงเกินต้านสูงถึง 6,150% จากไตรมาส 3 ปี 2567 ซึ่งอยู่ที่ 0.4% ขยับขึ้นเป็น 25.0% ในไตรมาส 1 ปี 2568 เป็นสถิติที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในจังหวัดสุราษฎร์ธานี การลักลอบนำเข้าบุหรี่เถื่อนทางทะเลที่เพิ่มสูงขึ้นนี้ทำให้รัฐสูญเสียรายได้จากภาษีเป็นจำนวนมาก

ศูนย์อำนวยการรักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเล หรือ ศรชล. เป็นหน่วยงานหลักที่มีบทบาทสำคัญในการพิทักษ์ความมั่นคงทางทะเล โดยร่วมมือกับหน่วยงานต่าง ๆ ดูแลน่านน้ำของชาติ รักษาสิ่งแวดล้อมทางทะเล การปราบปรามการค้ามนุษย์ รวมถึงการลักลอบนำเข้าสินค้าผิดกฎหมายทุกประเภท แหล่งข่าว จาก ศรชล.  เปิดเผยว่า ปัญหาที่เพิ่มขึ้นสืบเนื่องจาก 

(1) ขาดเทคโนโลยีที่ทันสมัยและระบบตรวจสอบที่มีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะท่าเทียบเรือที่ไม่มีระบบ X-ray ทำให้ไม่สามารถตรวจจับสินค้าผิดกฎหมายได้แม่นยำ การไม่มีระบบติดตามเรือเข้า/ออก แบบเรียลไทม์และไม่มีระบบ AI วิเคราะห์พฤติกรรมการนำเข้า นอกจากนี้ เรือประมงผิดกฎหมายหรือเรือที่นำไปใช้ลักลอบขนสินค้าเถื่อน จะไม่ติดตั้งระบบติดตามอัตโนมัติ ที่เรียกว่า AIS (Automatic Identification System) หรือมีระบบติดตามดังกล่าวบนเรือแต่จะไม่เปิดใช้งานเพื่อหลบเลี่ยงการตรวจสอบ ทำให้เจ้าหน้าที่ไม่สามารถติดตามตำแหน่งเรือ
แบบเรียลไทม์ได้ รวมถึงจำนวนเจ้าหน้าที่ที่ไม่เพียงพอหรือเจ้าหน้าที่บางส่วนรู้เห็นเป็นใจ (2) การใช้เรือหลากหลายประเภทในการลักลอบขนส่งแฝงมากับสินค้าถูกกฎหมาย รวมถึงการใช้ท่าเรือขนาดเล็กที่มีการตรวจสอบไม่เข้มงวดเป็นช่องทางในการขนถ่ายสินค้าเถื่อน (3) ช่องโหว่ของกลไกการบังคับใช้กฎหมายชายฝั่ง โดยเฉพาะในพื้นที่ทะเลที่มีความซับซ้อนในการตรวจสอบและควบคุม เช่น การใช้เทคนิค “สำแดงเท็จ” ว่าเป็นสินค้าผ่านแดนไปประเทศที่ 3 แต่กลับลักลอบขนถ่ายบุหรี่เถื่อนใส่เรือประมงกลางทะเล และลักลอบนำกลับเข้ามาขายในประเทศ กฎหมายบางฉบับยังมีช่องโหว่ในการลงโทษผู้กระทำผิด 

แหล่งข่าวจากศูนย์อำนวยการรักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเลจังหวัดสุราษฎร์ธานี หรือ ศรชล. จังหวัดสุราษฎร์ธานี ในสังกัด ศรชล. ภาค 2 เปิดเผยว่า สถานการณ์บุหรี่เถื่อนในจังหวัดสุราษฎร์ธานีทวีความรุนแรงขึ้นอย่างน่ากังวล โดยมีปัจจัยจากราคาที่ถูกกว่าบุหรี่ถูกกฎหมาย มีช่องทางลักลอบที่หลากหลาย รวมถึงช่องโหว่ในการบังคับใช้กฎหมายทำให้เครือข่ายลักลอบยังดำเนินการได้อย่างต่อเนื่อง หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงร่วมกันขับเคลื่อนมาตรการเชิงรุกอย่างจริงจัง เพิ่มและพัฒนาระบบติดตามเรือแบบเรียลไทม์ เพิ่มชุดตรวจลาดตระเวนทางทะเล ชุดสืบสวนด้านการข่าว เพิ่มความเข้มงวดในการตรวจสอบเอกสารสินค้าต่าง ๆ การประสานความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านที่มีชายแดนทางบกและทางทะเลติดกับประเทศไทย 
การเพิ่มบทลงโทษและบังคับใช้กฎหมาย เพื่อสกัดกั้นการลักลอบนำเข้าอย่างจริงจัง 

ขณะที่ แหล่งข่าวจากศูนย์อำนวยการรักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเล ภาค 3 หรือ ศรชล. ภาค 3  ซึ่งดูแลความมั่นคงและผลประโยชน์ของชาติในพื้นที่ชายฝั่งอันดามัน ครอบคลุม 6 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดภูเก็ต พังงา ระนอง กระบี่ ตรัง และสตูล เปิดเผยว่า จังหวัดสตูลเป็นจังหวัดที่มีอัตราการบริโภคบุหรี่ที่ไม่ได้เสียภาษีสูงสุด 94.4 % เนื่องด้วยเป็นพื้นที่ติดทะเลอันดามันและมีพรมแดนใกล้กับประเทศเพื่อนบ้าน ทำให้สะดวกต่อการลักลอบขนส่งบุหรี่เถื่อนทางทะเล รวมถึงมีภูมิประเทศที่เอื้อต่อการหลบซ่อน เช่น ขนำและป่าโกงกางจำนวนมาก 

ซึ่งเป็นจุดที่ใช้ซุกซ่อนสินค้าผิดกฎหมายโดยง่าย มีท่าเรือน้ำลึกและท่าเรือเอกชนที่เอื้อต่อการถูกใช้ในการลำเลียงบุหรี่ผิดกฎหมาย โดยขบวนการค้าบุหรี่เถื่อนจะใช้เรือเล็กขนบุหรี่เถื่อนในช่วงกลางคืน เพื่อหลบเลี่ยงการตรวจจับจากเจ้าหน้าที่ เมื่อเรือออกจากต้นทางท่าเทียบเรือจังหวัดสตูล จะมุ่งหน้าไปยังรัฐที่เล็กที่สุดของประเทศเพื่อนบ้านที่มีพรมแดนติดกับจังหวัดสตูลและสงขลา เพื่อใช้เป็นเป็นจุดพักหรือเปลี่ยนเส้นทาง ก่อนวกกลับเข้ามาทางด่านนอก อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา และลำเลียงเข้าสู่อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ก่อนกระจายบุหรี่ผิดกฎหมายไปยังจังหวัดอื่น ๆ เพื่อจำหน่ายในรูปแบบต่าง ๆ ต่อไป นอกจากนี้ ขบวนการค้าบุหรี่เถื่อนยังใช้คลองตำมะลัง อำเภอเมือง จังหวัดสตูล ซึ่งมีท่าเทียบเรือโดยสารและท่าเทียบเรือสินค้าศุลกากรในการเดินเรือระหว่างจังหวัดสตูลกับประเทศเพื่อนบ้านเป็นช่องทางในการขนส่งบุหรี่เถื่อน โดยเฉพาะช่วงที่มีการเดินเรือหนาแน่น รวมถึงบ้านวังประจัน อำเภอควนโดน จังหวัดสตูล ซึ่งมีพรมแดนติดประเทศเพื่อนบ้านและมีพื้นที่ป่าไม้อุดมสมบูรณ์ ทำให้กลายเป็นช่องทางธรรมชาติในการลักลอบลำเลียงของผิดกฎหมาย 

ขณะนี้ ศรชล. ได้ดำเนินการร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กองทัพเรือ กรมเจ้าท่า กรมประมง กรมศุลกากร กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง กองบังคับการตำรวจน้ำและกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน รวมทั้ง ขอความร่วมมือจากประชาชนในพื้นที่ชายแดนที่มีช่องทางธรรมชาติในการปราบปรามบุหรี่เถื่อน โดยจะยังคงมุ่งเน้นไปในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง และทำการตรวจตราอย่างเข้มข้น และจะมีการเพิ่มวงรอบการออกเรือตรวจสอบที่มากขึ้น เพื่อเป็นการป้องปรามสิ่งผิดกฎหมายอื่น ๆ ด้วย

ที่ผ่านมา ศรชล. สามารถดำเนินการจับกุมขบวนการค้าบุหรี่เถื่อนได้อย่างต่อเนื่อง ทั้งรายย่อยและรายใหญ่ พร้อมยึดของกลางได้เป็นจำนวนมาก  โดยเฉพาะกรณีตัวอย่างการทำงานร่วมกับทัพเรือภาคที่ 2 และหน่วยที่เกี่ยวข้อง ในรอบปี 2567 โดยมีการจับกุมเรือประมงครั้งสำคัญ อาทิ กรณีเรือประมงดัดแปลงเดอะวัน 3 ซึ่งสามารถยึดบุหรี่เถื่อนของกลางได้กว่า 505 ลัง คิดเป็นเงินค่าปรับมูลค่ากว่า 158 ล้านบาท และกรณีเรือประมงดัดแปลง อ.บุญเฉลิม สามารถยึดบุหรี่เถื่อนของกลางได้กว่า 1,000 ลัง พร้อมลูกเรือ และรถยนต์บรรทุกอีก 8 คัน และคิดเป็นเงินค่าปรับกว่า 4,700 ล้านบาท โดยเรือทั้งสองลำมีพฤติการณ์เกี่ยวข้องกับขบวนการลักลอบค้าบุหรี่เถื่อนอย่างต่อเนื่อง ซึ่งคาดว่าการปฏิบัติหน้าที่ของ ศรชล.ในภาพรวมจะมีประสิทธิภาพและมีผลงานเพิ่มขึ้น