พระหีบ..พระแท้หรือแค่นิยาย?

การศึกษาเกี่ยวกับพระสมเด็จนั้น มีด้วยกันมากมายหลากหลายทฤษฎี ยิ่งในยุคที่โซเชี่ยลมีบทบาทมากเช่นนี้ การนำเสนอทฤษฎีของความเชื่อส่วนบุคคลก็ยิ่งหลากหลายแปลกแยกตามความเชื่อของแต่ละคน จนบางครั้ง นักสะสมก็เกิดความสับสนในแต่ละทฤษฎี และเกิดคำถามว่า อันไหนคือทฤษฎีที่ถูกต้องกันแน่?
     
ตามหลักกาลามสูตรของพระพุทธเจ้านั้น ทรงสอนไว้ว่า "จงอย่าเชื่อเพราะเล่าต่อๆกันมา แต่ให้เชื่อด้วยการพิสูจน์" ซึ่งหากแปลความหมายให้เข้ากับวงการพระก็คือ"อย่าเชื่อนิยาย" แต่ให้พิสูจน์ได้ด้วย"เหตุผล" นั่นหมายถึงว่าให้ใช้หลัก"เหตุผล"มาพิจารณาคำเล่านั้นๆว่ามีเหตุผลรองรับเพียงพอหรือไม่

     
ลองใช้กาลามสูตร(การเชื่อด้วยเหตุผลจากการพิสูจน์) แล้ววิเคราะห์หาความจริงกันว่า "พระหีบ"ที่มีมากมายในปัจจุบันนี้ มีโอกาสเป็นพระสมเด็จแท้หรือไม่?

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีพระสมเด็จวัดระฆังจากหีบโบราณ ซึ่งถูกกล่าวอ้างว่า ถูกเก็บรักษามาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) และถูกเปิดเผยต่อสาธารณชนเพื่อนำออกสู่ตลาดพระเครื่อง บางกระแสข่าวอ้างว่า พระเหล่านี้เป็นพระแท้ที่ถูกเก็บไว้อย่างดี ในขณะที่บางฝ่ายมองว่า เป็นพระใหม่ที่ผ่านการสร้างให้ดูเก่า และถูกบรรจุในหีบเพื่อสร้างมูลค่าในตลาดพระเครื่อง

พระสมเด็จจากหีบโบราณเหล่านี้ จะเผยแพร่ต่อสาธารณะด้วยข้อมูลต่างๆดังนี้

 มีการกล่าวอ้างว่าหีบดังกล่าวถูกเก็บรักษามากว่า 144 ปี และเพิ่งถูกเปิดออกเพื่อนำพระสมเด็จออกมาสู่ตลาด
 บางข้อมูลอ้างว่า พระที่ถูกเก็บรักษาไว้มีความสมบูรณ์มากกว่าพระสมเด็จวัดระฆังที่พบจากกรุอื่น ๆ
 มีการเปิดเผยพระสมเด็จจากหีบผ่านสื่อหลายช่องทาง เช่น รายการพระเครื่องทาง YouTube และแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย

อย่างไรก็ดี ยังมีข้อสังเกตเกี่ยวกับการเปิดเผยพระสมเด็จจากหีบดังนี้
พระสมเด็จที่ถูกนำออกมา มีความสมบูรณ์ผิดปกติ ทั้งที่เป็นพระที่มีอายุ 150 กว่าปี
มีการตั้งข้อสงสัยว่า กระบวนการบรรจุหีบเกิดขึ้นในยุคปัจจุบันเพื่อสร้างกระแสทางการตลาด
การเปิดเผยพระในหีบไม่มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สามารถยืนยันได้ว่า พระเหล่านี้ถูกบรรจุไว้ตั้งแต่สมัยสมเด็จโตจริง โดยมีข้อสังเกตุคือ

 (1) ความสมบูรณ์ของเนื้อพระที่ผิดปกติ พระสมเด็จจากหีบที่เปิดเผย มีความสมบูรณ์สูง เนื้อพระแน่น ไม่มีรอยแยกจากความชื้นหรือกาลเวลา ซึ่งขัดแย้งกับหลักการทางโบราณคดี
(2) การเกิดร่องรอยการเปลี่ยนแปลงของแร่ธาตุ (แคลไซต์และอะราโกไนท์) น้อยมาก และมีความขาวผิดปกติ ไม่มีร่องรอยของการสะสมแร่ธาตุแบบธรรมชาติ รอยเหี่ยว ความนวล และความฉ่ำของผิวเนื้อพระ ซึ่งเกิดจากกระบวนการเสื่อมสภาพตามกาลเวลา แต่พระที่เปิดเผยมีลักษณะของพระที่ถูก “สร้างให้เก่า”
(3) พระสมเด็จจากหีบที่เปิดเผยมีความแน่นของมวลสารที่สม่ำเสมอ ไม่มีรอยแยกที่บ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลงของเนื้อพระตามธรรมชาติ

3. ความเป็นไปได้ที่พระสมเด็จจากหีบโบราณเป็นพระใหม่ที่ทำให้เก่า

การสร้างเรื่องราวเกี่ยวกับ “หีบโบราณ” อาจเป็นส่วนหนึ่งของกลยุทธ์ทางการตลาด เพื่อทำให้พระสมเด็จที่ถูกปล่อยออกมาได้รับความสนใจมากขึ้น โดยไม่มีบันทึกทางประวัติศาสตร์ที่ชัดเจนเกี่ยวกับการบรรจุพระสมเด็จในหีบดังกล่าว ทำให้ข้ออ้างนี้มีน้ำหนักน้อยเมื่อเทียบกับกรุที่ได้รับการยอมรับในอดีต

หากจะให้สรุปว่าพระสมเด็จหีบโบราณ เป็นของแท้หรือของใหม่ที่ทำให้เก่า? คงเป็นเรื่องที่ยังคลุมเคลืออยู่พอสมควร ซึ่งการจะสรุปเรื่องนี้ ก็คงต้องใช้หลักกาลามสูตร คือการใช้"เหตุผล" ในการพิจารณา

1.พระสมเด็จในหีบหลักหลายล้านองค์เหล่านั้น ต้องใช้วัตถุดิบในการสร้างมากขนาดไหน? และต้องใช้แรงงานมากเท่าใดจึงจะสร้างพระได้หลายล้านองค์ขนาดนั้น ซึ่งหากสร้าง 84,000 องค์บรรจุไว้ 13 วัดจริง จะมีพระสมเด็จรวมทุกวัดไม่เกิน 1 ล้านองค์เท่านั้น แล้วจำนวนพระหีบหลายล้านองค์เหล่านั้น มาจากไหน?
2.พระหีบหลายล้านองค์เหล่านั้น เจ้าของคนแรกคือใคร ได้มาอย่างไร?
3.มีการเก็บรักษาจำนวนหลายร้อยหีบเหล่านั้นไว้ที่ไหน และใช้พื้นที่ในการเก็บรักษากว้างเพียงใด
4.ผู้ครอบครองคนปัจจุบัน ได้มาอย่างไร?
5.มีการรับรองว่าผ่านการสแกนแล้ว มีข้อมูลใดจากการสแกนที่ยืนยันว่าเป็นพระสมเด็จแท้ มิใช่การเอื้อประโยชน์ระหว่างกลุ่ม?

ก็คงเป็นเรื่องยากที่จะฟันธงว่าพระสมเด็จหีบเป็นพระเก๊หรือแท้ แต่หากท่านใช้หลักกาลามสูตรพิสูจน์ด้วย "เหตุผล" เพื่อหาคำตอบในคำถามทั้ง 5 ข้างต้นแล้ว ท่านจะพบคำตอบว่า "พระหีบ" เป็นพระแท้ หรือแค่นิยายขายพระเก๊ที่ขาดจริยธรรม...!!!