เมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2568     ดร.สุวิทย์ เมษินทรีย์ อดีตรัฐมนตรีและนักคิดด้านนโยบายสาธารณะ เสนอแนวทางยกระดับการศึกษาไทยครั้งใหญ่ ด้วยแนวคิด Moral‑Tech Mindset เน้นการพัฒนา “ระบบคิด” และ “ระบบคุณค่า” ของคนรุ่นใหม่ เพื่อให้สามารถออกแบบ ใช้ และกำกับเทคโนโลยีอย่างมีความรับผิดชอบและจริยธรรม พร้อมย้ำว่า “เมื่อเทคโนโลยีล้ำหน้าไปไกล ความรับผิดชอบต้องตามให้ทัน”

“คำถามวันนี้ไม่ใช่แค่ ‘เด็กไทยเก่งเทคโนโลยีพอหรือยัง?’ แต่ต้องถามว่า ‘เด็กไทยจะใช้เทคโนโลยีเพื่ออะไร เพื่อใคร และอย่างไร?’” ดร.สุวิทย์กล่าว

จาก Tech‑Driven สู่ Tech‑Moral Society
โลกยุคใหม่ไม่อาจขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยีอย่างเดียว แต่ต้องผสาน คุณธรรม และ ความรับผิดชอบร่วม เข้ากับการออกแบบนวัตกรรม ดร.สุวิทย์จึงเสนอเป้าหมายใหม่ของการศึกษาคือการสร้าง “Tech‑Moral Society” หรือ สังคมเทคโน‑จริยธรรม ซึ่งประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก ได้แก่

AI ที่มีจริยธรรม
พลเมืองดิจิทัล
ธรรมาภิบาลทางเทคโนโลยี
ความรับผิดชอบของแพลตฟอร์ม
การสร้างเทคโนโลยีร่วมกัน
และทุกอย่างต้องเริ่มจาก “ห้องเรียน”

“Moral‑Tech Mindset” คืออะไร?
แนวคิด Moral‑Tech Mindset คือการบ่มเพาะกรอบคิดที่จะช่วยให้เยาวชนสามารถ ออกแบบ ใช้ และกำกับเทคโนโลยีด้วยหัวใจของมนุษย์ ผ่าน 3 มิติสำคัญ:
Growth Mindset: ใช้เทคโนโลยีเพื่อพัฒนาตนเองและสังคม
Eco‑Centric Mindset: มองโลกเป็นระบบร่วม ไม่ใช่แค่ทรัพยากร
Ethical Compass: ตัดสินใจด้วยจริยธรรม ไม่ใช่แค่ “ทำได้ไหม” แต่ต้องถาม “ควรทำหรือไม่”
พลิกการศึกษาไทย: ต้องไปไกลกว่า “เก่ง” และ “เข้าถึงได้”

ดร.สุวิทย์ระบุว่า ถึงแม้ระบบการศึกษาจะเริ่มสร้างคนที่ แข่งขันได้ (Competitive) และ ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง (Inclusive) แล้ว แต่ยังขาดสิ่งที่สำคัญกว่านั้นคือ ความรับผิดชอบ (Responsible)
“เป้าหมายการศึกษาใหม่ไม่ใช่แค่ปั้นคนเพื่อเศรษฐกิจ (People for Growth) แต่ต้องทำให้เศรษฐกิจเติบโตเพื่อคน (Growth for People)”

ทักษะใหม่ในยุค Moral‑Tech
เพื่อสร้างเยาวชนที่มี Moral‑Tech Mindset จำเป็นต้องพัฒนาทักษะใหม่ 6 ด้าน ได้แก่:
Tech & AI Literacy – เข้าใจเทคโนโลยีอย่างมีวิจารณญาณ
Ethical Thinking – คิดอย่างมีจริยธรรม
Systems & Eco Thinking – มองรอบด้านและเชื่อมโยง
Human‑Centered Design & Empathy – เข้าใจคนจริง ๆ
Cross‑disciplinary Collaboration – ทำงานข้ามศาสตร์
Adaptive Innovation Skills – เรียนรู้ ปรับตัว และคิดใหม่

4 ยุทธศาสตร์เปลี่ยนระบบการศึกษาไทย
เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย Tech‑Moral Society ดร.สุวิทย์เสนอ 4 ยุทธศาสตร์หลัก:
ปรับหลักสูตร – บูรณาการ “เทคโนโลยี + จริยธรรม” ในทุกระดับ
พัฒนาครู – เปลี่ยนครูเป็น “ผู้ออกแบบความคิด”
สร้างพื้นที่เรียนรู้ใหม่ – ตั้ง “Moral‑Tech Sandbox” ให้เด็กได้คิดและสร้าง
เชื่อมโยงกับเศรษฐกิจอนาคต – ส่งเสริม Green-Tech, AI for Wellbeing และออกใบรับรอง “จริยธรรมดิจิทัล”

สู่อนาคตที่สมดุล
“Smart Society ต้องจับมือกับ Good Society”
“Tech‑Moral Society starts with a Moral‑Tech Mindset”

ดร.สุวิทย์ทิ้งท้ายว่า กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงอว. และกระทรวงดีอีเอส ต้องไม่เป็นเพียงผู้ตามเทคโนโลยี แต่ต้องเป็น “ผู้ออกแบบจิตสำนึกแห่งอนาคต” เพราะสังคมเทคโนโล‑จริยธรรมจะเกิดขึ้นไม่ได้เลย หากไม่เริ่มจากการเปลี่ยนระบบคิดของผู้เรียน และระบบคุณค่าของสังคมไทย