เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2568 ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรได้เข้าสู่การพิจารณาร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปี 2569 มาตรา 27 ซึ่งเกี่ยวข้องกับงบประมาณของส่วนราชการที่ไม่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวง หรือทบวง รวมวงเงินกว่า 43,111 ล้านบาท โดยเฉพาะงบสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (พศ.) จำนวน 5,518 ล้านบาท ได้กลายเป็นประเด็นร้อน เมื่อสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพรรคประชาชนลุกอภิปรายอย่างดุเดือด

นายภัณฑิล น่วมเจิม ส.ส.กทม. พรรคประชาชน ตั้งข้อสังเกตว่า การจัดสรรงบประมาณบางส่วนอาจ “บ่อนทำลายพระพุทธศาสนา” เช่น งบบุคลากร 1,642 ล้านบาท ที่นำไปจ่ายให้พระสงฆ์ และเงินอุดหนุน นิตยภัต หรือเงินเดือนพระสงฆ์ปีละ 1,233 ล้านบาท ซึ่งมาจากภาษีประชาชน พร้อมเสนอให้ ตัดงบประมาณในส่วนนี้ นอกจากนี้ยังจี้ลดงบอุดหนุนการปกครองคณะสงฆ์ เงินเดือนรายปี และพัดยศ จาก 16 ล้านบาทเหลือ 8 ล้านบาท รวมทั้งชี้ปัญหาทุจริตในงบพระวินยาธิการ (ตำรวจพระ) กว่า 3 ล้านบาท

ส่วนนายนนท์ ไพศาลลิ้มเจริญกิจ ส.ส.นนทบุรี พรรคเดียวกัน อภิปรายโจมตีว่า งบเผยแผ่และส่งเสริมพระพุทธศาสนาหลายร้อยล้านบาทกลับไม่คุ้มค่า ไม่ทั่วถึง และไม่โปร่งใส เช่น โครงการเดินทางไปสังเวชนียสถาน อินเดีย–เนปาล และงบอุดหนุนวัดไทยในต่างประเทศกว่า 7 ล้านบาท แต่ไม่เกิดประโยชน์เพิ่มขึ้นตามงบ พร้อมเสนอให้ ยกเลิกโครงการทั้งหมด

ดร.ณพลเดช โต้แรง! ชี้อาจขัดรัฐธรรมนูญมาตรา 67

ดร.ณพลเดช มณีลังกา ส.ว.สำรอง กลุ่ม 16 จ.เชียงราย และที่ปรึกษาผู้ช่วย รมต.ประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ออกมาสวนกลับว่า ผู้อภิปรายต้องรับผิดชอบต่อคำพูด เพราะ รัฐธรรมนูญมาตรา 67 กำหนดให้รัฐต้องอุปถัมภ์และคุ้มครองพระพุทธศาสนาและศาสนาอื่น โดยเฉพาะการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเถรวาท และป้องกันการบ่อนทำลายศาสนา

ดร.ณพลเดชเตือนว่า หากการอภิปรายมีเจตนาตัดงบประมาณอุปถัมภ์พุทธศาสนากว่า 5,000 ล้านบาท อาจเข้าข่ายขัดรัฐธรรมนูญและมาตรฐานจริยธรรมของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง และอาจนำไปสู่การร้องเรียนต่อ ป.ป.ช. หรือแม้แต่การพิจารณายุบพรรคได้

พระผู้ใหญ่โต้กลับ “พระฟรีทุกอย่างจริงหรือ?”

ประเด็นนี้ยังจุดกระแสร้อนในหมู่สงฆ์ พระอุดมบัณฑิต (สมศักดิ์ สุทธิญาณเมธี ป.ธ.9) รองเจ้าคณะภาค 6 และผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตร โพสต์ข้อความในโซเชียลโต้กลับว่า การอภิปรายบนฐานคิดว่า “พระฟรีทุกอย่าง” เป็นความเข้าใจผิดอย่างสิ้นเชิง

พระอุดมบัณฑิตชี้ว่า

“พระฟรีทุกอย่าง?” – หากเชื่อเช่นนั้นควรไปจำพรรษาในวัดสักสามเดือน จะรู้ว่าทุกสิ่งทุกอย่างมาจากแรงศรัทธาประชาชน ไม่ใช่งบรัฐ

“นิตยภัต 1,800 บาทต่อเดือน” – เงินเพียงเล็กน้อยที่ถูกเรียกว่าเงินเดือนพระนั้น ไม่ใช่ค่าครองชีพ แต่พระยังนำไปช่วยเหลือสังคมในงานบุญ งานศพ และภัยพิบัติ

“ไปสังเวชนียสถานทำไม?” – เปรียบได้กับการถามชาวมุสลิมว่าไปฮัจญ์ทำไม หรือถามชาวคริสต์ว่าจะไปโรมทำไม เป็นความศรัทธาทางศาสนา ไม่ใช่ความฟุ่มเฟือย

“ทำไมแตะเฉพาะพุทธ?” – งบศาสนาอื่นกลับไม่ถูกวิจารณ์ ทั้งที่รัฐธรรมนูญกำหนดให้คุ้มครองทุกศาสนาอย่างเสมอภาค

“คุณค่าวัดต่อสังคม” – วัดคือศูนย์รวมชุมชน ช่วยเหลือผู้ยากไร้ และเป็นแหล่งอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม

“วัดกับเศรษฐกิจและการท่องเที่ยว” – วัดหลายแห่งสร้างรายได้มหาศาลจากการท่องเที่ยวเชิงศาสนาและวัฒนธรรม ถือเป็น soft power ที่รัฐไม่ต้องลงทุน

พระอุดมบัณฑิตทิ้งท้ายว่า การใช้เวทีสภาโจมตีพุทธศาสนาอาจสร้างภาพลบให้แก่ผู้ไม่ศรัทธา แต่จะบั่นทอนความน่าเชื่อถือของนักการเมืองต่อสายตาชาวพุทธ ซึ่งอาจมีราคาที่แพงกว่างบ 5,000 ล้านบาท ที่ถูกอภิปรายเสียอีก