พืชสมุนไพรเป็นพืชทางเลือกหนึ่งของเกษตรกรสำหรับเพิ่มรายได้ กระทรวงสาธารณสุขได้ส่งเสริมการใช้ยาสมุนไพรบำบัดรักษาโรค ควบคู่กับยาแผนปัจจุบัน โดยมีมากกว่า 50 รายการที่บรรจุในบัญชียาหลักแห่งชาติ รวมทั้งใช้ทดแทนเพื่อลดการนำเข้ายาแผนปัจจุบันจากต่างประเทศ

ที่จังหวัดสุพรรณบุรี กลุ่มผู้สูงอายุบ้านห้วยม้าลอย ต.หนองสาหร่าย อ.ดอนเจดีย์ ได้รวมตัวกันเป็นกลุ่ม ชมรมผู้สูงอายุ ตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้การเกษตรบ้านห้วยม้าลอย ต.หนองสาหร่าย อ.ดอนเจดีย์ มีนายเตียง ชมชื่น อายุ 53 ปี เป็นประธานได้รวมตัวกันปลูกพืชสมุนไพรขาย เพื่อหารายได้นำเงินไปช่วยผู้สูงอายุที่ป่วย ผู้ป่วยติดเตียง และผู้พิการในพื้นที่ ต.หนองสาหร่าย อ.ดอนเจดีย์ ซึ่งกลุ่มเกษตรกรผู้สูงอายุได้ปลูกพืชสมุนไพรต่างๆหลากหลายชนิด เช่น ขมิ้นชัน ตะไคร้หอม และไพร เป็นต้น การปลูกพืชสมุนไพรของกลุ่มผู้สูงอายุบ้านบ้านห้วยม้าลอย แห่งนี้ไม่ใช้สารเคมี เป็นสมุนไพรปลอดสารพิษด้วย เมื่อได้ผลผลิตที่ผ่านขั้นตอนการแปรรูปที่นำไปหั่นตากแห้งแล้ว ก็จะนำไปขายให้กับโรงพยาบาลในจังหวัดสุพรรณบุรี  ขณะที่จังหวัดสุพรรณบุรี มีโรงพยาบาลที่ผ่านมาตรฐาน GMP ผลิตยาสมุนไพร ซึ่งสามารถรองรับวัตถุดิบที่เป็นสมุนไพรได้มากกว่า 50 ชนิด

นอกจากนี้ยังพบว่าสมุนไพรหลายชนิดสามารถใช้ในภาคการเกษตรได้ (สมุนไพรสำหรับพืช) ซึ่งเกษตรกรสามารถนำสมุนไพรต่างๆ เหล่านี้มาใช้สกัดหรือแปรรูปโดยการนำไปหมัก แล้วนำน้ำหมักที่ได้มาฉีดพ่นสำหรับไล่แมลง ป้องกันกำจัดโรคพืชเป็นการลดการใช้สารเคมีพร้อมทั้งลดต้นทุนในการผลิตทางการเกษตร และเพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกรมากขึ้น โดยพืชที่นำมาหมักใช้สำหรับไล่แมลงมีหลายชนิด เช่นดอกดาวเรืองนำดอกที่ไม่สมบูรณ์หรือดอกที่เสียใช้ไม่ได้นำมาทำน้ำหมักแล้วนำไปฉีดพ่นเพื่อขับไล่แมลงได้ นอกจากนี้ยังมีพืชอีกหลายชนิด เช่นพริก สะเดา และอีกหลากหลายชนิด ที่นำมาทำหมักน้ำฉีดพ่นไล่แมลงแทนสารเคมี

นายบุญศรี มณีวงษ์ อายุ 65 ปีประธานศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนตำบลหนองสาหร่าย อ.ดอนเจดีย์ กล่าวว่าสมุนไพรที่เป็นประโยชน์กับเกษตรกรมีหลายชนิด ที่ประชาชนคนไทยหรือเกษตรกรรู้จักกันมานานซึ่งสมุนไพรต่างๆเป็นสมุนไพรที่ธรรมชาติ ให้ไว้ตั่งแต่นานมาแล้ว ซึ่งตนเองเห็นว่าความสำคัญของชีวิตคนนั้นมีค่ามากกว่าสิ่งอื่นใด การใช้สารเคมีซึ่งตนเองได้ใช้มานากว่าครึ่งชีวิต ตั้งแต่เรียนรู้การเกษตรเลยก็ว่าได้ แต่สุดท้ายก็ต้องแพ้สารเคมีเสียเองเพราะการใช้สารเคมีซ้ำๆ ดังนั้นตนจึงหันมาใช้สมุนไพรซึ่งเป็นสิ่งที่ปู่ย่าตายายเคยใช้นำมาใช้แทนสารเคมีในปัจจุบัน  เช่นสะเดา พริก ตระไคร้หอม ดอกดาวเรือง เป็นต้น เพียงแต่เราจะนำมาใช้ประโยคในรูปแบบไหน การจะนำสมุนไพรต่างๆมาใช้แทนสารเคมี เราต้องเรียนรู้ถึงแมลงต่าง พืชต่างๆ ว่าแมลงที่เป็นศัตรูพืชชอบหรือไม่ชอบอะไร แล้วนำสมุนไพรเหล่านี้มาใช้ฉีดพ่นหรือไล่แมลงนั้นเอง สิ่งที่สำคัญสามรถลดต้นทุนได้เป็นอย่างดีด้วย

นางอรุณี อนันต์เวชานุวัฒน์  นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนานการ กล่าวว่า ศูนย์เรียนรู้การเกษตรบ้านห้วยม้าลอย หมู่ 4 ต.หนองสาหร่าย อ.ดอนเจดีย์ ปัจจุบันมีเนื้อที่จำนวน 3ไร่ เกิดจากการรวมตัวของผู้สูงอายุ โดยมีวัตถุประสงค์กลุ่มเพื่อจะสนับสนุนสร้างรายได้ให้กับผู้สูงอายุ และผู้ป่วยติดเตียงภายในตำบลหนองสาหร่าย โดยทางกลุ่มผู้สูงอายุเกิดขึ้นจากการร่วมมือกับองค์การบริหารส่วนตำบลหนองสาหร่าย และ รพ.สต.บ้านห้วยม้าลอย แต่ทางกลุ่มผู้สูงอายุบ้านห้วยม้าลอยยังขาดความรู้ด้านการเกษตรที่ดี เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ ให้มีคุณภาพจึงได้ขอรับการสนับสนุนจากเกษตรอำเภอและเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี เพื่อให้ส่งเสริมความรู้การปลูกและแปรรูปสมุนไพร สอดคล้องกับแนวทางเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรีที่มีโครงการส่งเสริมสนับสนุนการปลูกพืชสมุนไพรด้วย และให้คำแนะนำการปลูก การแปรรูป และการบรรจุภัณฑ์ ทางสำนักงานเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรีจึงได้ส่งเจ้าหน้าที่มาอบรมให้ความรู้เพิ่มเติม

ด้านนายวีรศักดิ์ บุญเชิญ เกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี กล่าวว่า การส่งเสริมปลูกพืชสมุนไพรมีสองแบบ คือปลูกเสริมอาชีพหลัก และปลูกแบบอาชีพเสริม ซึ่งจังหวัดสุพรรณบุรีเป็นพื้นที่การเกษตร ส่วนใหญ่จะทำนาข้าว และพืชไร่ แต่ช่วงนี้ฝนไม่ตกตามฤดูกาล และน้ำที่ใช้ในการเกษตรไม่เพียงพอ จึงได้มอบหมายให้นายวสันต์  จี้ปูคำ หัวหน้ากลุ่มอารักขาพืช สำนักงานเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี นำเจ้าหน้าที่ลงพื้นที่ให้คำแนะนำเกษตรกร เพื่อส่งเสริมเกษตรกร ปลูกพืชสมุนไพร ต่างๆ ตามหัวไร่ปลายนา หรือพื้นที่ว่าง และยังส่งเสริมให้เกษตรกรที่ปลูกพืชสมุนไพร โดยการรวมกลุ่ม หรือตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนปลูกพืชสมุนไพรเป็นอาชีพหลัก เพื่อให้เกษตรได้ปลูกพืชสมุนไพร และแปรรูปสมุนไพรแบบครบวงจร จะเริ่มตั้งแต่ขบวนการปลูก การแปรรูป ไปจนถึงแหล่งจำหน่าย อย่างครบวงจร เพื่อต้องการส่งเสริมให้เกษตรได้มีรายได้เพิ่มมากขึ้น